Esas No: 2018/4217
Karar No: 2022/3742
Karar Tarihi: 29.03.2022
Danıştay 6. Daire 2018/4217 Esas 2022/3742 Karar Sayılı İlamı
Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2018/4217 E. , 2022/3742 K."İçtihat Metni"
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/4217
Karar No : 2022/3742
TEMYİZ EDENLER (DAVACILAR) :1- ... 2- ...
3- ...
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- ...Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. ...
2- ...Valiliği -...
VEKİLİ : Av. ...
3- ...Bakanlığı
VEKİLİ : Huk. Müşv. ...
İSTEMİN KONUSU :Davanın reddine ilişkin ...İdare Mahkemesi'nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca 16.04.2014 tarihinde onaylanan 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı, 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planı ile 07.11.2014 tarihinde onaylanan Muratlı Organize Sanayi Bölgesine ilişkin 3194 sayılı İmar Kanununun 18.maddesi uyarınca yapılan parselasyon işleminin Tekirdağ ili, Muratlı ilçesi, Muratlı Organize Sanayi Bölgesi sınırları içinde kalan ...pafta ...sayılı parsel yönünden iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ...İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararda; yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi üzerine düzenlenen rapor ile dosyadaki bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca 16.04.2014 tarihinde onaylanan 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı, 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planıyla, ...Organize Sanayi Bölgesi (OSB) sınırları içerisinde parsel sınır ve yüzölçümlerinin yeniden belirlendiği, düzenleme ortaklık payı( DOP) ve kamu ortaklık payı (KOP) alanlarının oluşturulması nedeniyle parsellerin parsel formlarının yeniden oluşturulduğu, 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı ile 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planının üst ölçekli 1/100.000 ve 1/25.000 ölçekli çevre düzeni planlarıyla uyumlu olduğu, parselin bir kısmının sanayi alanında bir kısmının yol alanında kaldığı, ihtiyaçlar doğrultusunda belirlenen 55 metrelik yolun devamlılığı olan bir yol olduğu, OSB sınırları dahilinde hesaplanan düzenleme ortaklık payı (DOP) ve kamu ortaklık payı (KOP) oranlarının yasal sınırlar içerisinde hesaplandığı, davacıların parselinden yapılan düzenleme ortaklık payı (DOP) ve kamu ortaklık payı (KOP) kesintilerinde hata bulunmadığı, dava konusu parsele en yakın yerdeki ...ada ...sayılı parselde davacılara hisse verildiği, yine davacılara ...ada ...sayılı parselde hisse verilerek bu parselde davacıların tam hisseli hale getirilmesi sağlandığı, davacıların parselinden kesilen kamu ortaklık payı (KOP) kesintisiyle ...ada ...sayılı parselde davacıya hisse verildiği, bu nedenlerle, dava konusu 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı, 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planında şehircilik ilkeleri ve planlama esaslarına aykırılık bulunmadığı,davaya konu parsel yönünden parselasyon işleminde ise, imar mevzuatına, imar parsellerinin oluşturulması ve dağıtımındaki ilke ve tekniklerine, dayanağı imar planına aykırılık bulunmadığı ,davacıların yeni oluşturulan ...ada ...sayılı parselde başka kişilerle hisselendirilmesi ile ...ada ...sayılı parselde hisse verilmesi yönüyle değerlendirildiğinde ise, davacılara ait ...pafta ...sayılı parselin yüzölçümünün 3.300,00-m² olduğu, 290,45-m² düzenleme ortaklık payı (DOP), 197,83-m² kamu ortaklık pay (KOP) kesintisi yapıldığı, kesintisi sonrası 2.311,73-m² kaldığı, Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) Uygulama Yönetmeliği uyarınca 3000 m2 den küçük parsel oluşturulamayacağından, davacıların bir parselde bir başkasıyla hisselendirilmesinin teknik ve hukuki zorunluluktan kaynaklandığı, davacıların parselinde korunması gereken bir yapı bulunmadığı, yeni oluşturulan ...ada ...sayılı parsel ile ...ada ...sayılı parselin sınırlarının, revizyon imar