Danıştay 3. Daire 2018/4199 Esas 2022/1385 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2018/4199
Karar No : 2022/1385


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Ziraat İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
VEKİLLERİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU: ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yöneltilen istinaf başvurularına ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının aleyhe olan hüküm fıkrasının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, “100-Kasa Hesabı”nda TL cinsi borç bakiyesini günlük ihtiyaç duyduğu tutarın üzerinde göstererek ortaklara faizsiz örtülü kazanç dağıttığı, “159-Verilen Sipariş Avansları Hesabı”nda izlediği bir kısım tutarın finansman hizmeti olduğundan bahisle elde ettiği faiz gelirini kayıt ve beyan dışı bıraktığı, sigorta primlerini fiilen ödememesine rağmen gider olarak kaydettiği, kanunen kabul edilmeyen gider olarak yazması gerekirken bazı tutarları gider yazdığı, faiz geliri için fatura düzenlemediği, tek düzen hesap planına uymadığı ve tahsilat ve ödemelerin banka yoluyla gerçekleştirmediği yolunda tespitler içeren vergi inceleme raporları uyarınca 2012 yılında dönem zararının olmadığı da gözetilerek yeniden oluşturulan beyan tablosu uyarınca 2012 ve 2013 yılları için re'sen salınan bir kat vergi ziyaı cezalı kurumlar vergisi, 2012 yılının Nisan-Haziran, Temmuz-Eylül, Ekim-Aralık dönemleri ile 2013 yılının Ocak-Mart dönemi için re'sen salınan bir kat vergi ziyaı cezalı geçici vergi, 2012 yılının Ekim-Aralık dönemi için salınan bir kat vergi ziyaı cezalı gelir (stopaj) vergisi ve aynı yılın Aralık dönemi için salınan bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergisi ile 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 353. maddesinin 1. ve 6. bendi ve mükerrer 355. maddesinin 4. bendi gereği kesilen özel usulsüzlük cezalarının kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davacı şirketin ortaklarına karşılıksız ödünç para kullandırdığı ve karşılığında faiz tahakkuk ettirmediğinin açık olduğu, "159-Verilen Sipariş Avansları Hesabı"nın incelenemesi sonucunda bu hesapta izlenen bir kısım miktarın ... Ecza Deposu Sağlık Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketine sağlanan finansman hizmetlerine ilişkin olduğunun tespit edildiği, konu ile ilgili davacı şirket yetkilisinin ifadesinde adı geçen şirket ile aralarında yapılan işlemlerin gerçek bir avans ödemesi olmayıp hatır ilişkilerinden kaynaklandığı, "136-Diğer Çeşitli Alacaklar Hesabı" yerine sehven adı geçen hesabı kullandıkları yönünde beyanda bulunduğu, bu tutara faiz hesaplamadığı, davacının hatır ilişkisi içinde … Ecza Deposu Sağlık Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketine 2012 yılı içerisinde finansman hizmeti sağladığı, bunu da inceleme raporunda yer alan ifadesinde kabul ettiğinden hareketle ortaklara dağıtılan para miktarları ile gerçekleştirdiği, aynı yılda ödemediği sigorta primini kanunen kabul edilemeyen gider hesabına kaydetmediğinden bir kat vergi ziyaı cezalı kurumlar vergisinde hukuka aykırılık bulunmadığı, kanunen kabul edilmeyen gider olarak yazılması gerekirken, resmi makamlara tespit yaptırılmadan haksız şekilde gider yazdığı anlaşıldığından bu matrah kalemine isabet eden vergi ziyaı cezalı katma değer vergisi tarhiyatında ve 2012 yılından bir sonraki yıla devreden zarar tutarının olmadığından bahisle 2013 yılı için re'sen salınan bir kat vergi ziyaı cezalı kurumlar vergisi ile aynı yılın Ocak-Mart dönemi için geçici vergi üzerinden kesilen bir kat vergi ziyaı cezasında hukuka aykırılık bulunmadığı, gelir (stopaj) vergisi ve katma değer vergisi ile geçici vergi üzerinden kesilen bir kat vergi ziyaı cezasının matrahını oluşturan kurumlar vergisi tarhiyatı yönünden dava ret ile sonuçlandığından bu matrah kalemine isabet eden tarhiyatlarda hukuka aykırılık bulunmadığı, mahsup dönemi geçen geçici verginin aranmayacağı, özel usulsüzlük cezasına ilişkin ihbarnamede 213 sayılı Kanun'un 355. maddesinin 1. fıkrasının 1. bendi yazılmış ise de, davacı şirket hakkında düzenlenen 2012 yılının kurumlar vergisine ilişkin vergi inceleme raporunda tek düzen hesap planı ve işleyişine ilişkin kurallara uyulmaması nedeniyle 213 sayılı Kanun'un mükerrer 353. maddesinin 6. bendi, muameleleri ile ilgili tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik etme zorunluluğuna uyulmaması sebebiyle mükerrer 355. maddesi, faiz geliri için fatura düzenlenmemesi nedeniyle aynı Kanunun 353. maddesinin 1. fıkrası gereği özel usulsüzlük cezasının kesildiğinin anlaşıldığı olayda, 213 sayılı Kanun'un 353. maddesinin 6. bendi ile mükerrer 355. maddesinin 4. bendi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezalarında hukuka aykırılık bulunmadığı, aynı Kanun'un 353. maddesinin 1. bendi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasında ise hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle bir kat vergi ziyaı cezalı kurumlar vergisi, gelir (stopaj) vergisi, katma değer vergisi, geçici vergi üzerinden kesilen bir kat vergi ziyaı cezası ile 213 sayılı Kanun'un mükerrer 355. maddesinin 4. bendi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezası yönünden dava reddedilmiş, geçici vergi ile aynı Kanun'un 353. maddesinin 1. bendi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezası ise kaldırılmıştır.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti:
