Danıştay 10. Daire 2017/1180 Esas 2022/1712 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2017/1180
Karar No : 2022/1712


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı / …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Sistemleri A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararın temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket adına 2005 yılının Nisan ile Aralık dönemlerine ait ve kaynak kullanımı destekleme fonuna ilişkin olarak hesaplanan cezai faizin tahsili amacıyla düzenlenen … tarih ve … sayılı ödeme emrinin iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince, Gümrük Kanunu'nun 3. maddesi uyarınca kaynak kullanımı destekleme fonu ve buna ilişkin cezai faizin ithalde alınan ek mali yükümlülük niteliğinde olduğu, dolayısıyla bunların bağlı olduğu beyannamelerin ve bu beyannameler muhteviyatı vergilere ilişkin teminatların gümrük idarelerine verildiği, ithalatın gerçekleşip gerçekleşmediği, ödemelerin ne zaman yapıldığı, ödeme şekilleri, bunlara uygulanan rejimler hususunda gümrük idarelerinin yetkili olduğu dikkate alındığında, davalı idarenin ithalde alınan vergilerin takip ve tahsilinde yetkili olmadığı, bu yetkinin gümrük idarelerine ait olduğu, ayrıca doğrudan doğruya kaynak kullanımı destekleme fonu tahakkukların verilemeyeceği, Gümrük Kanunu hükümleri gereği ek tahakkuk yapılması suretiyle davacıya gümrük ve muhafaza başmüdürlüğüne itirazda bulunma, itirazının reddedilmesi durumunda da dava açma hakkı tanınması, itirazda bulunulmaması, itirazda bulunulup da itiraz üzerine verilen karara karşı dava açılmaması veya dava açılıp da davanın ret kararı ile sonuçlanması üzerine kaynak kullanımı destekleme fonu tahakkuklarının verilebileceği anlaşılmakla, aksi yönden hareketle yetkisiz davalı idarece doğrudan doğruya kaynak kullanımı destekleme fonu tahakkuklarının verilerek kaynak kullanımı destekleme fonuna ilişkin olarak hesap edilen cezai faizde hukuka uyarlık bulunmadığı, davacı adına usulüne uygun olarak kesinleştirilmiş bir amme alacağı bulunmadan düzenlenen ödeme emrinde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.


TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davalı idare tarafından, İdare Mahkemesi kararının hukuka aykırı olduğu belirtilerek bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacı tarafından, temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının gerekçeli onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
İLGİLİ MEVZUAT
Dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan 02/07/1993 tarih ve 485 sayılı Gümrük Müsteşarlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin "Görev" başlıklı 2. maddesi, 1. fıkrası, (c) bendi ile, Gümrük tarife oranlarının tesbitine yardımcı olmak, gümrük vergileri ile gümrüklerce alınan diğer gelirler ve fonların tarhı, tahakkuk ve tahsilini sağlamak ve kontrol etmek görevi Gümrük Müsteşarlığı'na verilmiştir.
Anayasa'nın "Piyasaların Denetimi ve Dış Ticaretin Düzenlenmesi" başlığını taşıyan 167. maddesi, 2. fıkrasında, (işlem tarihinde yürürlükte olan haliyle) "Dış ticaretin ülke ekonomisinin yararına olmak üzere düzenlenmesi amacıyla ithalat, ihracat ve diğer dış ticaret işlemleri üzerine vergi ve benzeri yükümlülükler dışında ek mali yükümlülükler koymaya ve bunları kaldırmaya kanunla Bakanlar Kuruluna yetki verilebilir." hükmüne yer verilmiştir.
Bu yetki çerçevesinde, 07/06/1988 tarih ve 19835 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 88/12944 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki "Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu Hakkında Karar" ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdinde "Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu" kurulmuş, 03/07/2001 tarih ve 24451 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 4684 sayılı Kanun'un 16. maddesi, (e) bendi ile 4389 sayılı Bankalar Kanunu'nun, Bakanlar Kurulu'nun; kredilerin kalkınma planlarının amaçlarına uygun olarak yönlendirilmesi için fon kurmaya, kaldırmaya, kaynağını kredilere tahakkuk ettirilen faizlerden veya sair suretlerle sağlamaya yetkili olduğuna ilişkin 20. maddesi, 1 numaralı fıkrası, (b) bendi 01/01/2002 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmış; Geçici 3. maddesi (a) bendinde de, Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu kesintilerinin, bu konuda yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar yürürlükten kaldırılan hükümlere göre tahsil edilmeye devam olunacağı ve doğrudan bütçeye gelir yazılmak üzere Hazine hesaplarına intikal ettirileceği, kesinti oranlarını sıfıra kadar indirmeye veya onbeş puana kadar yükseltmeye veya kesintiyi tümüyle kaldırmaya Bakanlar Kurulu'nun yetkili olduğu kuralına yer verilmiştir.
88/12944 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı'nın "Fon kesintilerinin ve Fon’dan Kullandırılan Kredilerin Fon’a Yatırma Süresi ve Sorumluluk" başlıklı 5. maddesi, 2. fıkrasında, Gümrük idarelerince yapılan fon tahsilatlarının haftalık olarak Fona aktarılacağı, "Müeyyide" başlıklı 8. maddesi, 1. fıkrası, (d) bendinde, Fon kesintisi indirimi uygulanan ithalat işlemlerinde,vergi, resim ve harç istisnası uygulaması paralelinde ihracatın veya taahhüdün gerçekleşmemesi veya ihracat ve taahhüdün kısmen gerçekleşmesi durumunda indirimli uygulanan fon kesintileri tama iblağ edileceği ve tahsili gereken fon kesintileri, fon kesintisi istisnasının uygulandığı tarih ile tahsil edildiği tarih arasında geçen süre için ve bu sürede yürürlükte bulunan cezai faiz oranları üzerinden hesaplanacak cezai faizi ile birlikte gümrük idarelerince firmalardan tahsil edileceği, aynı maddenin 4. fıkrasında Fon'a yatırılacak tutarların ve bunlara tahakkuk ettirilecek cezai faizlerin tahsilinde 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanacağı, düzenlemeleri yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
88/12944 sayılı Bakanlar Kurulu kararından kaynaklanan kamu alacağı niteliğinde sayılan ve 6183 sayılı Kanun'a göre tahsili gereken kaynak kullanımını destekleme fonu, vergi, resim harç ve benzeri mali yükümlülük niteliği taşımaması nedeniyle Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu ve buna ilişkin cezai faizin tahakkuk ve tahsil aşamalarında 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun uygulanma olanağı bulunmamaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri bir arada değerlendirildiğinde, Kaynak Kullanımı Destekleme Fonlarının ve buna ilişkin cezai faizin tarhı, tahakkuk ve tahsilini sağlamak ve kontrol etmek görevinin gümrük idarelerine ait olduğu anlaşılmaktadır.
Gümrük idarelerince yapılacak inceleme sonucunda yapılacak olan tespitler üzerine gümrük idaresince 6183 sayılı Kanun'un 37. maddesine göre tahakkukun sağlanmasından sonra yine aynı idarece ödeme emri düzenlenmesi gerekirken; gelir kontrolörlerince düzenlenen Vergi İncelemesi Raporu sonucunda Vergi Dairesi tarafından tesis edilen tahakkuk işlemi üzerine Vergi Dairesince düzenlenen ödeme emrinde yetki yönünden hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bu durumda, sonucu itibarıyla isabetli bulunan İdare Mahkemesi kararının yukarıda belirtilen gerekçeyle onanması gerekmektedir.





KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin REDDİNE,
2. Dava konusu işlemin iptali yolundaki … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesi, 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 30/03/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.