Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/9799 Esas 2022/6783 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
İlk Derece Mahkemesi Mersin 1. İş Mahkemesi



Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne sigortalının kusuru %30 oranında belirlenmek suretiyle davanın kabulü ile; 81.057,89 ₺'nin davalıların tümünden müteselsilen, 17.369,54 TL'nin ... mirasçılarından tahsiline karar verilmiş olup verilen karara karşı davalılar ..., ..., ..., ... ve ..., ..., ... ve ... vekilleri ile davacı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince, davalılar ..., ..., ..., ... ve ...'in istinaf başvurusunun esastan reddine, davacı Kurum ile davalılar ..., ... ve ...'ın istinaf başvurusunun ayrı ayrı esastan kabulüne ve Mersin 1. İş Mahkemesinin 06.09.2016 tarih 2010/758 Esas, 2016/197 Karar sayılı kararının kaldırılmasına, birleşen davanın tümüyle asıl davanın kısmen kabulüne, 17.369,54 ₺ Kurum zararının; sürekli iş göremezlik geliri yönünden tahsis onay tarihinden, geçici iş göremezlik ve tedavi masrafları için sarf ve ödeme tarihlerinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ..., ..., ..., ... ve ...'den müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı Kuruma verilmesine; 23.159,40 ₺ Kurum zararının; sürekli iş göremezlik geliri yönünden tahsis onay tarihinden, geçici iş göremezlik ve tedavi masrafları için sarf ve ödeme tarihlerinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ..., ..., ..., ..., ... ve ...'den müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı Kuruma verilmesine; 57.898,49 ₺ Kurum zararının; sürekli iş göremezlik geliri yönünden tahsis onay tarihinden, geçici iş göremezlik ve tedavi masrafları için sarf ve ödeme tarihlerinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı Kuruma verilmesine; asıl davada fazlaya ilişkin istemin reddine dair hüküm kurulmuştur.
... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalılar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... vekilleri ile davacı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin 2017/5068 Esas, 2019/7673 Karar, 21.10.2019 günlü ilamı ile bozulmuştur.
Dairemiz bozma kararı sonrası, ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi'nce bozmaya uyularak verilen kararın davacı Kurum, davalı ..., ..., ..., ... vekili ile davalı ... tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı Kurum, asıl dava ile; 08.02.2005 tarihinde meydana gelen iş kazası sonucu sürekli iş göremezliğe uğrayan sigortalıya bağlanan gelir, ödenen geçici iş göremezlik ödeneği ve yapılan tedavi giderinden oluşan Kurum zararının %50’sine karşılık gelen tutarın, 506 sayılı Kanunun 10 ve 26'ncı maddeleri uyarınca, davalılar ..., ..., ..., ... ve ...’dan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
Davacı Kurum, birleşen dava ile, asıl davaya konu kurum zararının %50’sine tekabül eden tutarı, yargılama esnasında vefat eden ... Mirasçıları olan ..., ..., ..., ... ve ...’ten tahsilini talep etmiştir.
Davacı Kurum vekilinin 23.02.2016 günlü ıslah dilekçesi ile; davaya konu edilen kurum zararı olan 115.796,99 TL’nin %70’ine isabet eden 81.057,89 TL’nin tüm davalılardan müştereken müteselsilen 506 sayılı Kanunun 26. maddesine istinaden, %15’ine isabet eden 17.369,54 TL’nin sadece davalı işveren ... Mirasçılarından 506 sayılı Kanun’un 10. maddesine istinaden tahsili talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalılar ..., ..., ..., ... ve ...; muris ...'in olay günü iş yerinde olmadığı için denetleme ve tedbir almasının mümkün olmadığnı, murisin işveren değil ustabaşı olduğunu, orta gerilim hattından elektrik idaresinin sorumlu olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.
Davalılar ..., ... ve ...; işin kendilerine ait olmadığını, üçüncü katta kazanın olduğunu, kusurlu olmadıklarını, zararın fahiş olduğunu, hakkaniyet indirimi yapılması gerektiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi, alınan kusur raporu çerçevesinde, sigortalının kusuru %30 oranında belirlenmek suretiyle davanın kabulü ile; 81.057,89 ₺'nin davalıların tümünden müteselsilen, 17.369,54 TL'nin ... mirasçılarından tahsiline karar verilmiştir.
Davacı Kurum süresinde verilen İstinaf yolu dilekçesiyle; hükme esas alınan kusur raporunu kabul etmediklerini belirterek kararın kaldırılmasını istemiştir.
