Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/2349 Esas 2022/6537 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
No : 2019/1376-2021/1810
İlk Derece
Mahkemesi :... 12. İş Mahkemesi
No :2016/544-2019/35

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı ve fer'i müdahil Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, fer'i müdahil Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı müvekkilinin davalıya ait ... Motel adlı işyerinde 2005 yılı Temmuz ayından 2015 yılı Haziran ayına kadar asgari ücretle resepsiyon görevlisi olarak görev yaptığını, davacı müvekkilinin davalı tarafından ... sigorta sicil numarası ile sigortaya bildiriminin 2006 yılı Aralık ayında olduğunu, davalı SGK kayıtlarında davalının işyerinde Aralık 2006 yılından itibaren çalışmış görüldüğünü, Temmuz 2005-Kasım 2006 tarihleri arasındaki çalışmalarının sigortaya bildirilmediğini, müvekkilinin bu tarihler itibariyle sigortalı kaydedilmediğini, davacı müvekkilinin ... 7. İş Mahkemesi 2015/405 Esas sayılı dosyasına davalı vekilinin verdiği cevap dilekçesi ile davacı müvekkilinin çalışma süresini Temmuz 2005-Haziran 2015 tarihleri arasında çalışmış olduğunu açıkça beyan ettiğini, davacı müvekkilinin çalışmalarına ilişkin diğer mahkeme dosyasındaki beyanının bağlayıcılığının olduğunu, ayrıca Temmuz 2005 ile Kasım 2006 tarihleri arasında otel kayıtlarını tutan davacı müvekkili olduğundan, kolluğa bildirilen evraklarda davacı müvekkilinin adının geçtiğini, açıklanan nedenlerle müvekkilinin davalıya ait ... Motel adlı işyerinde Temmuz 2005 ile Kasım 2006 tarihleri arasında aylık 30 gün süre ile asgari ücret ile çalıştığının tespitine dair karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

II-CEVAP
İhbar olunan ... vekili, 02.12.2016 kayıt tarihli cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili Kurumun Fer’i Müdahil sıfatı ile dava ve duruşmalara katılımı yönünde karar verilmesini, 506 sayılı Yasa gereği hizmet tespiti davalarının 5 yıllık hak düşürücü süreye tabi olduğunu, 2005 yılına ait çalışmanın 2016 yılında talep edilmesi karşısında davanın hak düşürücü süre yönünden reddedilmesi gerektiğini, davacıya ait Kurum bilgisayar kayıtlarından yapılan incelemede, ... sigorta sicil numarası ile tescili yapılan davacının davalı işyerindeki işe girişinin 01.12.2006 tarihi olduğunu, Kurum kayıtları dışındaki çalışma iddialarını kabul etmediklerini, yine kayıtlarında yapılan incelemede, davalı işyerinin ... sicil numarasında işlem gördüğünü, 01.12.2006 tarihinde Kanun kapsamına alındığını ve halen faal olduğunu, bu tür hizmet tespiti davalarının kamu düzenini ilgilendiren davalar olması nedeniyle çalışma iddiasının resmi ve yazılı belgeler ile ispatlanması gerektiğini, açıklanan nedenlerle davanın reddine, müvekkili Kurumun fer’i müdahil sıfatıyla dava ve duruşmalara katılımı ile müvekkili Kurum aleyhine hüküm kurulmaması yönünde karar verilmesini” talep etmiştir.
Davalı ...’a usulüne uygun davetiye tebliğ edilmiş, duruşmalara katılmamış, davaya cevap vermemiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
"Davacının davasının kabulüne,
Davacının ... Sk. ... Mah. Özdere ... adresinde bulunan Feri müdahil kurumda ... sicil numaralı dosyada işlem gören Otel işletmesi mahiyetli işyerinde 01/07/2005-30/11/2006 tarihleri arasında hizmet akdine istinaden asgari ücretle 510 gün çalıştığı, 510 günlük çalışmasının Feri müdahil kuruma bildirilmediğinin tespitine,
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
" ... 12. İş Mahkemesi'nin, 12.02.2019 tarihli, 2016/544 E, 2019/35 K. sayılı kararına yönelik davalı vekili ile fer'i müdahil SGK Başkanlığı vekilinin istinaf başvurularının Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine, karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Fer'i müdahil Kurum vekili, kararın eksik incelemeye dayalı olduğunu beyanla, davaya konu kararın bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Hizmet tespitine ilişkin talebin yasal dayanağı 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun geçiş hükümlerini içeren Geçici 7. maddesi gereğince 506 sayılı Kanunun 79/10. ve 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddeleri olup Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
Bu yasal düzenleme ve açıklamalar ışığı altında inceleme konusu dava değerlendirildiğinde, Mahkemece, yapılan araştırma ve dinlenen tanık beyanlarının hüküm kurmaya yeterli olmadığı anlaşılmakla; Mahkemece resen araştırma ilkesi doğrultusunda, davacıya davasını açıklattırılmalı hangi tarihlerde kimlerle çalıştığı, iş yaptığı sorulmalı, ilgili emniyete ve Belediyeye müzekkere yazılarak çalışılan otel işyerinde denetim yapılıp yapılmadığı araştırılmalı, yapılmış ise ilgili tutanaklar getirtilerek tutanakların kimler tarafından imzalandığı araştırılmalı, 1774 Sayılı Kimlik Bildirme Kanunun 2. maddesi düzenlemesinde “ Otel, motel, han, pansiyon, bekar odaları, günübirlik kiralanan evler, kamp, kamping, tatil köyü ve benzeri her türlü, özel veya resmi konaklama yerleri ile özel sağlık müesseseleri, dinlenme ve huzur evleri, dini ve hayır kurumlarının sosyal tesislerinin sorumlu işleticileri, bu yerlerde ücretli veya ücretsiz, gündüz veya gece, yatacak yer gösterdikleri yerli veya yabancı herkesin kimlik ve geliş- ayrılış kayıtlarını, örneğine ve usulüne uygun şekilde günü gününe tutmak, genel kolluk örgütlerinin her an incelemelerine hazır bulundurmak, Devlet İstatistik Enstitüsüne, talebi halinde vermek zorundadırlar.” hükmü ve 4.madde düzenlemesinde ki “ İkinci maddedeki tesislerin sorumlu işleticileri, müesseselerinde sürekli veya geçici olarak çalıştırdıkları kimseleri ve bunların ayrılışlarını, örneğine uygun kimlik bildirme belgesi doldurarak, 24 saat içinde bağlı oldukları en yakın kolluk örgütüne bildirirler.” düzenlemeleri gereğince, otelde çalışanlara ve otelde konaklayanlara ilişkin olarak emniyet müdürlüğüne bildirim yapılmış olması halinde talep edilen dönemde çalışan listesinde davacının adının bulunup bulunmadığı ve yine kalan kişiler tespit edilerek tanıklık yapabileceklerin tespiti ile ifadelerine başvurulmalı dava konusu dönem yönünden,uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, fer'i müdahil Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurularının esastan reddine dair kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 27/04/2022 gününde karar verildi.