Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/2800 Esas 2022/1061 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/2800
Karar No : 2022/1061


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurulu
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onüçüncü Dairesinin 11/02/2020 tarih ve E:2017/2073, K:2020/413 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Seri:X, No:22 sayılı Sermaye Piyasasında Bağımsız Denetim Standartları Hakkında Tebliğ'in İkinci Kısmının 30. maddesinin 2. fıkrasının ve davacının 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu'nun 96. maddesinin 2. fıkrası ile Seri:X, No:22 sayılı Tebliğ'in İkinci Kısmının 30. maddesinin 2. fıkrası kapsamında sermaye piyasasında bağımsız denetim faaliyetinde bulunmasının 2 yıl süreyle yasaklanması ile davacı hakkında 6362 sayılı Kanun'un 103. maddesinin 1. fıkrası çerçevesinde 2015 yılı için belirlenen azami miktar olan 308.408,00-TL idari para cezası uygulanmasına ilişkin … tarih ve … sayılı Sermaye Piyasası Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onüçüncü Dairesinin 11/02/2020 tarih ve E:2017/2073, K:2020/413 sayılı kararıyla;
Davalı idarenin usuli itirazlarının yerinde görülmediği belirtildikten sonra,
6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu'nun "Amaç" başlıklı 1. maddesi, "Bağımsız Denetim, Derecelendirme ve Değerleme Kuruluşları" başlıklı Altıncı Bölümünün "Faaliyet esasları" başlıklı 62. maddesi, "Sermaye piyasası kurumlarının hukuka aykırı faaliyet veya işlemlerinde uygulanacak tedbirler" başlıklı 96. maddesi, "Genel esaslar" başlıklı 103. maddesinin 1. fıkrası, "İdari para cezalarının uygulanması" başlıklı 105. maddesi ve "Düzenleyici işlemler" başlıklı Geçici 1. maddesi hükümlerine yer verilerek,
Sermaye Piyasasında Bağımsız Denetim Standartları Hakkında Tebliğ (Seri: X, No: 22)'in "Amaç" başlıklı 1. maddesinde, bu Tebliğ'in amacının, sermaye piyasasında bağımsız denetim faaliyetine, bu faaliyette bulunmak üzere Kurulca yetkilendirilecek bağımsız denetim kuruluşlarına ve bağımsız denetçilere ilişkin standart, ilke, usul ve esasları belirlemek olduğu; "Kapsam" başlıklı 2. maddesinde, Tebliğ'in, 4. maddede tanımlanan işletmelerin finansal tabloları ve diğer finansal bilgilerinin incelenmesi dâhil bağımsız denetiminde uygulanacağı; "Dayanak" başlıklı 3. maddesinde, Tebliğ'in, 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu'nun 16, 22/d ve 22/e maddelerine dayanılarak hazırlandığının kurala bağlandığı; "Tanımlar" başlıklı 4. maddesinde, " (1) Bu Tebliğde geçen; a) Bağımsız denetçi: Bağımsız denetim kuruluşlarının bağımsız denetimle görevlendirdiği her kıdemdeki denetim elemanlarını, b) Bağımsız denetim: İşletmelerin kamuya açıklanacak veya Kurulca istenecek yıllık finansal tablo ve diğer finansal bilgilerinin, finansal raporlama standartlarına uygunluğu ve doğruluğu hususunda, makul güvence sağlayacak yeterli ve uygun bağımsız denetim kanıtlarının elde edilmesi amacıyla bağımsız denetim standartlarında öngörülen gerekli tüm bağımsız denetim tekniklerinin uygulanarak, defter, kayıt ve belgeler üzerinden denetlenmesi ve değerlendirilerek rapora bağlanmasını, c) Bağımsız denetim kuruluşu: Bu Tebliğde belirtilen şartları taşıyan ve Kanun uyarınca sermaye piyasasında bağımsız denetimle yetkilendirilen kuruluşları, ç) Bağımsız denetim standartları: Yapılacak bağımsız denetimlerin ve sonuçlarının sermaye piyasası mevzuatı yönünden geçerli olabilmesi için bu Tebliğ ile belirlenen bağımsız denetim ilke, esas ve kurallarını, d) Finansal raporlama/muhasebe standartları: Kurul tarafından belirlenerek yayımlanan finansal raporlama ilke, esas ve kurallarını, e) Finansal tablolar: Dipnotlarıyla birlikte konsolide olanlar dâhil bilanço, gelir tablosu, nakit akım tablosu ve özsermaye değişim