Davalılar ..., ..., ..., ... ve ... vekili tarafından, müteselsilen sorumlu tutulmalarının yerinde olmadığını, alacağın zamanaşımına uğradığını, murislerinin kaza tarihinde işyerinde bulunmadığı için sigortalıyı denetlemesinin de mümkün olmadığını, elektrik idaresinin de sorumlu olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.
Davalılar ..., ... ve ... vekili tarafından, alacağın zamanaşımına uğradığını, davacının kısmi dava olarak açıldığından ıslah edilen tutarın da zamanaşımına uğradığını, kazanın kendilerine ait bağımsız bölümde meydana gelmemesi nedeniyle olayda kusurlarının bulunmadığını, kendilerine husumet yöneltilemeyeceğini, tazminatın fahiş olduğunu, müteselsil sorumluluklarının olmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
B-BAM KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi 04.05.2017gün ve 2017/796 esas ve 2017/948 karar sayılı ilamı ile; davalılar ..., ..., ..., ... ve ...'in istinaf başvurusunun esastan reddine, davacı Kurum ile davalılar ..., ... ve ...'ın istinaf başvurusunun ayrı ayrı esastan kabulüne ve Mersin 1. İş Mahkemesinin 06.09.2016 tarih 2010/758 Esas, 2016/197 Karar sayılı kararının kaldırılmasına, birleşen davanın tümüyle asıl davanın kısmen kabulüne, 17.369,54 ₺ Kurum zararının; sürekli iş göremezlik geliri yönünden tahsis onay tarihinden, geçici iş göremezlik ve tedavi masrafları için sarf ve ödeme tarihlerinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ..., ..., ..., ... ve ...'den müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı Kuruma verilmesine; 23.159,40 ₺ Kurum zararının; sürekli iş göremezlik geliri yönünden tahsis onay tarihinden, geçici iş göremezlik ve tedavi masrafları için sarf ve ödeme tarihlerinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ..., ..., ..., ..., ... ve ...'den müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı Kuruma verilmesine; 57.898,49 ₺ Kurum zararının; sürekli iş göremezlik geliri yönünden tahsis onay tarihinden, geçici iş göremezlik ve tedavi masrafları için sarf ve ödeme tarihlerinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı Kuruma verilmesine;asıl davada fazlaya ilişkin istemin reddine dair hüküm kurulmuştur.
C-BOZMA SONRASI
1- A- Davalılar ..., ..., ... ve ... ile (ölü ... mirasçılarından mirası reddetmeyen) ... ve ...'nin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353'üncü maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinin 1'inci alt bendi uyarınca ayrı ayrı esastan reddine,
B- Davalılar ..., ... ve ...'ın istinaf sebeplerinin tümünün, davacı Kurumun ise aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan istinaf sebeplerinin Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353'üncü maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinin 2 ve 3'üncü alt bentleri uyarınca ayrı ayrı esastan kabulüne, Mersin 1. İş Mahkemesinin 06.09.2016 tarih 2010/758 Esas, 2016/197 Karar sayılı kararının kaldırılmasına;
2- A- Birleşen ve asıl davanın kısmen kabulüne;
a- 17.369,54 TL Kurum zararının; sürekli iş göremezlik geliri yönünden tahsis onay tarihinden, geçici iş göremezlik ve tedavi masrafları için sarf ve ödeme tarihlerinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ..., ..., ... ve ... ile (ölü ... mirasçılarından mirası reddetmeyen) ... ve ...'den müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı Kuruma verilmesine;
b- 23.159,40 TL Kurum zararının; sürekli iş göremezlik geliri yönünden tahsis onay tarihinden, geçici iş göremezlik ve tedavi masrafları için sarf ve ödeme tarihlerinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ..., ..., ..., ... ve ... ile (ölü ... mirasçılarından mirası reddetmeyen) ... ve ...'den müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı Kuruma verilmesine;
c- 57.898,49 TL Kurum zararının; sürekli iş göremezlik geliri yönünden tahsis onay tarihinden, geçici iş göremezlik ve tedavi masrafları için sarf ve ödeme tarihlerinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ..., ..., ... ve ... ile (ölü ... mirasçılarından mirası reddetmeyen) ... ve ...'den müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı Kuruma verilmesine;
d- Asıl ve birleşen davada fazlaya ilişkin istemin ve davalılar ..., ... ve ... ile (ölü ... mirasçılarından mirası reddeden) Gülşen Demireğen, ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... hakkında açılan davanın reddine; karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı Kurum, davalılar ..., ..., ... ve ... vekilleri ile ... tarafından kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davacı Kurumca, 08.02.2005 tarihinde meydana gelen iş kazası sonucu %39,20 oranında sürekli iş göremezliğe uğrayan sigortalıya bağlanan gelir, yapılan tedavi gideri ve ödenen geçici iş göremezlik ödeneğinden oluşan kurum zararının 5510 sayılı Kanununun 26 ve 10. maddeleri gereğince, davalılardan müştereken müteselsilen tahsilinin talep edildiği eldeki davada, zararlandırıcı sigorta olayının davalılardan ..., ..., ... ve ...’ın ... Apartmanında malikleri oldukları sırasıyla 2,4,6, ve 8 no’lu dairelerin caddeye bakan dış balkon kısımlarının içeri alınarak genişletilmesi işini ...’e vermelerine müteakip, 6 no’lu dairenin sahibi ...’na ait dairenin balkonunun genişletilmesi işi esnasında, ... çalışanı ...’in 3. kat seviyesine iskele üzerine harç çıkarmak için makara sistemini kurduğu esnada, makarayı sabitlemek için 4 metre uzunluğundaki demir çubuğu yerleştirdiği esnada, metal çubuğun binanın yakınından geçmekte olan enerji nakil hattına temas etmesi nedeni elektrik akımına kapılarak yaralanması şeklinde meydana geldiği anlaşılmaktadır.
