MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı ... vekili Avukat ... tarafından, davalı ... aleyhine 14/01/2013 gününde verilen dilekçe ile menfi tespit istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kabulüne dair verilen 29/11/2017 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava, menfi tespit istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı vekili, davalı kurum tarafından kurum sigortalısı ..."in vefat etmesi sonrasında aylıklarının çekilmeye davam edilmesi nedeniyle yapılan yersiz ödemenin mirasçılarından istirdadı amacıyla ... 1. İcra Müdürlüğünün 2012/1393 esas sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, Borçlar Kanunu uyarınca davanın 1 yıl içinde açılması gerektiğini, alacağın zamanaşımına uğradığından takibin iptalinin gerektiğini, emekli aylıklarının vefat eden sigortalının kızı olan davacı tarafından çekilmediğini, dava konusu alacakla ilgili olarak anaparaya faiz eklendiği daha sonra faize faiz eklendiğinden yasaya aykırı hareket edildiğini belirterek davacının kuruma borçlu bulunmadığının tespiti ile % 20 oranında icra inkar tazminatına karar verilmesi isteminde bulunmuştur.
Davalı vekili, davacının zamanaşımı itirazında bulunamayacağını, mirasın reddine ilişkin bir mahkeme kararı varsa ibraz edilmesi gerektiğini, çekilen yersiz ödemelerin mirasçı olan davacı tarafından ödenmesi gerektiğini belirterek, davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, davalı kurumun ilk takip dosyasına yapılan itirazın iptali için dava açmak yerine yeni bir takip başlatma yoluna gittiği, haksız eylemi ve faili ilk takip tarihi olan 01/04/2010 tarihi itibariyle öğrenmiş sayılacağı ancak 02/03/2012 tarihinde başlatılan ikinci takibin tarihi itibariyle 818 sayılı yasanın 60. maddesinde öngörülen 1 yıllık zamanaşımı süresinin dolduğu, davacının iş bu davasında zamanaşımı itirazı ile birlikte borçlu olmadığının tespiti talebinde bulunduğu ve bu talebinde haklı olduğu gerekçesiyle takibe konu alacağın ... 1. İcra Müdürlüğünün 2012/1393 esas sayılı dosyasının takip tarihi itibariyle zamanaşımına uğradığı kanaatine varılarak ... 1. İcra Müdürlüğünün 2012/1393 takip sayılı dosyasına konu alacak nedeniyle davacının borçlu olmadığının tespitine ve davacı tarafın tazminat talebinin yasal koşulları oluşmadığından reddine karar verilmiştir.
Kural olarak alacaklıya karşı herhangi bir nedenle borçlu olmadığı bildirilerek menfi tespit davası açılabilir. Ancak, alacaklıya karşı haiz olduğu zamanaşımı def’ini takip ya da dava sırasında ileri sürmeyen borçlunun sonradan böyle bir nedene dayanarak menfi tespit davası açması olanaklı değildir. Çünkü borçlunun bu hakkını yetkili merciinde kullanmamış olması, bundan vazgeçtiği anlamına gelir. Diğer bir deyişle, ödeme emrine itiraz etmeyen veya itirazında zamanaşımı def’inde bulunmayan borçlu zamanaşımına dayanarak menfi tespit davası açamaz.
Somut olaya gelince, davalı kurum tarafından davacı aleyhine başlatılan icra takibi sonrasında takip borçlusu olan davacı ... tarafından ödeme emrine karşı zamanaşımı def’in de bulunulmamış olup, mahkemece, davalı vekilinin bu yöne ilişkin savunması ve genel hususlar yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda değerlendirilmeden sonuçta eksik incelemeye dayalı yazılı gerekçeler ile davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen kararın, yukarıda gösterilen nedenlerle BOZULMASINA 13/12/2018 gününde oy birliğiyle karar verildi.