planında belirlenen sınırlar üzerinden geçirilerek oluşturulduğu, yüzölçüm ve parsel formunun, uygulama öncesi parsel formunun ve parsel içerisinde yer alan yapının korunmasına yönelik olarak çekme mesafesi ve diğer parsellerin durumu da gözetilerek idarece belirlendiği, düzenlemeyle oluşacak imar parsellerinin mümkün mertebe aynı yerdeki veya yakınındaki eski parsellere tahsisi sağlanacağı, davacının ...pafta ...sayılı parselinin bir kısmının yol alanında kaldığı, dolayısıyla tamamen aynı yerde parsel verilmesinin teknik olarak mümkün olmadığı, davacıların bir başkasıyla hisselendirilmesi zorunluluğu ile aynı yerde tamamen bir parsel verilmesi mümkün olmadığından, mümkün mertebe en yakın yerdeki ...ada ...sayılı parselde 1.619,07-m² hisse verildiği, geriye kalan 1.192,65-m²nin ise ...ada ...sayılı parselde davacılara hisse verildiği, ...ada ...sayılı parselin geriye kalan hissesinin yine davacılara ait ...sayılı parselden karşılanmak suretiyle bu parselde davacıların tam hisseli hale getirilmesinin amaçlandığı, davacıların yeni oluşturulan ...ada ...sayılı parselde başka kişilerle hisselendirilmesi ile ...ada ...sayılı parselde hisse verilmesi yönüyle de, imar mevzuatına, imar parsellerinin oluşturulması ve dağıtımındaki ilke ve tekniklerine, planlama ve uygulama esaslarına, mevcut imar planına ve kamu yararına aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu taşınmazın usul ve yasaya aykırı olarak Muratlı OSB kapsamına alındığı, imar mevzuatı OSB mevzuatına aykırı olarak fiili ve teknik zorunluluk olmaksızın kendi yeri dışında 3. Kişilere de hisse vererek parselasyon işlemi yapıldığı, bilirkişi raporunun aksine davanın reddine karar verildiği, bu nedenlerle davanın reddine dair karara karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair bölge idare mahkemesi idari dava dairesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI : Bölge İdare Mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :Tekirdağ ili, Muratlı ilçesinde bulunan Muratlı Organize Sanayi Bölgesine ilişkin 1/5000 ve 1/1000 ölçekli revizyon imar planlarının Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca 16.04.2014 tarihinde onaylanarak ...tarihli, ...sayılı Tekirdağ Valiliği İl İdare Kurulu kararı ile yürürlüğe konulduğu ve 17.04.2014-16.05.2014 tarihleri arasında askıya çıkarıldığı, anılan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı uyarınca hazırlanan Muratlı Organize Sanayi Bölgesine ilişkin 3194 sayılı İmar Kanununun 18.madde uyarınca yapılan parselasyon işleminin Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının 07.11.2014 tarihli kararıyla onaylandığı, Tekirdağ Valiliği İl İdare Kurulunun 07.11.2014 tarihli 2014/77 sayılı kararıyla yürürlüğe konulduğu, 10.11.2014-10.12.2014 tarihleri arasında askıya çıkarıldığı, 09.12.2014 tarihinde davacıların parselasyon işlemine maliki oldukları parsel yönüyle yaptığı itirazın 18.03.2015 tarihli işlemle reddi üzerine, davacılar tarafından, Tekirdağ ili, Muratlı ilçesi, ...Organize Sanayi Bölgesi sınırları içinde kalan maliki ve hissedarı oldukları ...pafta ...sayılı parsel yönünden Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca 16.04.2014 tarihinde onaylanan 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı, 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planı ile 07.11.2014 tarihinde onaylanan ...Organize Sanayi Bölgesine ilişkin parselasyon işleminin iptali istemiyle 20.03.2015 tarihinde bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanunu'nun "İstisnalar" başlıklı 4.maddesinin 1.fıkrasında "2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu, bu Kanunun ilgili maddelerine uyulmak kaydı ile 2960 sayılı İstanbul Boğaziçi Kanunu ve 3030 sayılı Büyük Şehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun ile diğer özel kanunlar ile belirlenen veya belirlenecek olan yerlerde, bu Kanunun özel kanunlara aykırı olmayan hükümleri uygulanır." hükmü yer almaktadır.
