Danıştay 10. Daire 2021/7058 Esas 2022/1696 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2021/7058
Karar No : 2022/1696

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Genel Müdürlüğü / …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- …
2- …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı …'ın eşi ve davacı …'ın babası …'ın Iğdır İl Emniyet Müdürlüğü'nde polis memuru olarak görev yapmakta iken 08/09/2015 tarihinde zırhlı servis aracı ile görev yerine intikali sırasında Iğdır-Aralık karayolu ... köyü yol ayrımında terör örgütlerince içerisinde patlayıcı madde bulunan bir aracın infilak ettirilmesi sonucu şehit edilmesi nedeniyle, davacı … için 1.000,00 TL (miktar artırımı ile 244.126,93 TL) maddi ve 20.000,00 TL manevi, davacı … için 1.000,00 TL (miktar artırımı ile 6.300,91 TL) maddi ve 20.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; dava konusu olayın bir terör saldırısı olduğu, davacıların yakınının bir kamu görevlisi olduğu ve kamu görevinin yerine getirilmesi sırasında hayatını kaybettiği, kamu görevinin bünyesinde barındırdığı riskten kaynaklanan, kamu görevinin ifası ile doğrudan nedensellik bağı kurulabilen söz konusu zararın davalı idarece sosyal risk ilkesi gereğince tazmini gerektiği, maddi tazminat tutarının hesaplanması amacıyla yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen 26/11/2018 tarihli bilirkişi raporunun hükme esas alınabilir nitelikte bulunduğu gerekçesiyle davanın kabulü ile … için 244.126,93 TL, … için 6.300,91 TL olmak üzere toplam 250.427,84 TL maddi tazminatın davacılardan her biri için 1.000,00'er TL toplam 2.000,00 TL'lik kısmı için başvuru tarihinden, 248.427,84 TL'lik kısmı için miktar artırım dilekçesinin davalı idareye tebliğ edildiği tarihten itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine; manevi tazminat istemi bakımından olayın oluş şekli, oluşan zarar, zararın niteliği, zararı karşılamaya yönelik idare tutumu dikkate alınarak davacıların maruz kaldığı acı, elem ve üzüntünün hafifletilebilmesi amacıyla 20.000,00'er TL olmak üzere toplam 40.000,00 TL manevi tazminatın idareye başvuru tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmiştir.
Bölge Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; davalı idarenin istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI: Davalı idare tarafından, olayda idarenin hizmet kusurunun bulunmadığı, idarelerince davacılara nakdi tazminat ödemesi yapıldığı, 3713 sayılı Kanun kapsamında aylık bağlandığı, ödenen nakdi tazminat ve bağlanan aylıkların maddi ve manevi zararların karşılığı olduğu, davanın reddi gerekmesine rağmen davanın kabulüne karar verildiği, ayrıca manevi tazminata faiz uygulanamayacağı belirtilerek Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI: Davacılar tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kısmen kabulü, kısmen reddi ile Bölge İdare Mahkemesi kararının manevi tazminata ilişkin kısmının onanması, maddi tazminata ilişkin kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra dosya tekemmül ettiğinden davalı idarenin yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :
Dava dosyasının incelenmesinden; davacıların yakını olan ...'ın Iğdır İl Emniyet Müdürlüğü'nde polis memuru olarak görev yapmakta iken, 08/09/2015 tarihinde Iğdır-Aralık karayolu Hasan köyü yol ayrımında, İl Emniyet Müdürlüğü ekiplerini taşıyan servis aracı ve iki adet zırhlı aracın geçişi esnasında terör örgütü mensuplarınca içerisinde patlayıcı madde bulunan aracın infilak ettirilmesi sonucunda şehit olduğu, davacılar tarafından söz konusu olay nedeniyle tazminat ödenmesi istemiyle 21/07/2016 tarihinde idareye başvuruda bulunulduğu, anılan başvurunun zımnen reddi sonrasında maddi ve manevi tazminata hükmedilmesi istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu'nun 21. maddesinde, "Kamu görevlilerinden yurtiçinde ve yurtdışında görevlerini ifa ederlerken veya sıfatları kalkmış olsa bile bu görevlerini yapmalarından dolayı terör eylemlerine muhatap olarak yaralanan, engelli hale gelen, ölen veya öldürülenler hakkında 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanır. Ayrıca; a) Malul olanlarla, ölenlerin aylığa müstehak dul ve yetimlerine bağlanacak aylığın toplam tutarı, bunların görevde olan emsallerinin almakta oldukları aylıklardan; emekli olanların öldürülmeleri halinde ise, dul ve yetimlerine bağlanacak aylığın toplam tutarı ve Kanuna göre kendisine bağlanabilecek emekli aylığından az olamaz. Yaşamak için gereken hareketleri yapamayacak ve başkasının yardım ve desteğine muhtaç olacak derecede malül olanlar ile ölenlerin dul ve yetimlerine en yüksek devlet memuru aylığı üzerinden, diğerlerine mevcut aylıkları üzerinden, 30 yıl hizmet yapmış gibi emekli ikramiyesi ödenir. Bu bent hükümlerine göre ilgililere fazla olarak yapılan ödemeler, faturası karşılığı ilgili sosyal güvenlik kuruluşlarınca Hazineden tahsil edilir..." hükmü yer almaktadır.
