Danıştay 3. Daire 2019/5330 Esas 2022/1356 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2019/5330
Karar No : 2022/1356

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Müdürlüğü/…
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : …. Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yöneltilen istinaf başvurusuna ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, … İnşaat Makine Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi'nden alınamayan 2008 ila 2010 yıllarına ait muhtelif kamu alacağının tahsili amacıyla mirasçı sıfatıyla düzenlenen … tarih ve …, …, … ile ortak sıfatıyla düzenlenen … tarih ve …, …, … takip numaralı ödeme emirlerinin iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Mahkemelerince verilen ara kararına cevaben sunulan bilgi ve belgelerden, dava konusu …, … ve … takip numaralı ödeme emirleri içeriği … tarih ve …; … tarih ve …; … tarih ve …; … tarih ve …; … tarih ve … ile ..; … tarih ve …; … tarih ve …; … tarih ve …; … tarih ve … plaka numaralı kamu alacakları ile … takip numaralı ödeme emri içeriği kamu alacakları için asıl borçlu şirket adına düzenlenen ödeme emirlerinin usule uygun bir şekilde tebliğ edilmesine karşın söz konusu kamu alacaklarının tahsili amacıyla davacı adına ödeme emri düzenlenmeden önce borcu karşılayacak şirketin mal varlığının bulunup bulunmadığı yönünde davalı idarece herhangi bir araştırma yapılmadığının anlaşıldığı, …,… ve … takip numaralı ödeme emirleri içeriği … tarih ve …; … tarih ve … plaka numaralı kamu alacakları ile … takip numaralı ödeme emri içeriği … tarih ve … plaka numaralı kamu alacağı için asıl borçlu şirket adına düzenlenmiş herhangi bir ödeme emri dosyaya ibraz edilmediğinden, sözü edilen kamu alacaklarının şirket açısından kesinleştiğinden bahsedilemeyeceği, 05/02/2010 tarihli hisse devir sözleşmesi ile şirketten ayrılan davacının, … takip numaralı ödeme emri içeriği 2010 yılının Nisan dönemine ait … tarih ve … plaka numaralı kamu alacağından sorumlu tutulamayacağı, …,… ila … takip numaralı ödeme emirlerinin sözü edilen plaka numaralı kamu alacakları haricinde kalan kısımlar ile … takip numaralı ödeme emri içeriği kamu alacakları için asıl borçlu şirket adına düzenlenen ödeme emirlerinin dava dosyasına ibraz edilmesine karşın tebliğ alındılarının ibraz edilmediği gibi tebliğ imkansızlığı ortaya konulmak suretiyle ilanen tebliğ edildiği de ispatlanamadığından, sözü edilen kamu alacaklarının davacıdan takibinde de hukuka uygunluk görülmediği gerekçesiyle dava konusu ödeme emirleri iptal edilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti:
Vergi Mahkemesi kararının; … takip numaralı ödeme emrinin, …. tarih ve … plaka numaralı kamu alacağı haricinde kalan kısımları; … takip numaralı ödeme emrinin, … tarih ve …; … tarih ve …; … tarih ve ..; … tarih ve … ile …; … tarih ve …; … tarih ve …; … tarih ve .. plaka numaralı kamu alacağı haricinde kalan kısımları yönünden iptali ile 3 ve 6 takip numaralı ödeme emirlerinin iptaline ilişkin hüküm fıkrasına yöneltilen istinaf başvurusu, sözü edilen hüküm fıkralarının kaldırılmasını gerektirecek nitelikte görülmediği gerekçesiyle reddedilmiştir.