Hükmüne uyulan Dairemizin 21.10.2019 günlü bozma ilamında; “... somut olayda kat maliki davalılar ..., ... ve ... ve ... ile muris ... arasında ayrı ayrı olmak üzere istisna akdi olduğu belirgindir. O sebeple her bir kat maliki davalının durumu mevcut olayda ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekmekte olup, kaza olayının davalı kat maliki ...’nun dairesinde meydana geldiği gözetildiğinde, diğer kat maliki davalıların olayda kusurlu bulunmadığı açıktır. Davalı ... mirasçılarının temyiz talepleri gözetilip bahsedilen hususlar dikkate alınarak davalı ...’nun 3. kişi olarak kusur oranının irdelenerek işçi sağlığı ve iş güvenliği konularında uzman bilirkişilerden yeniden rapor alınıp kusurunun belirlenmesi gerekmektedir.” hususlarına işaret edilmiş olmakla, bozma sonrası yargılamada hükme esas alınan raporda, davalı ...’nun 3. kişi olduğu ve kusurunun bu sıfata dayalı olarak irdelenmesi gerektiği hususu gözetilmeden, bozma gereği tam olarak yerine getirilmeksizin, yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz bulunmuştur.
Kabule göre de; bozma sonrası hükme esas alınan kusur raporunda, işveren ... %70, kazalı %30 oranında kusurlu bulunmuş olup, 5510 sayılı Kanun’un 10. maddesi kapsamında, %15 oranındaki fark kusurdan dolayı davalı işveren ... mirasçıları ve aşamalarda ölen ... eşi ... mirasçılarının (mirası reddetmeyen) anılan kusur oranından sorumluluklarına dair hüküm tesis edildikten sonra, kurum zararının %20’sine karşılık gelen tutardan da yine davalı işveren ... mirasçıları ile ... eşi ... mirasçılarının (mirası reddetmeyen), davalı ... ile birlikte sorumlu tutulması yerinde olmadığı gibi, hükme esas alınan kusur raporunda davalı ... dahil kat maliklerine kusur atfedilmediği gözetilmeksizin, kurum zararının %20’sine karşılık gelen tutardan bu defa davalı işveren ... Mirasçıları ile ...’nun sorumlu tutulması yerinde görülmemiştir.
Yine davalılardan ...’in, yargılama aşamasında vefat eden ...’in mirasını reddettiğine dair kayıtların dosyada mevcudiyetine rağmen, sorumluluğuna yönelik hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır.
Dolayısıyla öncelikle hükmüne uyulan bozma ilamı kapsamında, davalı ...’nun 3. kişi olarak kusurunu irdeyelecek şekilde, tarafların kusur oran ve aidiyetleri, işçi sağlığı ve iş güvenliği konularında uzman bilirkişilerden alınacak bilirkişi raporu uyarınca saptanmalı, davaya konu olaya ilişkin olarak 5510 sayılı Kanun’un 10. maddesinin varlığı da gözetilmek suretiyle sonucuna göre karar verilmelidir.
Ayrıca birleşen her bir dava istiklalini muhafaza ettiğinden, her bir davaya ilişkin olarak infaza elverişli hüküm tesis edilmesi gereği gözetilmelidir.
O hâlde, davacı Kurum, davalılar ..., ..., ... ve ... vekilleri ile ...’in bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin kararı bozulmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/2. maddesi gereği BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgililere iadesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 09/05/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.