Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/3836 Esas 2022/6786 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : ... 37. İş Mahkemesi

Dava, sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine dair verilen karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili, davacının 02/06/1986 tarihinde, ... ’a ait ... sicilli iş yerinde çalışmaya başladığını, bildirgenin verildiğini, sicil kartının bulunduğunu ancak kurumca sigortalının kabul edilmediğini, ... SGM ye yapılan başvuruya verilen cevapta girişin olduğunun ancak kabul edilmediğinin belirtildiğini bildirerek 24/01/2018 tarihli kurum işleminin iptali ile başlangıç tarihinin 02/06/1986 olduğunun tespitini istemiştir.
II- CEVAP:
Kurum vekili yetki süre itirazında bulunarak davanın reddini istemiştir.
III- MAHKEME KARARI:
A- İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Davacının davasının ispatlanamamış olması sebebiyle reddine karar verilmiştir
B- BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine, karar verildi.
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, ilk işe giriş bildirgesi ve tanıkların beyanları doğrultusunda davacı müvekkilinin sigortalılık başlangıç tarihinin 02/06/1986 olduğunun tespitine karar verilmesinin hukuka uygun olacağını belirterek, kararın bozulması ile sigorta başlangıç tarihinin 02/06/1986 olarak tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
Dava sigortalılık başlangıcının tespiti istemine ilişkin olup, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun Geçici 7. maddesi uyarınca yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesidir.
Anılan Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; 10.05.1954 doğumlu olan davacının, 02/06/1986 tarihinde ... sicil sayılı ... unvanlı iş yerinde işe başladığına ilişkin işe giriş bildirgesinin 01/07/1986 tarihinde 553185 varide numarasıyla Kurum kayıtlarına girdiği, bildirgedeki kimlik bilgilerinin davacının nüfus kayıtlarıyla uyumlu olduğu, sigorta sicil numarasının 1986 yılı serilerinden olduğu, ... sicil sayılı ...’a ait bina inşaatı işyerinin 27.02.1986-30.05.1986 tarihleri arasında kanun kapsamında olduğu, işyerine ait dönem bordrosu verilmediğinden bordro tanığı dinlenemediği, 22.05.2018 tarihli kolluk araştırma tutanağına göre komşu işyeri ve çalışanlarının tespit edilmediği, dosya kapsamında dinlenen davacı tanıklarının davacı ile birlikte, ...’a ait inşaat işyerinde birlikte çalıştıklarını ifade ettikleri anlaşılmaktadır.
Eldeki davada, davacı, dava dışı işyerinde 02/06/1986 tarihinde 1 günlük çalışmasının sigortalılık başlangıcı olarak tespitine karar verilmesini talep etmiş, mahkemece ispatlanamayan davanın reddine karar verilmiş ise de, hüküm eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
Mahkemece yapılması gereken iş; dinlenen tanıklardan ... ile ...’nın ifadesinde geçtiği üzere, ihtilaf konusu dönemde, işveren ...’a ait, ... ’da yer alan villa inşaatında davacı ile birlikte çalıştıklarının ifade edilmesi karşısında, iddia edilen inşaat işyeri ile ilgili olarak Belediyeden ruhsat kaydı, tadilat kayıtları, iskan raporu, abonelik vb. bilgi ve belgeler istenmeli, bu hususta davacı isticvap edilmeli, hangi tarihler arasında nerede ve hangi inşaatta kimlerle birlikte çalıştığı, ustalarının kim olduğu, işe giriş bildirgesinin verildiği inşaat işyerinde kaç kişi çalıştıkları yönünden beyanına başvurularak bu kişilerin tespiti ile ifadelerine başvurulmalı, eylemli çalışmanın var olup olmadığı, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, davanın nitelikçe kamu düzenini ilgilendirdiği nazara alınıp araştırma genişletilerek oluşacak sonuç dairesinde bir karar verilmelidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak, temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgiliye iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 09/05/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.