2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun'un ''Aylık bağlanması'' başlıklı 4. maddesinde, bu Kanun kapsamına girenlerden, ölenlerin kendilerine bağlanması gereken görev malullüğü aylığının, dul ve yetimlerine intikal ettirileceği, bu madde gereğince ilgili sosyal güvenlik kurumlarınca kendi mevzuatlarına göre bağlanan aylıkların % 25 oranında artırılmak suretiyle ödeneceği; "Nakdi tazminat ve aylığın etkisi" başlıklı 6. maddesinde ise, bu Kanun hükümlerine göre ödenecek nakdi tazminatın, uğranılan maddi ve manevi zararların karşılığı olduğu; yargı mercilerinde maddi ve manevi zararlar karşılığı idarelerin ödemekle yükümlü tutulacakları tazminatın hesabında bu Kanun hükümleri uyarınca ödenen nakdi tazminatın göz önünde tutulacağı hükme bağlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
I. Bölge İdare Mahkemesi Kararının, Manevi Tazminat İsteminin Kabulüne İlişkin Kısmının İncelenmesi:
Kamu görevlisi olan davacılar yakının servis aracıyla görev yerine intikali sırasında terör eylemi sonucu görevinin neden ve tesiriyle vefat etmesinden dolayı davacıların uğradığı zararın kusursuz sorumluluk (mesleki risk) ilkesi uyarınca tazmini gerektiği açık olup, Bölge İdare Mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, davalı idarenin dilekçesinde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın manevi tazminatın kabulüne ilişkin kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
II. Bölge İdare Mahkemesi Kararının, Maddi Tazminat İstemine İlişkin Kısmının İncelenmesi:
Olayda, davacılar yakını polis memuru …'ın uğramış olduğu terör saldırısı sonucunda vefat etmesi nedeniyle …'ın eşine, kızına, anne ve babasına 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu'nun 21. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendine göre 15/09/2015 tarihinden itibaren görevdeki emsali jandarma uzman çavuşun maaşından az olmamak kaydıyla, bir başka ifade ile görevdeki emsali jandarma uzman çavuşun görev aylığı kadar vazife malullüğü aylığı bağlandığı, 5434 sayılı Kanunun 89. maddesi ile 4082 sayılı Kanun uyarınca en yüksek devlet memuru aylığının 30 katı tutarında emekli ikramiyesi ödendiği, ayrıca 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun uyarınca da davacılardan … için 17.807,85 TL, … için 53.423,55 TL nakdi tazminat ödendiği dikkate alındığında, davacıların aktif ve pasif dönemde maddi bir zararının bulunmadığı görülmektedir.
Bu durumda, Mahkemece, 3713 ve 2330 sayılı Kanunlar uyarınca davacılara yapılan ödemeler ve bağlanan aylık tutarları dikkate alınarak davanın maddi tazminata ilişkin kısmının tamamının reddine karar verilmesi gerekirken, hükme esas alınacak nitelik ve yeterlilikte olmayan bilirkişi raporuna dayanılarak maddi tazminat isteminin kabulü yolunda verilen kararın bu kısmında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin KISMEN KABULÜNE, KISMEN REDDİNE,
2. Davanın kabulüne ilişkin … İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının manevi tazminata ilişkin kısmının ONANMASINA, maddi tazminata ilişkin kısmının BOZULMASINA,
3. Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 30/03/2022 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.