4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanununun 4.maddesinde "OSB, Yer Seçimi Yönetmeliğine göre uygun görülen yerlerde Bakanlığın onayı ile kurulur. OSB’lere ait yer seçimi Bakanlığın koordinatörlüğünde ilgili kurum ve kuruluşların temsilcilerinin katılımıyla oluşan Yer Seçimi Komisyonunun yerinde yaptığı inceleme sonucunda, varsa 1/25000 ölçekli çevre düzeni planı kararları dikkate alınarak oybirliği ile yapılır ve OSB ilan edilir. Mer’i mevzuat gereğince korunması gereken ve sanayi tesislerinin kurulmasına izin verilmeyen alanlar OSB yeri olarak incelemeye alınmaz. Mülkiyet sınırları içinde Sağlık Bakanlığınca öngörülen sağlık koruma bandı bırakılır. Yer seçiminin kesinleşmesinden sonra OSB sınırları dışında kalan alanların planlanması Bayındırlık ve İskân Bakanlığı veya ilgili belediye tarafından en geç bir yıl içinde yapılır. Bununla ilgili usul ve esaslar Bakanlık ve Bayındırlık ve İskân Bakanlığınca müştereken belirlenir.OSB sınırları içerisinde yapılacak imar ve parselasyon planları ve değişiklikleri, OSB tarafından yönetmeliğe uygun olarak hazırlanır ve Bakanlığın onayına sunularak, İl İdare Kurulu kararı ile yürürlüğe girer. Onaylı OSB imar planları ilgili kurumlara bilgi için gönderilir." hükmüne yer verilmiştir.
Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği'nin "imar planı yapımı" başlıklı 70.maddesinde "(1) İmar planında, OSB’nin özelliği ve ihtiyaçları göz önüne alınarak Bakanlık tarafından çıkarılan OSB İmar Planı Şartnamesine göre sanayi parselleri, ortak kullanım alanları, hizmet ve destek alanları, Sağlık Bakanlığınca belirlenen sağlık koruma bandı ve benzerleri ile birlikte arazi kullanım kararları yer alır.
(2) (Değişik:RG-12/8/2010-27670) OSB mülkiyetinde kalan ve ortak kullanım alanlarından sayılan zorunlu idari, sosyal ve teknik altyapı alanları ile arıtma tesisi alanı ve
aktif yeşil alanlar için, toplam bölge büyüklüğünün en az %8’i kadar alan ayrılır. Ancak onaylı bir plan kapsamında yapılaşmasını tamamlamış olan ve ortak kullanım alanları bu oranın altında kalan OSB’lerde, mevcut oranlar müktesep hak kabul edilir. Bu OSB’lere, ilave alan amacıyla yer seçimi olması halinde, ortak kullanım alanları öncelikli olarak toplam OSB büyüklüğünün en az % 8’ine tamamlanır.
(3) Onaylı imar planlarında, OSB mülkiyetinde bulunan ortak kullanım alanlarının, toplam bölge büyüklüğünün %8 inin üstünde olması ve OSB tarafından ihtiyaç olmadığının belirtilmesi ve gerekli durumlarda ilgili kurumlar nezdinde belgelenmesi halinde; park ve otopark alanları hariç %8 in üstünde kalan donatı alanları OSB’nin ihtiyacı doğrultusunda değerlendirilebilir.
(4) OSB’nin imar planlarında, bölge büyüklüğünün %10 unu geçmemek üzere, katılımcı veya kiracılara yönelik küçük imalat ve tamirat, ticaret, eğitim ve sağlık hizmetleri için hizmet ve destek alanları ayrılabilir. Ancak, bu alanlar, ortak kullanım alanı olarak değerlendirilmez, imar tadilatına konu edilmesi halinde karşılığı aranmaz, 3000 m2 den küçük parsel oluşturulamaz. Hizmet ve destek alanı olarak ayrılmış küçük imalat ve tamirat alanları hariç bu alanlarda KAKS=1.00 olup aksi bir hüküm olmadıkça, h=yükseklik, serbest, minimum yapı yaklaşma mesafesi 10 m, olarak bırakılır. Küçük imalat ve tamirat alanlarında, minimum 10 m. açık çalışma alanı ayrılması, bodrum kat hariç 2 kat yüksekliği geçmemesi koşulu ile bölge müdürlüğünce onaylanacak genel yerleşim planına göre uygulama yapılır.