tablosunu, f) İnceleme (Sınırlı bağımsız denetim): Ara dönem finansal tablolarının Kurulca yayımlanan finansal raporlama standartlarına uygun olarak hazırlanıp hazırlanmadıklarının öncelikle bilgi toplama (soruşturma) ve analitik inceleme teknikleri kullanılarak incelenmesi ve değerlendirilerek rapora bağlanmasını, ... ifade eder."; "Bağımsız Denetim Faaliyetinde Bulunma Şartları" başlıklı İkinci Kısmının "Bağımsız Denetim Kuruluşları ve Bağımsız Denetçilerin Uyacakları Etik İlkeler" başlıklı Üçüncü Bölümünün "Mesleki şüphecilik" başlıklı 11. maddesinde, "(1) Elde edilen bağımsız denetim kanıtların geçerliliğinin sorgulayıcı bir anlayışla değerlendirilmesi mesleki şüpheciliği ifade eder. (2) Bağımsız denetçi, finansal tablo ve diğer finansal bilgilerin önemli bir yanlışlık içerebileceğini dikkate alarak, bağımsız denetimi, mesleki şüphecilik anlayışıyla planlayarak yürütür.";
"Mesleki özen ve titizlik" başlıklı 14. maddesinde, "(1) Mesleki özen ve titizlik, basiretli bir bağımsız denetçinin aynı koşullar altında ayrıntılara vereceği önemi, göstereceği dikkat ve gayreti ifade eder. (2) Bağımsız denetçiler, bağımsız denetimin planlanması, yürütülüp sonuçlandırılması ve bağımsız denetim raporunun hazırlanması safhalarında gerekli mesleki özen ve titizliği göstermek zorundadırlar. (3) Gerekli özen ve titizliğin asgari kıstası, bağımsız denetim standartlarına eksiksiz uyulmasıdır. Buna göre, bir bağımsız denetçi bağımsız denetim faaliyetini gerektiği şekilde planlamak, program yapmak, yeterli miktarda, uygun nitelikte ve güvenilir bağımsız denetim kanıtı toplayarak inceleme yapmak, temiz ve düzenli çalışma kâğıtları hazırlamak, finansal tabloların gerçekliği ve doğruluğu hakkında dürüst ve doğru bir yargıya ulaşmak ve görüşünü, özen ve titizlikle düzenleyeceği bağımsız denetim raporunda açıklamak zorundadır.";
"Bağımsız Denetim Kuruluşları ve Bağımsız Denetçilerin Diğer Görev, Yetki ve Sorumlulukları" başlıklı Dördüncü Bölümünün "Ekip çalışmasında görev, yetki ve sorumluluk dağılımı" başlıklı 19. maddesinde," (1) Her bir bağımsız denetim için en az 3 asil ve 3 yedek olmak üzere 6 kişiden oluşan bir bağımsız denetim ekibi oluşturulur ve her bir bağımsız denetim en az 3 kişi olmak üzere işin gerektirdiği sayı ve nitelikte bağımsız denetçilerden oluşan ekip tarafından gerçekleştirilir. Sorumlu ortak başdenetçi başkanlığında, başdenetçi, kıdemli denetçi ve denetçiden oluşan ekiplerdeki görev, yetki ve sorumluluk dağılımı aşağıdaki kıstaslara göre yapılır: a) Sorumlu ortak başdenetçi, başdenetçi, kıdemli denetçiler ve denetçilerin görev, yetki ve sorumluluklarına ilave olarak, finansal tabloların mevzuat ve finansal raporlama standartlarına uygunluğu konusunda karar vermekle yükümlüdür.
b) (Değişik: Seri: X, No: 25 sayılı Tebliğ ile) Başdenetçi ve kıdemli denetçi, bağımsız denetim faaliyetlerinin planlanması, yürütülmesi, çalışma kâğıtlarının incelenmesi, gereken revizyonların yapılması ve müşteri yetkilileri ile görüşülmesi gibi konularda denetçilerin sorumluluklarını paylaşır, önemli durumlarda son kararı vermesi için sorumlu ortak başdenetçiye başvurur.
c) Denetçi, bağımsız denetim programının hazırlanması gibi işin ayrıntılı çalışmalarından sorumludur. Denetçi, denetçi yardımcılarını işe tahsis etmek, onların çalışmalarına nezaret etmek ve hazırladıkları çalışma kâğıtlarını incelemek, işin daha karmaşık ve zor bölümlerini bizzat yürütmek, çalışma programında gereken değişiklikleri yapmak ve çalışmaları süresince müşteriyle olan görüşmeleri yönetmek gibi konularda yetkili ve yükümlüdür.";
"Gözetim ve koordinasyon" başlıklı 20. maddesinde, "(1) Sorumlu ortak başdenetçi, bağımsız denetim programının uygulanmasından ve bağımsız denetim çalışmalarının yeterli ve etkin bir şekilde gözetim ve koordinasyonundan sorumludur.