Vergi Mahkemesi kararının; dava konusu tarhiyatın dayanağını oluşturan vergi inceleme raporunda, … Ecza Deposu Sağlık Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin davacı şirketin ilişkili kişisi olduğu ya da davacı tarafından159-Verilen Sipariş Avansları Hesabı"na kaydedilen tutarların, gerçekte adı geçen şirkete faiz karşılığı borç verildiği yönünde yapılmış somut herhangi bir tespitin bulunmadığı, davacı şirket yetkilisince, adı geçen şirketle ilgili olarak, sipariş avansları hesabında tutulan kayıtların gerçek bir avans ödemesinden kaynaklanmayıp hatır ilişkisinden kaynaklanan faizsiz verilen borçlar olduğu ve diğer çeşitli alacaklar hesabı yerine sehven bu hesaba yazıldığının belirtildiği, davacı iddiasının aksini ortaya koyacak başkaca araştırma ve tespitin de bulunmadığının anlaşıldığı, kesilen özel usulsüzlük cezalarında hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle bir kat vergi ziyaı cezalı kurumlar vergisi ve katma değer vergisi ile geçici vergi üzerinden kesilen bir kat vergi ziyaı cezasının … Ecza Deposu Sağlık Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketine kullandırılan borç için faiz tahakkuk ettirilmeyerek örtülü kazanç dağıtıldığından ve bu suretle bir kısım faiz gelirinin beyan dışı bıraktığından bahisle hesaplanan matrah farkından kaynaklanan kısmı ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 353. maddesinin 6. bendi ile aynı Kanun'un mükerrer 355. maddesinin 4. bendi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezaların yönünden davanın reddine ilişkin hüküm fıkralarına davacı tarafından yöneltilen istinaf başvurusu kabul edilerek Vergi Mahkemesi kararının değinilen hüküm fıkrası kaldırıldıktan sonra tarhiyatın ilgili kısmı ile belirtilen özel usulsüzlük cezaları kaldırılmıştır.
Vergi Mahkemesi kararının; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 353. maddesinin 1. bendi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasına yöneltilen davalı idare istinaf başvurusu özel usulsüzlük cezası kesilmesini gerektiren herhangi bir tespit yapılmadığı, diğer hüküm fıkralarına yöneltilen istinaf başvuruları ise kararın değinilen hüküm fıkralarının kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle reddedilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacı şirketin … Ecza Deposu Sağlık Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketine bir yıl içerisinde muhtelif tarihlerde ve yüksek miktarlarda borç verme işleminin hatır ilişkisine dayanılarak karşılıksız yapıldığı iddiasına itibar edilemeyeceği ileri sürülerek kararın aleyhe olan hüküm fıkrasının bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Taraflarınca … Ecza Deposu Sağlık Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketine finansman desteği sağlandığı hususunun gerçeği yansıttığı, bankalarda kredi kullanımının kolaylaşması amacıyla birbirlerine çek verdikleri alınan avans çeklerinin %90’ının ticari ilişkinin gerçekleşmemesi nedeniyle iade edildiği, tahsil edilmeyen para üzerinden vergi alınamayacağı, tek işleme dört farklı ceza uygulanmasının hukuka aykırı olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Vergi Dava Dairesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Üçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge İdare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen hüküm fıkrası usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri hüküm fıkrasının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1. Temyiz isteminin reddine,
2. Vergi Dava Dairesi kararının temyize konu hüküm fıkrasının ONANMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, kararın taraflara tebliğini ve bir örneğinin de ilgili Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen
dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 29/03/2022 tarihinde oyçokluğuyla kesin olarak karar verildi.


(X) KARŞI OY:
Davacı adına düzenlenen vergi inceleme raporunda, "159-Verilen Sipariş Avansları Hesabı"nın incelenmesi sonucunda bu hesapta izlenen bir miktarın … Ecza Deposu Sağlık Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketine sağlanan finansman hizmetlerine ilişkin olduğunun tespit edildiği, konu ile ilgili davacı şirket temsilcisinin ifadesinde bahsi geçen şirket ile aralarında yapılan işlemlerin gerçek bir avans ödemesi olmayıp, hatır ilişkilerinden kaynaklandığı, "159-Verilen Sipariş Avansları Hesabı"nın sehven kullanıldığının belirtildiği, bu tutara faiz hesaplamadığından 2012 yılı içerisinde sağlanan finansman hizmeti tutarına eklenmesi gereken faiz tutarının hesaplandığı tespitlerine yer verilmiştir.
Davacının hatır ilişkisi içinde … Ecza Deposu Sağlık Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketine 2012 yılı içerisinde finansman hizmeti sağladığı, bunu da inceleme raporunda yer alan ifadesinde kabul ettiği, amacı gelir elde etmek olan davacı şirketin finansman desteği tutarını anılan şirkete borç olarak vermesi ve bunun faiz almaması nedeniyle elde ettiği faiz gelirini kayıt ve beyan dışı bıraktığının anlaşıldığı olayda, faiz geliri elde ettiğinin kabulü gerekeceğinden, davalı idarenin temyiz isteminin bu kısım yönünden kabulü ile Vergi Dava Dairesi kararının; tarhiyatın, … Ecza Deposu Sağlık Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketine sağladığı finansman hizmeti nedeniyle hesaplanan faiz gelirine ilişkin kısmının bozulması gerektiği oyuyla Daire kararına bu yönden katılmıyoruz.