Dava konusu … takip numaralı ödeme emri içeriği … tarih ve … plaka numaralı kamu alacağı, … takip numaralı ödeme emrinin … tarih ve …; … tarih ve …; … tarih ve …; … tarih ve … ile …; … tarih ve …; … tarih ve …; … tarih ve … plaka numaralı kamu alacağı ve … takip numaralı ödeme emri içeriği kamu alacağıyla ilgili olarak asıl borçlu şirket adına düzenlenen … tarih ve …, … tarih ve … ile …tarih ve … takip numaralı ödeme emirlerine ait tebliğ alındılarının dosyaya ibraz edilmediği, … tarih ve …, … ile …, … tarih ve … ila … takip numaralı ödeme emirlerinin ise … tarihinde tebliğ edilerek kesinleştirildiği halde 01/01/2009, 01/01/2010 ve 01/01/2011 tarihlerinden itibaren beş yıl içerisinde ödeme emri düzenlenerek tebliğ edilmesi gerekirken zaman aşımı süresi dolduktan sonra davacı adına 08/12/2017 tarihinde düzenlenen ödeme emirleri ile takip edildiği ve tahsil zaman aşımı süresini kesen veya durduran başka bir işlem tesis edilmediği görüldüğü dolayısıyla değinilen kamu alacakları tahsil zaman aşımına uğradığından, … ve … takip numaralı ödeme emirlerinin sözü edilen kısımları ile … takip numaralı ödeme emri içeriği kamu alacağının iptali yolundaki Vergi Mahkemesi kararının ilgili hüküm fıkrasına yöneltilen istinaf başvurusu değinilen gerekçeyle reddedilmiştir
Dava konusu … takip numaralı ödeme emri içeriği kamu alacağıyla ilgili olarak asıl borçlu şirket adına düzenlenen ödeme emirleri usule uygun bir şekilde tebliğ edilerek kesinleştirildiği ve ödenmeyen kamu alacağının yapılan araştırma neticesinde tahsil imkanı bulunmadığı anlaşıldığından davacı adına ödeme emri düzenlenmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusu kabul edilerek Vergi Mahkemesi kararının değinilen hüküm fıkrası kaldırıldıktan sonra dava bu yönden reddedilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Kararın aleyhe olan hüküm fıkrasının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Üçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı adına, … İnşaat Makine Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi'nden tahsil edilemeyen 2008 ilâ 2010 yıllarına ilişkin muhtelif vergi, ceza ve fer'ilerinden oluşan kamu alacağının tahsili amacıyla mirasçı sıfatıyla … tarih ve …, … ile … ve ortak sıfatıyla … tarih ve …,… ile … takip numaralı ödeme emirlerinin düzenlendiği; … takip numaralı ödeme emri içeriği … tarih ve … plaka numaralı kamu alacağı için asıl borçlu şirket adına … tarih ve … takip numaralı ödeme emrinin tanzim edildiği; … takip numaralı ödeme emri içeriği 2008 yılına ait kamu alacağının, şirketin işlemlerinin 07/11/2013 tarihli iş emrine istinaden incelenmeye başlandıktan sonra bağlı olduğu vergi dairesince 15/11/2013 tarihinde takdire sevk edilmesi üzerine 19/02/2014 tarihinde düzenlenen 5 sayılı Vergi Tekniği Raporunun done alındığı 16/06/2014 tarihli takdir komisyonu kararlarına istinaden salınan katma değer vergisi ile kesilen vergi ziyaı cezasına dayandığı ve bu vergi ve cezaların tahsili amacıyla asıl borçlu şirket adına … tarih ve … takip numaralı ödeme emrinin düzenlendiği; … takip numaralı ödeme emri içeriği 2009 yılına ait kamu alacağının ise şirketin hesaplarının incelenmesi üzerine salınan vergi ve cezalara dayandığı, bunlara