(2) Bu sorumluluk, bağımsız denetçilerin faaliyet hakkında bilgilendirilmesi ve yönlendirilmesini, bu kişilerin görev ve sorumluluklarının açıkça belirlenmesini, yürütülen faaliyetin süreç içinde sık sık gözden geçirilmesini, çalışmalarla ilgili olarak ortaya çıkan problemlerin çözümlenmesini ve faaliyetin çalışma kâğıtlarından izlenebilmesi için gerekli kayıt düzeninin sağlanmasını kapsar.
(3) Bağımsız denetim kuruluşları yaptıkları işin kalitesinin korunması ve artırılması amacıyla yürütülmekte olan bağımsız denetim işinin gözetiminde bulunarak, ulaşılan sonuçlar ve bağımsız denetim sırasında alınan önemli kararların objektif bir şekilde değerlendirilmesini yaparlar. Bağımsız denetimle eş zamanlı olarak bağımsız denetimin kontrolü ile görevlendirilen bağımsız denetçiler de, denetimden sorumlu ekibin bağımsızlık konusunda yaptığı değerlendirmeleri önemlilik kavramı çerçevesinde inceleyerek risklerin belirlenmesine, tereddütlü konularda yeterli danışmanlık hizmeti alınıp alınmadığına, kurumsal yönetim ilkelerinin uygulanmasından sorumlu yöneticilerle yapılan görüşmelerin niteliğine ilişkin hususlarda konuyla ilgili çalışma kâğıtları ve raporları inceleyerek bağımsız denetim çalışmasının gözetimini yaparlar. Bağımsız denetim kuruluşları ayrıca belirli dönemler itibarıyla tamamlanan bağımsız denetim çalışmalarının kalite kontrolünü de, bu Tebliğin “Bağımsız Denetim Kalitesinin Kontrolü” başlıklı 4. Kısım hükümleri çerçevesinde, öncelikle kalite kontrol politikalarını oluşturmak ve süreçleri belirlemek suretiyle yapmak zorundadırlar.";
"Bağımsız Denetim ve İnceleme Raporları" başlıklı Beşinci Bölümünün "Bağımsız denetim ve inceleme raporunun kesinleşmesi" başlıklı 23. maddesinde, "(1) Bağımsız denetim raporu ve inceleme raporu, sorumlu ortak başdenetçi tarafından imzalandığında kesinleşir. ...";
"Muhtelif Hükümler" başlıklı Yedinci Bölümünün "Bağımsız denetim faaliyetinde bulunma yetkisinin iptali" başlıklı 30. maddesinde, "(1) Kanun’un ilgili hükümleri çerçevesinde, aşağıda yer alan aykırılıkların varlığı hâlinde bağımsız denetim kuruluşunun sermaye piyasasında bağımsız denetim faaliyetinde bulunma yetkisi Kurulca iptal edilebilir. a) Kuruluş şartlarının kaybedilmesi, b) Bağımsız denetim standartlarına aykırı olarak; 1) Görev kabulüne ve değişimine ilişkin bağımsız denetim standart, ilke ve kurallarına uyulmaması, 2) (Değişik: Seri: X, No: 25 sayılı Tebliğ ile) Bağımsız denetimlerde Kurula bildirilen bağımsız denetim sözleşmesinde yer alanlar dışında fiilen başka bağımsız denetçi görevlendirilmesi, 3) Bağımsız denetim planı ve çalışma kâğıtları ile bunları destekleyici diğer bilgi ve belgelerin bağımsız denetim çalışmasını kanıtlayacak düzeyde bulunmaması, 4) Uygun bağımsız denetim tekniklerinin kullanılmaması nedeniyle gerekli bağımsız denetim kanıtlarının elde edilememesi, 5) Raporlamaya ilişkin temel ilkelere uyulmaması, c) Finansal tabloların güvenirliğini önemli ölçüde etkileyecek hususların tespiti hâlinde, bağımsız denetim kuruluşunun bağımsız denetim standartlarına tam olarak uyulduğunu kanıtlayamaması, ç)Yapılan bağımsız denetim çalışmalarında, sorumlu ortak başdenetçi dâhil bağımsız denetim ekibinin dürüstlük, tarafsızlık, mesleki yeterlilik ve özen, bağımsızlık, güvenilirlik ve mesleki davranış gibi etik ilkelere uymaması, d) Bu Tebliğ kapsamındaki bildirim yükümlülüklerinin zamanında, tam ve doğru olarak yerine getirilmemesi ya da Kurulca veya Kurul tarafından görevlendirilenlerce istenen bilgi ve belgelerin zamanında, tam ve doğru olarak verilmemesi, e) Hatalı, eksik, yanıltıcı ve gerçeğe aykırı bağımsız denetim ve inceleme raporu düzenlenmesi ve f) Sermaye piyasasında kesintisiz olarak 5 yıl süreyle fiilen bağımsız denetim faaliyetinde bulunulmamış olması.