(5) (Değişik:RG-27/12/2014-29218) OSB’lerde, sanayi parsellerinde yapılaşma koşulları, Emsal: Kat Alanı Katsayısı = 0.70; yükseklik: h = serbest, üretim teknolojisinin gerektirdiği yükseklik olarak belirlenir. İmar planı yapımı aşamasında; genel doğal yapısı veya yapılaşmaya açılamayacak yapı yasaklı alanlardan oluşan eşikler nedeniyle bölgenin en fazla %40 ının sanayi parsellerine ve hizmet ve destek alanlarına ayrılabildiği durumlarda, Emsal = 0.75 ve h = serbest olarak koşullandırılır.
(6) Mevcut imar planı bulunan OSB’lerde en az ortak kullanım alanlarının plan içerisinde sağlanması halinde yapılaşma koşulları, yukarıdaki oranlarla değiştirilebilir." hükmüne yer verilmiştir.
İşlem tarihinde yürürlükte olan haliyle 3194 sayılı İmar Kanununun 18.maddesinde: “İmar hududu içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazileri malikleri veya diğer hak sahiplerinin muvafakatı aranmaksızın, birbirleri ile, yol fazlaları ile, kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle birleştirmeye, bunları yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayırmaya, müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtmaya ve re'sen tescil işlemlerini yaptırmaya belediyeler yetkilidir. Sözü edilen yerler belediye ve mücavir alan dışında ise yukarıda belirtilen yetkiler valilikçe kullanılır. Belediyeler veya valiliklerce düzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsaların dağıtımı sırasında bunların yüzölçümlerinden yeteri kadar saha, düzenleme dolayısıyla meydana gelen değer artışları karşılığında "düzenleme ortaklık payı" olarak düşülebilir. Ancak, bu maddeye göre alınacak düzenleme
ortaklık payları, düzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsaların düzenlemeden önceki yüzölçümlerinin yüzde kırkını geçemez.” hükmüne yer verilmiştir.
İşlem tarihinde yürürlükte olan haliyle 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18.Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlenmesi İle İlgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İmar Parsellerinin Oluşturulması ve Dağıtımındaki Esaslar" başlıklı 10.maddesinde "İmar parsellerinin oluşturulması ve dağıtımında aşağıdaki esaslar dikkate alınır: a) Düzenlemeyle oluşacak imar parsellerinin mümkün mertebe aynı yerdeki veya yakınındaki eski parsellere tahsisi sağlanır, b) Plân ve mevzuata göre korunması mümkün olan yapıların tam ve hissesiz bir imar parseline intibak ettirilmesi sağlanır, c) Mal sahibine tahsis edilen miktarın bir imar parselinden küçük olması veya diğer teknik ve hukuki nedenlerle müstakil imar parseli verilmemesi halinde, İmar parselasyon plânları ve imar durumu belirlenmiş düzenleme alanlarında yapılacak binaların toplam inşaat alanı veya bağımsız bölüm adetleri belirtilen imar adaları veya parselleri, kat mülkiyetine esas olmak üzere hisselendirilebilir. Hisselendirme, imar ada veya parselin yüzölçümü payda kabul edilerek, hisse sahiplerine ait düzenleme ortaklık payları çıkarıldıktan sonra kalan yüzölçümü miktarı hisse kabul edilerek kat mülkiyeti uygulanmak üzere yapılır. Hisselendirme, ana yapı veya yapıların toplam inşaat alanları veya bağımsız bölüm adetleri ile orantılı olarak hesaplanır. Hisselendirme, ana yapı veya yapıların toplam inşaat alanları veya bağımsız bölüm adetleri ile orantılı olarak hesaplanır. Hisselendirilmiş parselin tapu kütüğündeki beyanlar hanesine "İmar Kanununun 18 inci maddesindeki kat mülkiyeti esası uygulanmıştır" ibaresi yazılır. Ana yapının veya yapıların inşaatı ve kullanılması gibi hususlarda 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu hükümleri uygulanır. Düzenlemeye tabi tutulan parselin zemin durumu ve üzerindeki yapının özelliği itibariyle düzenleme ortaklık payının alınamadığı hallerde, ilgilisinin muvafakatı ile düzenleme ortaklık payı miktarı bedele dönüştürülebilir. Düzenlemeye tâbi tutulması gerektiği halde İmar Kanununun 18 inci maddesi hükmünün tatbiki mümkün olmayan hallerde, müstakil inşaata elverişli olan kadastro parsellerine plâna göre inşaat ruhsatı verilirken de yukarıdaki hüküm uygulanır. Bu maddeye göre yapılacak bedel takdirleri ve bu bedellere itiraz şekilleri 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu hükümlerine tâbidir. Bu bedel, düzenlemenin gerçekleştirilmesi için yapılacak kamulaştırmalar dışında kullanılamaz." hükmüne yer verilmiştir.