ilişkin düzenlenen ihbarnamelerin 20/05/2014 tarihinde kanuni temsilciye vergi dairesinde tebliğ edildiği, sözü edilen cezalı vergilerin ödenmemesi nedeniyle şirket adına … tarih ve … takip numaralı ödeme emrinin düzenlendiği ve bu ödeme emrine ait tebliğ alındısı üzerinde şirket iş yeri adresi çizilerek kanuni temsilcisinin ikamet adresinin yazıldığı ve "tanınmadığı" şerhi düşülerek 23/02/2016 tarihi vaz'edilmek suretiyle ödeme emrinin iade edildiği anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Kanununun 93. maddesinde, tahakkuk fişinden gayri, vergilendirmeyle ilgili olup hüküm ifade eden bilumum vesikalar ve yazıların adresleri bilinen gerçek ve tüzel kişilere posta vasıtasıyla ilmühaberli taahhütlü olarak, adresleri bilinmeyenlere ilan yoluyla tebliğ edileceği, 94. maddesinde, tebliğin mükelleflere, bunların kanuni temsilcilerine, umumi vekillerine veya vergi cezası kesilenlere, tüzel kişilere yapılacak tebliğin, bunların başkan, müdür veya kanuni temsilcilerine, vakıflar ve cemaatler gibi tüzel kişiliği olmayan teşekküllerde ise bunları idare edenlere veya temsilcilere yapılacağı, tüzel kişilerin mütaaddit müdür veya temsilcisi varsa tebliğin bunlardan birine yapılmasının kafi olduğu, tebliğin, kendisine tebligat yapılacak kimsenin bulunmaması halinde ikametgah adresinde bulunanlardan veya işyerlerinde memur ya da müsdahdemlerinden birine yapılacağı, 102. maddesinde, tebliğ olunacak evrakı muhtevi zarfın posta idaresince muhatabına verileceği ve keyfiyetin muhatap ile posta memuru tarafından taahhüt ilmühaberine tarih ve imza konulmak suretiyle tespit olunacağı, muhatabın zarf üzerinde yazılı adresini değiştirmesinden dolayı bulunamamış olması halinde posta memurunun durumu zarf üzerine yazacağı ve mektubun posta idaresince derhal tebliği yaptıran daireye geri gönderileceği, bu işlemlerin komşulardan bir kişi veya muhtar veya ihtiyar heyeti üyelerinden biri veyahut bir zabıta memuru huzurunda icra ve keyfiyetin taahhüt ilmühaberine yazılarak tarih ve imza vaz'edilmek ve hazır bulunanlara da imzalatılmak suretiyle tespit olunacağı, 103. maddesinde muhatabın adresi hiç bilinmezse, bilinen adresi yanlış veya değişmiş olur ve bu yüzden gönderilmiş olan mektup geri gelirse, başkaca sebeplerden dolayı posta ile tebliğ yapılmasına imkan bulunmazsa tebliğin ilanen yapılacağı kurala bağlanmış, 104. maddesinde, ilan yazısının bir örneğinin muhatabın bilinen son adresinin bağlı olduğu muhtarlığa gönderileceği belirtilmiş olup, 101. maddesinde ise bilinen adresler sayılmak suretiyle gösterilmiştir.
Aynı Kanun'un 30. maddesinde re'sen tarhiyat, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan bulunmayan hallerde takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh olunması olarak tanımlanmıştır. Kanun'un 74. maddesinin (a) bendinin (1) numaralı alt bendinde, yetkili makamlar tarafından istenilen matrah ve servet takdirlerini yapmak, takdir komisyonunun görevleri arasında sayılmış, komisyonunun yetkilerini düzenleyen 75. maddenin 1. fıkrasında ise 72. maddenin 1. fıkrasına göre kurulan takdir komisyonu 74. maddedeki görevleri dolayısıyla bu Kanun'da yazılı inceleme yetkisini haiz olduğu kuralına yer verilmiştir.
