Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/11313 Esas 2022/7240 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :İş Mahkemesi



Dava, iş kazasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat istemlerine ilişkindir.
Mahkemece, (kapatılan) 21. Hukuk Dairesinin bozma kararına uyularak ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, taraflar ve fer’i müdahil vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu. Temyiz konusu hükme ilişkin dava, 01/10/2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Geçici 3. maddesi delaletiyle 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 438. maddesinde sayılı ve sınırlı olarak gösterilen hâllerden hiçbirine uymadığından, davacıların temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasına ilişkin isteğin reddine karar verildikten sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dosya kapsamından, eldeki davanın ... Alüminyum Sis. San. Tic. Ltd. Şti.’ne karşı açıldığı, temyiz incelemesine konu mahkeme kararı dahil aşamalardaki diğer kararların da ... Alüminyum Sis. San. Tic. Ltd. Şti. aleyhine verildiği, her ne kadar durum böyle ise de Dairemiz’in geri çevirme kararı neticesinde dosya kapsamında giren ticaret sicil kayıtlarına göre böyle bir şirket olmadığının anlaşıldığı, dosyada davalı adına ibraz edilmiş olan vekaletnameye bakıldığında vekaletnamede 2 şirketin yer aldığı, bunlardan ilkinin ... Alüminyum Cephe Sistemleri San. ve Tic. Ltd. Şti., diğerinin ise ... Aliminyum Doğrama San. ve Tic. Ltd. Şti. olduğu, aynı olaya ilişkin açılan rücuan tazminat dava dosyasının Dairemiz’in 2015/648 Esas sayılı kararı ile bozulduğu, bozma nedenlerininden birinin davacının işvereninin rücuan tazminat dava dosyasının davalısı ... Aliminyum Doğ. San. Tic. Ltd. Şti. mi yoksa ... Alüminyum Cephe Sistemleri San. Tic. Ltd. Şti. mi olduğu hususunun tespitine ilişkin olduğu anlaşılmaktadır.
Husumet Türk Dil Kurumu Türkçe Sözlüğü'nde "hasım olmak" şeklinde, sıfat sözcüğü ise "bir kimsenin görev, ödev, toplumsal veya hukuki bakımdan yeri ve özelliği" şeklinde tanımlanmıştır. (Türk Dil Kurumu-Türkçe Sözlük- 11. Bası-... 2011)
"Sıfat, dava konusu subjektif hak(dava hakkı) ile taraflar arasındaki ilişkidir. Taraf ehliyeti, dava ehliyeti ve davayı takip yetkisi davanın taraflarının kişilikleri ile ilgili olduğu halde, taraf sıfatı (husumet) dava konusu subjektif hakka ilişkindir. Dava dilekçesinde davacı ile davalı olarak gösterilen (nitelendirilen) kişiler, şeklen (biçimsel açısından) o davanın taraflardır. Ancak mahkemenin bu taraflar arasında dava konusu hakkın esası hakkında bir karar verebilmesi için, bu kişilerin gerçekten davacı ve davalı sıfatına sahip olmaları gerekir. Bir davada taraf olarak gösterilen kişiler, taraf ve dava ehliyetine ve davayı takip yetkisine sahip olsalar bile, bu kişilerden birinin o davada gerçekten davacı veya davalı olmak sıfatı yoksa, dava konusu hakkın esasına ilişkin bir karar verilemez. Dava sıfat (husumet) yokluğundan reddedilir." (Prof. Dr. Baki Kuru-Hukuk Muhakemeleri Usulü-Altıncı Baskı-Cilt 1- ... 2011-Sayfa 1157)
Davada sıfat dava şartlarından değildir, çünkü davada sıfat bir usul hukuku konusu değil, doğrudan doğruya maddi hukuk konusudur. Sıfat bir dava şartı olmamasına rağmen, davanın her aşamasında ileri sürülebilir veya mahkemece kendiliğinden (resen) göz önüne alınır. (Prof. Dr. Ejder Yılmaz, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi-Genişletilmiş 2. Baskı-... 2013-Sayfa 557-558) Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 04/11/1998 tarih ve 6/757 Esas 793 karar sayılı kararı da aynı yöndedir. Buna göre, "Bir kişinin belli bir davada davalı sıfatına haiz olup olmadığı şeklinde nitelendirilen husumetin ileri sürülme zamanı yasa ile kabul edilen bir ilk itiraz olmadığı gibi davalı tarafından ileri sürülmesi gerekli bir defi de değildir. Davanın her aşamasında ileri sürülmesi mümkün veya mahkemece vakıf olunduğu takdirde resen nazara alınması gerekli hukuki bir durumdur. "
Somut olayda, davacı tarafa davayı kime karşı açtıkları noktasında HMK’nın 124. maddesi kapsamında açıklama yaptırmak,
A.Davanın ... Alüminyum Cephe Sistemleri San. ve Tic. Ltd. Şti. aleyhine açıldığının anlaşılması durumunda, adı geçen şirketin tasfiyesinin biterek ticaret sicilinden 10/01/2020 tarihinde terkin edildiğini dikkate alarak adı geçen şirketin ihya edilmesi için davacı tarafa süre vermek, şirketin ihya edilmesi ve taraf teşkili sağlanmasından sonra rücuan tazminat dava dosyasının onaylı bir fotokopisini celp etmek, ... Aliminyum Cephe Sistemleri San. Tic. Ltd. Şti. ile ... Aliminyum Doğrama San. ve Tic. Ltd. Şti. arasındaki hukuki ve fiili ilişkinin ne olduğu, işkazasına konu aracın kime ait olduğu, sigortalının görevinin niteliği, çalışma zamanları ve görevi nedeniyle kimden ya da kimlerden talimat aldığı, davalı ... Aliminyum Cephe Sistemleri San. Tic. Ltd. Şti. ile arasında zaman ve bağımlılık unsurunu içerecek biçimde hizmet akdinin mevcut bulunup bulunmadığı, dolayısıyla fiilen birden fazla işveren durumunun sözkonusu olup olmadığını araştırıp belirleyerek, sigortalının işvereni/işverenlerinin kim olduğu hususunu hiçbir kuşku ve duraksamaya imkan vermeyecek biçimde tespit etmek,
B.Davanın ... Aliminyum Doğrama San. ve Tic. Ltd. Şti. aleyhine açıldığının anlaşılması durumunda, rücuan tazminat dava dosyasının onaylı bir fotokopisini celp etmek, ... Aliminyum Cephe Sistemleri San. Tic. Ltd. Şti. ile ... Aliminyum Doğrama San. ve Tic. Ltd. Şti. arasındaki hukuki ve fiili ilişkinin ne olduğu, işkazasına konu aracın kime ait olduğu, sigortalının görevinin niteliği, çalışma zamanları ve görevi nedeniyle kimden ya da kimlerden talimat aldığı, ... Aliminyum Doğrama San. ve Tic. Ltd. Şti. ile arasında zaman ve bağımlılık unsurunu içerecek biçimde hizmet akdinin mevcut bulunup bulunmadığı, dolayısıyla fiilen birden fazla işveren durumunun sözkonusu olup olmadığını araştırıp belirleyerek, sigortalının işvereni/işverenlerinin kim olduğu hususunu hiçbir kuşku ve duraksamaya imkan vermeyecek biçimde tespit etmek ve çıkacak sonuca göre bir karar vermek gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi hatalı olmuştur.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 17/05/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.