İşlem tarihinde yürürlükte olan haliyle aynı yönetmeliğin"Kamu Tesisleri Arsalarına Tahsis" başlıklı 12.maddesinde "Düzenleme sahasında bulunan okul, hastane, kreş, belediye hizmet veya diğer resmi tesis alanı gibi umumi tesislere ayrılan alanların parselleri, düzenlemeye giren parsellerin alanları oranında pay verilmek suretiyle hisselendirilir." hükmüne, "Düzenleme Ortaklık Payı Oranına Ait Esaslar" başlıklı 11. maddesinde, "Düzenleme ortaklık payı oranı: Bir düzenleme sahasında tesbit edilen düzenleme ortaklık payı miktarının, bu saha içindeki kadastro veya imar parsellerinin yüzölçümü miktarına oranı olduğu, evvelce yapılan düzenlemeler dolayısıyla düzenleme ortaklık payı veya bu maksatla başka isimlerle bir pay alınmış olan arazi veya arsalar bu ortaklık payı hesabına katılmayacağı, ancak, taşınmaz sahiplerinin talepleri üzerine, mülga 6785-1605 sayılı İmar Kanununun 39 uncu maddesine göre daha önce ifraz edilerek tescil edilen parsellerden düzenlemeye dahil edilenlerin, ilk parselin ifrazında alınan terk oranını % 35`e (yüzde otuzbeş ifadesi 03.12.2003 tarihli, 5006 sayılı Kanunla %40 olarak değiştirilmiştir) tamamlayan fark kadar düzenleme ortaklık payı alınabilir." düzenlemesine, "Düzenleme Ortaklık Payı Oranı ve Kamulaştırılacak Alanın Hesabı" başlıklı 31. maddesinde, "Düzenleme ortaklık payı oranı, umumi hizmetlere ayrılan miktarın, düzenleme ortaklık payı alınacak parsellerin düzenlemeye giren miktarları toplamına bölünmek suretiyle bulunur. Düzenlemeye giren miktar, bu parsellerin tapu senedi alanından düzenlemeye girmeyen ve bağışlanan alanların çıkarılması ile bulunur. Bu oran %35'ten fazla çıktığı takdirde; kamulaştırılması gereken alan, umumi hizmetlere, ayrılan alandan, düzenlemeye giren parsel alanları toplamının % 35'inin çıkarılması ile bulunan farkın 100 ile çarpılıp 65'e bölünmesiyle bulunur."düzenlemesine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyize konu karar, 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı, 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planı yönünden davanın reddine karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yönünden incelendiğinde:
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairelerince verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
Bölge İdare Mahkemesince verilen temyize konu kararın 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planına ilişkin kısmı hukuk ve usule uygun olup bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmamaktadır.
Temyize konu karar, parselasyon işlemi yönünden davanın reddine ilişkin karara karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yönünden incelendiğinde:
İmar Kanununda, imar planlarının yürürlüğe girmesi üzerine, bu planların tatbik edilmesine/uygulanmasına ilişkin düzenlemeler getirilmiştir. Bu düzenlemelerden birisi de parselasyondur.
3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18. maddesinin başlıca amacı, imar planı ve mevzuat hükümlerine uygun olarak yapılaşmaya elverişli imar parselleri elde edilmesini ve düzenlemeye tabi tutulan yerlerin ihtiyacı olan, imar planında umumi hizmetlere ayrılan alanların bedelsiz olarak kamu eline geçmesini sağlamak suretiyle, düzenli ve sağlıklı bir kentleşmeyi gerçekleştirmektir.