(2) (Değişik: Seri: X, No: 25 sayılı Tebliğ ile) Bu maddenin birinci fıkrasının (ç) bendinde belirtilen hususlarda bir sorumluluk tespit edilmesi hâlinde, sorumluluğun içeriğine göre, Kurul sadece ilgili sorumlu ortak başdenetçi ve/veya bağımsız denetçi/denetçilerin sermaye piyasasında bağımsız denetim yapmasını 2 yıldan az olmamak kaydı ile süreli veya süresiz olarak yasaklayabilir. Bu fıkra kapsamında sermaye piyasasında bağımsız denetim yapması yasaklanan sorumlu ortak başdenetçi ve/veya bağımsız denetçi/denetçiler, söz konusu yasağın süresi sonunda yasağın kaldırılması için Kurul'a başvurabilirler, aksi takdirde yasak süresiz olarak uygulanır. Sermaye piyasasında bağımsız denetim yapması süreli olarak yasaklanan sorumlu ortak başdenetçi ve/veya bağımsız denetçi/denetçilerin yasak süresi sonunda yasağın kaldırılması için Kurul'a yapacakları başvurular, ilgili hakkında devam etmekte olan bir inceleme olup olmadığı da dikkate alınarak Kurulca değerlendirilerek karara bağlanır. Yasak süresi içerisinde yasağın kaldırılması amacıyla Kurul'a yapılacak başvurular dikkate alınmaz.
" kuralının yer aldığı,
26/03/2013 tarih ve 10/363 sayılı 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu Çerçevesinde Tesis Edilecek İdari Para Cezalarına İlişkin Uygulama Esasları başlıklı Kurul ilke kararında; idari para cezası uygulamalarında, ilgililerin Kurul görevlileri ve çalışanları ile süreç içerisinde olan işbirliği, ilgili hakkında daha evvel aynı ihlâl nedeniyle idari para cezası tesis edilmesi, ihlâlin önemliliği, ihlâlin doğurduğu zararın büyüklüğü, ihlâlin gerçekleştirilme şekli, ilgilinin kusurunun yoğunluğu, ilgilinin savunmasındaki samimiyeti, ihlâl nedeniyle doğan zararın tazmini ve/veya aykırılığın giderilip giderilmediği, yatırımcıların zarar görüp görmediği, ilgili tarafından elde edilen menfaatin büyüklüğü gibi kıstaslar çerçevesinde yapılacak değerlendirme neticesinde ve bu ölçüde Kanun ile belirlenen alt limitten uzaklaşma yoluna gidileceğinin öngörüldüğü,
Dava konusu Seri:X, No:22 sayılı Sermaye Piyasasında Bağımsız Denetim Standartları Hakkında Tebliğ'in İkinci Kısmının 30. maddesinin 2. fıkrası yönünden;
6362 sayılı Kanun'un aktarılan maddelerine göre, KGK tarafından yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşlarından bu Kanun uyarınca bağımsız denetim faaliyetinde bulunacaklardan istenilecek ilave şartların Kurul tarafından belirlenerek bu şartları haiz bağımsız denetim kuruluşlarına ilişkin listenin kamuoyuna açıklanacağı, Kurul'un, listede yer alan bağımsız denetim kuruluşlarının bu Kanun kapsamındaki bağımsız denetim faaliyetlerine ilişkin yapacağı kalite kontrol ve denetim çalışmaları neticesinde standart ve mevzuata aykırılıkları tespit edilenleri listeden çıkarmaya ve sermaye piyasası kurumlarının mevzuat, Kurulca belirlenen standartlar, esas sözleşme ve fon iç tüzüğü hükümlerine aykırı faaliyetlerinin tespit edilmesi hâlinde; ilgililerden aykırılıkların Kurulca belirlenen bir sürede giderilmesini ve kanuna, işletme amaç ve ilkelerine uygunluğun sağlanmasını istemeye ya da doğrudan bu kurumların faaliyetlerinin kapsamını sınırlandırmaya veya geçici olarak durdurmaya, tamamen veya belirli sermaye piyasası faaliyetleri itibarıyla yetkilerini iptal etmeye ya da öngöreceği diğer her türlü tedbiri almaya ve hukuka aykırı faaliyet veya işlemlerde sorumluluğu tespit edilen yöneticilerin ve çalışanların sahip oldukları lisansları geçici veya sürekli olarak iptal etmeye, haklarında suç duyurusunda bulunulması kararından itibaren yargılama sonuçlanıncaya kadar imza yetkilerini sınırlandırmaya veya kaldırmaya, hukuka aykırılıkta veya gerçekleştirilen işlemlerde sorumluluğu mahkeme kararıyla tespit edilen yönetim kurulu üyelerini görevden almaya ve yapılacak ilk genel kurul toplantısına kadar yerlerine yenilerini atamaya yetkili olduğunun anlaşıldığı,