Aynı Kanun'un 113. maddesinde zamanaşımı; süre geçmesi suretiyle vergi alacağının kalkması olarak ifade edilmiş, 114. maddesinin 1. ve 2. fıkralarında ise vergi alacağının doğduğu takvim yılını takip eden yılın başından başlıyarak beş yıl içinde tarh ve mükellefe tebliğ edilmeyen vergilerin zamanaşımına uğrayacağı, şu kadar ki vergi dairesince matrah takdiri için takdir komisyonuna başvurulmasının zamanaşımını durduracağı, duran zamanaşımını mezkûr komisyon kararının vergi dairesine tevdiini takip eden günden itibaren kaldığı yerden işlemeye devam edeceği, ancak işlemeyen sürenin her hâl ve takdirde bir yıldan fazla olamayacağı hükme bağlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyiz istemine konu edilen Vergi Dava Dairesi kararının, dava konusu …, … ve … takip numaralı ödeme emirleri ile … takip numaralı ödeme emri içeriği … tarih ve … plaka numaralı kamu alacağı haricinde kalan kısımlarına ilişkin hüküm fıkraları aynı hukuksal nedenler ve gerekçeyle Dairemizce de uygun bulunmuştur.
Dava konusu … takip numaralı ödeme emri içeriği … tarih ve … plaka numaralı kamu alacağı için asıl borçlu şirket adına düzenlenen … tarih ve … takip numaralı ödeme emrine ait tebliğ alındısının dosyaya ibraz edilmediği gibi tebliğ imkansızlığı ortaya konulmak suretiyle ilanen tebliğ edildiği de davalı idare tarafından ispatlanamadığından, 3 takip numaralı ödeme emrinin sözü edilen kamu alacağına ilişkin kısmının yazılı gerekçeyle iptaline ilişkin hüküm fıkrasına yöneltilen istinaf başvurusunun reddinde sonucu itibarıyla hukuka aykırılık görülmemiştir.
213 sayılı Kanun'un 30. maddesine göre vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan bulunmayan hallerde matrah, takdir komisyonu tarafından takdir edilebileceğinden, bu durumdaki bir mükellefin vergi incelemesine başlanılmadan önce takdire sevk edilmesine ve düzenlenen raporların takdir komisyonunca done olarak kullanılmasına yasal bir engel bulunmamakla birlikte inceleme başladıktan sonra takdire sevk işleminin zamanaşımı süresini durdurduğundan bahsedilemez.
Bu durumda, dava konusu … takip numaralı ödeme emrinin; 2008 yılına ait kamu alacağı yönünden, şirketin 2008 yılı işlemlerinin incelemeye başlanmasından sonra, takdire sevk işleminin zaman aşımı süresini durdurmadığı dikkate alındığında, zaman aşımı süresinin dolmasından sonra tebliğ edilen ihbarnameler içeriği cezalı vergilerin zaman aşımına uğradığı; 2009 yılına ait kamu alacağı yönünden ise, bu alacağın dayanağı asıl borçlu şirket hakkında düzenlenen … tarih ve … takip numaralı ödeme emrine ait tebliğ alındısının 213 sayılı Kanun'un 102. maddesinde belirtilen kişilere imzalatılmadığı dolayısıyla usulüne uygun biçimde düzenlenmediğinin anlaşıldığı olayda, ilanen tebliğ koşullarının oluştuğundan bahsedilemeyeceğinden, Vergi Mahkemesi kararının; dava konusu 6 takip numaralı ödeme emrini yazılı gerekçeyle iptaline ilişkin hüküm fıkrasına yöneltilen istinaf başvurusunun reddinde de sonucu itibarıyla hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kısmen reddine,
2. Temyize konu Vergi Dava Dairesi kararının; dava konusu …, … ve … takip numaralı ödeme emirleri ile … takip numaralı ödeme emri içeriği … tarih ve … plaka numaralı kamu alacağı haricinde kalan kısımlarına ilişkin hüküm fıkralarının ONANMASINA,
3. Kararın; dava konusu … takip numaralı ödeme emri içeriği … tarih ve … plaka numaralı kamu alacağı ile … takip numaralı ödeme emrine ilişkin hüküm fıkralarına yöneltilen TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, kararın taraflara tebliğini ve bir örneğinin de ilgili Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 29/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.