Dosyanın incelenmesinden, uyuşmazlık konusu parselin imar planında sanayi alanında kaldığı, parsel üzerinde yapı bulunmadığı, dava konusu parselasyon işlemi sonrası, düzenleme sahası içerisinde düzenleme ortaklık payı (DOP) oranının % 8,80150 olarak, kamu ortaklık payı (KOP) oranının % 5,99463 olarak hesaplandığı, 290,45-m² düzenleme ortaklık payı (DOP), 197,83-m² kamu ortaklık payı (KOP) kesintisi yapıldığı, davacılara en yakın yerden yüz ölçümü 4.333,21-m² olan ...ada ...sayılı parselde toplam (539,69x3) 1.619,07-m² hisse verildiği, 104 ada 8 sayılı parselin geriye kalan miktarının ise, ...'e 2.300,50-m², ...Organize Sanayi Bölgesine 277,25-m² ve 136,39-m² hisse verilerek karşılandığı; yine davacılara yüzölçümü 16.465,17-m² olan ...ada ...sayılı parselde (397,55x3) 1.192,65-m² hisse verildiği, 103 ada 5 sayılı parselin geriye kalan miktarının ise yine davacılara ait olan ...sayılı parselden gelen 15.272,52-m² hisse verilerek davacıların tam hisseli hale getirildiği; ayrıca yüzölçümü 14.960,03-m² olan 108 ada 7 sayılı parselde ise (KOP) (65,94+65.94+65.95) 197,83-m² hisse verildiği görülmüştür.
Uyuşmazlık, parselasyon işlemi sonucu davacıya taşınmazının bulunduğu yer dışında hisseli olarak yer verilmesinden kaynaklanmaktadır.
3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18. Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlenmesi İle İlgili Esaslar Hakkında Yönetmelik kapsamında parselasyon yapılırken asıl olan, düzenleme sahasında bulunan parsellerin parselasyon sonrasında 10. maddedeki hükümler dikkate alınarak aynı yerde ve yakınındaki eski kadastral parsellere tahsisinin yapılması ile parsel maliklerine mümkün olduğunca müstakil parsel tahsisinin yapılmasıdır.
Ancak bunun teknik ya da hukuki zorunluluk nedeniyle mümkün olmaması halinde taşınmaz sahibine eski parsele uzaklığı ve ekonomik değeri göz önünde bulundurularak başka yerden ve hisseli tahsis de yapılabilir.
Dosyada yer alan parselasyon dağıtım cetveli ve eski ve yeni parsellerin gösterildiği parselasyon planı incelendiğinde, davacıya ait kadastral ...pafta ...parsel sayılı taşınmaz imar planında bir kısmı yolda kalıyor ise de, sanayi alanında kalan kısmında oluşturulan 3697.62 m2 miktarlı ...ada ...sayılı parsele davacının hissedar edilmediği, dosyada yer alan bilirkişi raporunda ise, dava konusu parselden yapılan düzenleme ortaklık payı kesintisinden ve kamu ortaklık payının ayrılmasından sonra kalan tahsis hakkının iki parsele verildiği, dava konusu parselin yakınında oluşan ...ada ...sayılı parselde tahsis hakkının % 58’inin verildiği, davacıların ...sayılı parsellerinin olduğu alanda oluşturulan ...ada ...sayılı parselde ise % 42’sinin verildiği, kök parselin olduğu yerden başka yerde verilen tahsis hakkının dağıtım ilkeleriyle uyarlı olmadığı, davacıya ait kadastral parselin boş bir parsel olduğu, üzerinde korunması gereken bir yapı olmadığı bu parselin yerinde veya mümkün mertebe yakınında, plan verileriyle uyarlı ve minimum parsel büyüklüğünü (3.000 m2) karşılayan bir parsel verilmeye çalışılmadığı, çalışılmışsa da bunun başarılamamış olmasının eksiklik olduğu 18. Madde Uygulama Yönetmeliğinin 10. maddesindeki “yerinde tahsis” ilkesinin ve “olabildiğince hissesiz tahsis” amacının gerçekleştirilemediği tespitlerine yer verilmiştir.
Bu durumda, davacıya kadastral parselinin bulunduğu yerde oluşturulan ...ada ...sayılı parselde davacılara yer verilmemesi nedeniyle parselasyon işleminin imar parsellerinin oluşturulması ve dağıtımındaki ilke ve tekniklerine uygun olmadığı sonucuna varılmıştır
Bu itibarla parselasyon işleminin iptaline karar verilmesi gerekirken parselasyon işlemi yönünden davanın reddine ilişkin karara karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının imar planlarına ilişkin kısmının ONANMASINA parselasyon işlemine ilişkin kısmının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 29/03/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.