Dava konusu Tebliğ maddesi ile bağımsız denetim çalışmalarında, sorumlu ortak başdenetçi dâhil bağımsız denetim ekibinin dürüstlük, tarafsızlık, mesleki yeterlilik ve özen, bağımsızlık, güvenilirlik ve mesleki davranış gibi etik ilkelere uymaması hâlinde sorumluluğun içeriğine göre, Kurul'un sadece ilgili sorumlu ortak başdenetçi ve/veya bağımsız denetçi/denetçilerin sermaye piyasasında bağımsız denetim yapmasını 2 yıldan az olmamak kaydı ile süreli veya süresiz olarak yasaklayabileceği, bu fıkra kapsamında yasaklanan sorumlu ortak başdenetçi ve/veya bağımsız denetçi/denetçilerin, söz konusu yasağın süresi sonunda yasağın kaldırılması için Kurula başvurabileceği, aksi takdirde yasağın süresiz olarak uygulanacağı, bağımsız denetim yapması süreli olarak yasaklanan sorumlu ortak başdenetçi ve/veya bağımsız denetçi/denetçilerin yasak süresi sonunda yasağın kaldırılması için Kurula yapacakları başvuruların, ilgili hakkında devam etmekte olan bir inceleme olup olmadığı da dikkate alınarak Kurulca değerlendirilerek karara bağlanacağı, yasak süresi içerisinde yasağın kaldırılması amacıyla Kurula yapılacak başvuruların dikkate alınmayacağı yönünde düzenleme yapıldığı,
Bu itibarla, sermaye piyasasında bağımsız denetim faaliyetine, bu faaliyette bulunmak üzere Kurulca yetkilendirilecek bağımsız denetim kuruluşlarına ve bağımsız denetçilere ilişkin standart, ilke, usul ve esasları belirlemek amacıyla hazırlanan dava konusu Tebliğ'in İkinci Kısmının 30. maddesinin 2. fıkrasının Kurul tarafından Kanun ile kendisine verilen görev ve yetki çerçevesinde ve Kanunun amacına uygun olarak hazırlandığı,
Öte yandan, her ne kadar dava konusu Tebliğ'in dayanağı mülga 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu olsa da, 6362 sayılı Kanun'un Geçici 1. maddesindeki bu Kanun'un uygulanmasına ilişkin düzenlemelerin, Kanun'un yayımı tarihinden itibaren bir yıl içinde yürürlüğe konulacağı, yürürlüğe konulacak düzenlemeler yürürlüğe girinceye kadar, mevcut düzenlemelerin bu Kanun'a aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunacağı şeklindeki kural uyarınca mevcut düzenlemelerin uygulanmaya devam edileceği ve 6362 sayılı Kanun'un 62. ve 128/1-c maddelerinde sermaye piyasasında bağımsız denetimi düzenlemeye ilişkin olarak Kurul'a kapsamlı yetkilerin verilmiş olduğu dikkate alındığında Tebliğ'in 6362 sayılı Kanun'a uygun olduğu ve uygulanmasına devam edilmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varıldığı,
Davacının sermaye piyasasında bağımsız denetim faaliyetinde bulunmasının 2 yıl süreyle yasaklanması ve hakkında 308.408,00-TL idari para uygulanmasına ilişkin … tarih ve … sayılı Kurul kararı yönünden;
