Mahkemesi :Asliye Hukuk Hakimliği

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiş, davacı-birleşen dosyalar davalısı şirket vekili tarafından duruşma istenmiş uolmakla duruşma için tayin edilen günde davacı-birleşen dosyalar davalısı vekili Avukat .......... ile davalı-birleşen dosyalar davacısı vekili Avukat ..... geldi. Temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmâl edilerek gelmiş dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Taraflar arasındaki uyuşmazlık eser sözleşmesinden kaynaklanmış olup, yüklenici tarafından açılan asıl dava 10 adet teminat mektubunun iadesi, iş sahibi idare tarafından açılan birleşen ....... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2004/168 Esas sayılı davası fazla ödemenin tahsili, birleşen ...... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2005/91 Esas ve ..... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2006/262 Esas sayılı davaları ise, ayıplı imalât nedeniyle uğranılan zararların tahsili istemlerine ilişkindir. Mahkemece asıl davanın ve birleşen 2005/91 Esas ve 2006/262 Esas sayılı davaların reddine, birleşen 2004/168 Esas sayılı davanın ise kısmen kabulüne karar verilmiş, karar taraf vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
492 sayılı Harçlar Yasası"nın 16. maddesi gereğince değer ölçüsüne göre harca tâbi işlemlerde 1 sayılı tarifede yazılı değerler esastır. Aynı Yasa"nın 28. maddesinin (a) bendinde karar ve ilâm harcının dörtte birinin peşin, geri kalanın kararın verilmesinden itibaren bir ay içinde ödeneceği hükmü yer almıştır. Yine aynı Yasa"nın 32. maddesinde yargı harçları ödenmedikçe müteakip işlemlerin yapılmayacağına dair emredici hüküm konulmuştur.
Yüklenici şirket tarafından açılan asıl davada "davalı idarede kalan ve dava dilekçesine ekli listede gösterilen toplam 476.551,24 TL bedelli 10 adet teminat mektubunun davacı şirkete iadesi" istenmiştir. Asıl davada dava dilekçesinin arka sayfasında yazılı "Harç beyanı"ndan davacının dava tarihi itibariyle 7,88 TL maktu harç yatırdığı anlaşılmaktadır. Nispi karar ve ilâm harcına tâbi davalarda dava değeri üzerinden peşin nispi ilâm harcının alınması zorunludur. 492 sayılı Harçlar Yasası"nın 16. maddesi gereğince kesin teminat mektuplarının iadesi isteminin dinlenebilmesi için teminat mektuplarının bedeli üzerinden nispi harcın yatırılması gerekir. Yatırılacak peşin nispi harç tutarı ise Harçlar Yasası"nın 28-a maddesi uyarınca teminat mektuplarının bedeli üzerinden alınması gereken karar ve ilâm harcının dörtte biridir. Mahkemece asıl davada davacı tarafından maktu harç yatırılmasına rağmen teminat mektuplarının bedeli üzerinden dava tarihi itibariyle alınması gereken karar ve ilâm harcının dörtte biri oranındaki peşin nispi harcın, Harçlar Yasası"nın 30. maddesine göre davacıdan alınması için davacıya süre verilmeksizin, yargılamaya devam edilerek dava sonuçlandırılmıştır. Harçlar Yasası"ndaki düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olduğundan görevi gereği mahkemelerce kendiliğinden gözönünde tutulacağı gibi temyiz aşamasında Yargıtay"ca da re"sen dikkate alınır.
Bu durumda mahkemece asıl davada iadesi talep edilen 10 adet teminat mektubu bedeli toplamı olan 476.551,24 TL üzerinden tarifeye göre hesaplanacak nispi ilâm harcının dörtte biri tutarındaki peşin harcın (asıl dava açılırken yatırılan miktar mahsup edilerek) yatırılması için davacıya Harçlar Yasası"nın 30. maddesine göre süre verilmesi, harç eksikliğinin davacı tarafından bu şekilde tamamlanması halinde yargılamaya devamla davanın sonuçlandırılması, harcın ikmâl edilmemesi halinde ise asıl dava bakımından Harçlar Kanunu"nun 30. maddesi ve 6100 sayılı HMK"nın 447/2. maddesi yollamasıyla 150. maddesi gereğince işlem yapılması gerekirken kamu düzenine ilişkin olan harç hususu gözden kaçırılarak yargılamaya devamla asıl davada işin esası ile ilgili hüküm kurulması doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bozma sebebine göre tarafların diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, 1.100,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davacı-birleşen dosyalar davalısı yüklenici şirketten alınarak Yargıtay duruşmasında vekille temsil olunan davalı-birleşen dosya davacısına verilmesine, fazla alınan temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacı-birleşen dosyalar davalısına geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 24.02.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.