Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/4485 Esas 2022/6909 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : ... 1. İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı feri müdahil Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın,feri müdahil Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili, davacının annesinin 01.04.2013 - 31.07.2013 tarihleri arasında davalı işveren nezdinde aylık asgari ücret ile temizlik işleri ve sair işlerle ilgili yardımcı personel olarak fiilen ve sürekli çalıştığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
II-CEVAP
Davalı tarafından cevap dilekçesi sunulmamıştır.
Fer'i müdahil ... vekili, hizmet tespiti davaları kamu düzenini ilgilendirdiğinden özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiğini, davacının iddiasını ispatlamak zorunda olduğunu beyanla davanın reddini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
“...Tüm dava dosyasında bulunan bilgi ve belgeler ve tanık anlatımları hep birlikte değerlendirildiğinde; davacının murisi ...’nin 01.04.2013-31.07.2013 tarihleri arasında ... Mah. 8229/2 Sokak, No: 27, .../... adresinde bulunan ve ... SGM’nde ... sicil nolu dosyada işlem gören ... Catering Yemek Organizasyon ve Turizm Sanayi Ticaret Ltd. Şti.’ne ait işyerinde 120 gün hizmet akdine istinaden asgari ücret ile çalıştığı bu çalışmasının fer’i müdahil SGK’na bildirilmediği sonuç ve kanaatine varılmış olup, davanın kabulüne karar verilerek aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur... " gerekçesine dayalı olarak, “Davanın kabulü ile
"1-Davacının murisi ... TC. kimlik numaralı ...’nin 01/04/2013-31/07/2013 tarihleri arasında ... Mah. 8229/2 Sok. No:27 ... ... adresinde bulunan ve ... SGM’de 1472012.035 sicil nolu dosyada işlem gören ... Catering Yemek Organizasyon ve Tur. San. Tic. Ltd.Şti.’ne ait işyerinde 120 gün hizmet akdine istinaden asgari ücret ie çalıştığı bu çalışmasının feri müdahil SGK’na bildirilmediğinin tespitine" karar verilmiştir.
İstinaf kanun yoluna başvuran fer'i müdahil Kurum vekili, tanık beyanlarındaki çelişkinin bilirkişi raporuna yansımadığını, yerel mahkemece davalı lehine beyanlar dikkate alınmadan karar verildiğini, davacının tespitine karar verilmesini istediği tarihte gerçek ve fiili çalışmanın varlığını yazılı belgelerle ispat edemediğini, Kurum kayıtlarına dayanılarak hüküm kurulması gerekirken sadece tanık beyanlarına dayanılarak hüküm kurulduğunu, dinlenen davacı tanıklarının beyanlarının davanın kabulü için yeterli olmadığını beyanla ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince, feri müdahil Kurum vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı yasanın 353/1-b.1 hükmü gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Feri müdahil Kurum vekili, istinaf başvuru dilekçe içeriğini tekrarla kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Dava arkadaşlığının hangi hallerde zorunlu (mecburi) olduğu, maddi hukuka göre belirlenir. Maddi hukuka göre, bir hakkın birden fazla kimse tarafından birlikte kullanılması veya birden fazla kimseye karşı birlikte ileri sürülmesi ve tamamı hakkında tek hüküm verilmesi gereken hallerde mecburi dava arkadaşlığı olacaktır.
Davacılar arasında (aktif) mecburi dava arkadaşlığı bulunması halinde, bütün davacılar davayı birlikte açmak zorundadırlar. Dava mecburi dava arkadaşları tarafından biri veya bazıları tarafından açılmış ise, dava sıfat yokluğundan dolayı hemen reddedilmez. Mahkeme, diğer mecburi dava arkadaşlarının davaya katılmasını vefa muvafakat etmelerini sağlaması için davacıya veya davacılara süre verir. Diğer dava arkadaşları davaya katılır veya muvafakat ederse davaya devam edilir. Davayı açan davacı kendisine verilen süre içinde diğer mecburi dava arkadaşlarının katılmasını veya muvafakat etmelerini sağlayamaz ise, dava sıfat yokluğundan reddedilir.
Davalılar arasında (pasif) mecburi dava arkadaşlığı var ise, davacı bütün davalılara karşı birlikte dava açmak zorundadır. Dava, bütün dava arkadaşlarına karşı değilde, bunlardan birine veya birkaçına karşı açılmış ise, bu halde davalı durumundaki kişinin yada kişilerin, bu davada yalnız başına taraf sıfatı (pasif husumet ehliyeti) yoktur; davalı sıfatı mecburi dava arkadaşlarının tümüne aittir. Ancak bu halde dava sıfat yokluğundan reddedilmez. Mahkemenin, davayı diğer mecburi dava arkadaşlarına da teşmil etmesi için davacıya süre vermesi, davacı bu süre içinde davayı diğer mecburi dava arkadaşlarına teşmil ederse davaya devam etmesi gerekir. Davacı kendisine verilen kesin süre içinde davasını diğer mecburi dava arkadaşlarına da teşmil etmez ise o zaman dava sıfat yokluğundan reddedilir.
Mecburi dava arkadaşlığı halleri dışında dava arkadaşlığı ihtiyaridir. Birlikte dava açma hakkına sahip olanlar birlikte dava açmak zorunda değildir. Bunlardan her biri ayrı ayrı dava açabilecekleri gibi dilerlerse birlikte de dava açabilirler. Davalılar arasındaki ihtiyari dava arkadaşlığı bakımından da örneğin alacaklı müteselsil borçlulardan her birine karşı ayrı ayrı dava açabileceği gibi, isterse, müteselsil borçluların bir kaçına veya tümüne karşı birlikte dava açabilir. İşte bu iki halde de ihtiyari dava arkadaşlığı doğar.
Davada taraf değişikliği ıslah yoluyla yapılamaz.
HMK.'nın 61 (HUMK 49) ve devamı maddelerinde düzenlendiği gibi, kendisine dava ihbar edilen veya yargılama sırasında davaya dahil edilen kişi hakkında usulüne uygun dava açılmadığı için davada taraf sıfatını kazanamaz. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 14/12/2005 2005/17-736 Esas, 2005/722 Kararı).
Somut olayda;davanın müteveffa ...’nin hizmetlerinin tespiti istemiyle, mirasçılarından oğlu ...’ye velayeten ... tarafından açıldığı,esasen eş ...’nin de mirasçı olduğu anlaşılmakla yukarıda anılan yasal düzenlemelere göre bu kişiye de husumet yöneltilip taraf teşkili sağlanmalıdır.
O hâlde, feri müdahil Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı sair hususlar incelenmeksizin bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle sair hususlar incelenmeksizin BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 11/05/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.