Seri:X, No:22 sayılı Tebliğ'in aktarılan maddelerine göre, bağımsız denetçinin, mesleki şüphecilik gereği olarak bağımsız denetim çalışmaları sırasında elde edilen bağımsız denetim kanıtlarının geçerliliğini sorgulayıcı bir anlayışla değerlendirmesi ve finansal tablo ve diğer finansal bilgilerin önemli bir yanlışlık içerebileceğini dikkate alarak denetimi planlayıp yürüteceği; basiretli bir bağımsız denetçinin aynı koşullar altında ayrıntılara vereceği önemi, göstereceği dikkat ve gayreti ifade eden mesleki özen ve titizlik uyarınca bağımsız denetçilerin, denetimin planlanması, yürütülüp sonuçlandırılması ve raporun hazırlanması safhalarında gerekli mesleki özen ve titizliği göstermek zorunda oldukları, bu konuda asgari kıstasın bağımsız denetim standartlarına eksiksiz uyulması olup bağımsız denetçinin bağımsız denetim faaliyetini gerektiği şekilde planlamak, program yapmak, yeterli miktarda, uygun nitelikte ve güvenilir bağımsız denetim kanıtı toplayarak inceleme yapmak, temiz ve düzenli çalışma kâğıtları hazırlamak, finansal tabloların gerçekliği ve doğruluğu hakkında dürüst ve doğru bir yargıya ulaşmak ve görüşünü, özen ve titizlikle düzenleyeceği raporda açıklamak zorunda olduğu, sorumlu ortak başdenetçinin, bağımsız denetim programının uygulanmasından ve bağımsız denetim çalışmalarının yeterli ve etkin bir şekilde gözetim ve koordinasyonundan sorumlu olduğu, bu sorumlulukların faaliyetin çalışma kâğıtlarından izlenebilmesi için gerekli kayıt düzeninin sağlanmasını da kapsadığı, uygun bağımsız denetim tekniklerinin kullanılmaması nedeniyle gerekli bağımsız denetim kanıtlarının elde edilememesi, yapılan bağımsız denetim çalışmalarında, sorumlu ortak başdenetçi dâhil bağımsız denetim ekibinin dürüstlük, tarafsızlık, mesleki yeterlilik ve özen, bağımsızlık, güvenilirlik ve mesleki davranış gibi etik ilkelere uymaması, hatalı, eksik, yanıltıcı ve gerçeğe aykırı bağımsız denetim ve inceleme raporu düzenlenmesi gibi hâllerde Kurul tarafından bağımsız denetim kuruluşunun sermaye piyasasında bağımsız denetim faaliyetinde bulunma yetkisinin iptal edilebileceği, yapılan bağımsız denetim çalışmalarında, sorumlu ortak başdenetçi dâhil bağımsız denetim ekibinin dürüstlük, tarafsızlık, mesleki yeterlilik ve özen, bağımsızlık, güvenilirlik ve mesleki davranış gibi etik ilkelere uymaması hâline özgü olarak ise bu hususlarda bir sorumluluk tespit edilmesi durumunda, sorumluluğun içeriğine göre, Kurul'un sadece ilgili sorumlu ortak başdenetçi ve/veya bağımsız denetçi/denetçilerin sermaye piyasasında bağımsız denetim yapmasını 2 yıldan az olmamak kaydı ile süreli veya süresiz olarak yasaklayabileceğinin açık olduğu,
Dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesinden, davacının sorumlu ortak başdenetçi olarak görev aldığı Kuruluş tarafından ..'in 2011-2015 yıllarına ait finansal tablolarının denetlenmesi sonucunda hazırlanan bağımsız denetim raporlarına ilişkin olarak; stoklar tutarı ile stoklara ilişkin finansal tablo kalemleri arasında analitik inceleme prosedürlerinin uygulandığına ilişkin herhangi bir çalışma kâğıdının bulunmadığı, şirketin fiziki stok sayım sonuçlarının kayıt ve kontrol edilmesine yönelik talimat ve prosedürlere ilişkin herhangi bir çalışma kâğıdının bulunmadığı, şirket tarafından yapılan stok sayım sonuçlarının doğru şekilde yapılıp yapılmadığına ilişkin olarak uygulanan denetim prosedürlerinin çalışma kâğıtlarında belgelendirilmediği, şubelerdeki sayımların denetçinin uyguladığı denetim prosedürlerinin sonuçlarına göre değil de müşteri şirket yönlendirmesi ile yapıldığı, şube sayımlarında, sayım yapılan şubelerdeki tutarların düşük, sayım yapılmayan veya sayım yapılan şubenin sayım yapılmayan bir önceki dönem veya bir sonraki dönem stok tutarlarından önemli ölçüde düşük olmasına karşın mesleki şüphecilik ve mesleki özen ilkelerine aykırı olarak şube stok sayımlarında yüksek kapsamda fiziki sayım yapılması yoluna gidilmediği, stokların şubeler bazında dağılımına ilişkin olarak Kuruluş tarafından hazırlanan stok dağılım tutarları ile şirketin beyan ettiği tutarlar karşılaştırıldığında özellikle şubeler bazında bazı tutarların önemli farklılıklar gösterdiği, sayım yapılan şubelerdeki tutarlar bakımından şirketin beyan ettiği tutarlar ile Kuruluş çalışma kâğıtlarında yer alan tutarların birbirine çok yakın olduğu dikkate alındığında Kuruluş çalışma kâğıtlarında yer alan ve sayımına iştirak edilmeyen şubelerdeki tutarların gerçeği yansıtmadığı, sayım yapılan şube depolarındaki tutarlar ile sayım yapılmayan şube depolarındaki tutarların; sayım yapılan şube depolarının önceki veya sonraki dönemde sayım yapılmayan dönem tutarlarının önemli ölçüde farklılık göstermesine karşın fiziki sayımın genişletilmesine veya tutarların doğruluğuna ilişkin alternatif denetim prosedürlerinin uygulanmasına yönelik bir çalışmanın yapılmadığı, stoklar kaleminin, denetimin planlama ve yürütülmesi aşamasında önemli hata veya yanlışlık riski taşıma olasılığı yüksek olarak belirlenmesine karşın şubelerdeki depo sayımlarının kapsamının düşük olduğu gerekçesiyle dava konusu işlemin tesis edildiğinin anlaşıldığı,
Bu durumda, davacının … 'in 2012-2014 yılları finansal raporlarının bağımsız denetiminde gerekli mesleki yeterlilik ve özen, güvenilirlik ve mesleki davranış gibi etik ilkelerine uymadığı, stokların denetiminde uygun bağımsız denetim tekniklerinin kullanılmaması nedeniyle gerekli bağımsız denetim kanıtlarının elde edilmediği, finansal tablolarda yer alan stok tutarlarının gerçeği yansıtmaması nedeniyle hatalı, eksik, yanıltıcı ve gerçeğe aykırı bağımsız denetim raporu düzenlendiği ve bu durumun denetimin kalitesini olumsuz yönde etkilediği, geçerliliğini etkileyebilecek nitelikte olduğu ve … 'in 2012-2014 yıllarına ilişkin bağımsız denetim çalışmalarında önemli bir finansal tablo kalemi olan stoklara ilişkin yeterli ve uygun bağımsız denetim kanıtının elde edilmemiş olmasının yatırımcıları yanıltabilecek nitelikte bağımsız denetim raporu hazırlanmaktan kaçınılmadığına yönelik gösterge olabileceği hususları dikkate alındığında, Kurul kararının davacının sermaye piyasasında bağımsız denetim faaliyetinde bulunmasının 2 yıl süreyle yasaklanmasına ilişkin kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı,
Kurul kararının 308.408,00 TL idari para cezası uygulanmasına ilişkin kısmı yönünden;
Aktarılan mevzuata göre 6362 sayılı Kanun'a dayanılarak yapılan düzenlemelere, belirlenen standart ve formlara ve Kurulca alınan genel ve özel nitelikteki kararlara aykırı hareket eden kişilere Kurul tarafından yirmi bin Türk Lirasından iki yüz elli bin Türk Lirasına kadar idari para cezası verilebileceği, bağımsız denetçiler tarafından hazırlanan bağımsız denetim raporlarının sorumlu ortak başdenetçi tarafından imzalanmaları ile kesinleşeceği,
Kurul tarafından, davacının stokların denetiminde uygun bağımsız denetim tekniklerinin kullanılmaması nedeniyle gerekli bağımsız denetim kanıtlarının elde edilemediği, uyulması gerekli mesleki yeterlilik ve özen, güvenirlililik ve mesleki davranış gibi etik ilkelerine uyulmadığı ve bu kapsamda finansal tablolarda yer alan stok tutarlarının gerçeği yansıtmaması nedeniyle hatalı, eksik, yanıltıcı ve gerçeğe aykırı bağımsız denetçi raporu düzenlediği; Kuruluşun daha önce de bağımsız denetim çalışmalarının belgelendirilmesi konusunda davalı idarece gerekli özenin gösterilmesi açısından uyarıldığı, tahvil ihraç etmek suretiyle yatırımcılara borçlanan ..'in iflas sürecine girmiş olması nedeniyle, şirketin açıkladığı gerçeğe aykırı finansal tablolara güvenerek tahvil alan söz konusu yatırımcıların zarara uğradığı hususları dikkate alınarak davacıya alt sınırdan uzaklaşılarak üst sınırdan idari para cezası verildiğinin belirtildiği,
Bu itibarla, aktarılan düzenlemelere aykırı davrandığı sonucuna ulaşılan davacı hakkında idari para cezası uygulanmasında hukuka aykırılık bulunmadığı, finansal tablolara ilişkin denetimin bağımsız denetim raporunun sorumlu ortak başdenetçi tarafından imzalanmasıyla kesinleşeceği kuralından hareketle 2014 yılına ilişkin yapılan denetimin sonucunda hazırlanan raporun 10/03/2015 tarihinde davacı tarafından imzalanmasıyla idarî para cezasına konu fiilin oluştuğu, başka bir anlatımla, davacı tarafından söz konusu raporun imzalanmaması hâlinde para cezasına konu fiilin oluşmayacağı, dolayısıyla 2015 yılı için belirlenen sınırdan ve söz konusu ihlâlin önemi, doğurduğu zararın büyüklüğü, ihlâlin gerçekleştirilme şekli, ilgilinin kusurunun yoğunluğu, yatırımcıların zarara uğraması hususları dikkate alındığında üst sınırdan idarî para cezası uygulanmasında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, SPK'nın ve/veya herhangi bir başkaca idari kurumun düzenleyici bir işlem ile kanunda yer almayan bir cezai yaptırım öngörebilmesinin hukuken mümkün olmadığı; SPK'nın görev ve yetkilerinin kapsam ve çerçevesi ile getiriliş amacının işbu davanın hukuki sorun ve konusu ile herhangi bir illiyet bağı bulunmadığı; iptali istenen “sermaye piyasasında bağımsız denetim yapmasının asgari 2 yıl süre ile yasaklanması” şeklindeki Tebliğ hükmünün kanuni bir dayanağı bulunmadığı; davalı İdarece, bu yaptırımın dayanağının, Sermaye Piyasası Kanunu'nun 96. maddesi olduğunun iddia edildiği oysa madde 96'da böyle bir yaptırıma yer verilmediği; anılan maddede öngörülen idari yaptırım lisans iptali olup bu yaptırımın, iptali istenen Tebliğ hükmünde düzenlenen denetim yapmaktan yasaklama yaptırımıyla ilgisi bulunmadığı; Daire tarafından, uyuşmazlığın esasını teşkil eden maddi vakıalara ilişkin olarak herhangi bir değerlendirme yapılmadığı, yeterli inceleme ve araştırma ve yine hukuki argümanlar bakımından da hukuki bir değerlendirme yapılmadan kararın verildiği; kendisinin meslek yaşantısı boyunca hiçbir cezası ya da uyarısı bulunmadığı; somut olayda tarafına atfedilebilecek bir kusur bulunmadığı; dava konusu işlemlerin ölçülülük ilkesine de aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, Danıştay Onüçüncü Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … 'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 17. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca davacının duruşma istemi yerinde görülmeyerek gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Danıştay Onüçüncü Dairesinin temyize konu 11/02/2020 tarih ve E:2017/2073, K:2020/413 sayılı kararının ONANMASINA,
3.Kesin olarak, 30/03/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.