22. Hukuk Dairesi Esas No: 2017/26478 Karar No: 2019/23492 Karar Tarihi: 17.12.2019
Yargıtay 22. Hukuk Dairesi 2017/26478 Esas 2019/23492 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Davalı şirkette iş makinesi operatörü olarak çalışan davacı, fazla mesai, hafta ve genel tatil ücretlerinin ödenmemesi, ücretin düşük gösterilmesi ve belgelerin irade fesadı altında imzalatılması nedeniyle iş sözleşmesini haklı nedenle feshetti. Kıdem tazminatı ile yıllık izin, fazla mesai, hafta ve genel tatil ücreti alacaklarının tahsilini talep etti. Mahkeme davanın kısmen kabulüne karar verdi. Ancak davalının yerleşim yeri veya davacının son olarak çalıştığı yerin İş Mahkemesi yetkisine girmediği açıklandı ve mahkemenin davaya bakmaya yetkili olmadığı belirtildi. 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu'nun 5. maddesi iş uyuşmazlıklarında, yer itibarıyla iş mahkemelerini belirlemiştir. Bu kanun, açılan davayı dava tarihinde davalının ikametgahının bulunduğu veya işçinin işini yaptığı yerdeki iş mahkemesinde açılması gerektiğini belirtmektedir. İş mahkemesinin yetkisi kamu düzeni ile ilgili olduğundan davalı tarafça süresinde yapılmasa da mahkeme kendiliğinden bu hususa dikkat etmelidir. Kanun maddelerinden açık bir şekilde anlaşıldığı üzere iş davaları, işin yapıldığı yerdeki iş mahkemesi veya davalının ikametgahının bulunduğu yer mahkemesinde açılabilir.
22. Hukuk Dairesi 2017/26478 E. , 2019/23492 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti: Davacı vekili, müvekkilinin 2005 yılından itibaren davalı şirketin ... ve ... işyerlerinde iş makinesi operatörü olarak aylık net 2.000,00 TL ücret ile çalışırken fazla mesai, hafta ve genel tatil ücretlerinin ödenmemesi, kısmen elden ödeme yapılarak Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarında ücretin düşük gösterilmesi ve bazı belgelerin irade fesadı altında imzalatılması nedeniyle 22/10/2013 tarihinde iş sözleşmesini haklı nedenle feshettiği iddiası ile kıdem tazminatı ile yıllık izin, fazla mesai, hafta ve genel tatil ücreti alacaklarının tahsilini talep etmiştir. Davalı Cevabının Özeti: Davalı vekili davanın reddi gerektiğini savunmuştur. Mahkeme Kararının Özeti: Mahkemece, yapılan yargılama neticesinde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Temyiz: Kararı davalı vekili temyiz etmiştir. Gerekçe: 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu"nun 5. maddesinde iş uyuşmazlıklarında yer itibari ile yetkili iş mahkemelerini belirlemiştir. Buna göre, "İş mahkemelerinde açılacak her dava, açıldığı tarihte dava olunanın Türk Medeni Kanunu gereğince ikametgahı sayılan yer mahkemesinde bakılabileceği gibi, işçinin işini yaptığı işyeri için yetkili mahkemede de bakılabilir. Bunlara aykırı sözleşme muteber sayılmaz." İş mahkemelerinde yetki kuralı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun yetki kurallarına uygun olup buna ek olarak işin yapıldığı yer, yani işyeri mahkemelerini de yetkili kılmaktadır. İş mahkemesine açılan dava, dava tarihinde davalının ikametgahının bulunduğu veya işçinin işini yaptığı yerdeki iş mahkemesi veya iş davalarına bakmakla görevli asliye hukuk mahkemesinde açılmalıdır. İş veya toplu iş sözleşmesinin tarafları, davalının yerleşim yeri ve işin yapıldığı yer dışındaki bir mahkemenin yetkili olduğuna dair düzenleme yapmaları, 5521 sayılı Kanunu"nun 5. maddesinin son cümlesi gereğince söz konusu düzenlemeyi geçersiz kılar. Bu düzenleme emredici bir kuraldır. İş mahkemesinin yetkisi kamu düzeni ile ilgili olduğundan davalı tarafça süresinde yapılmasa da hakim tarafından kendiliğinden bu husus göz önünde bulundurulmalıdır. Bir başka anlatımla hakim, davanın her aşamasında yetki itirazını dikkate alabileceği gibi, kendisi de re"sen yetkisizlik kararı verebilir. Davacının davayı ... İş Mahkemesinde açtığı, mahkemece davacının çalışmasının bir kısmının ... ... Fabrikasında geçmiş olması gözetilerek davalının yetki itirazının reddine karar verildiği anlaşılmaktadır. Somut uyuşmazlıkta; davacının son olarak davalı işverenin ...’daki işyerinde çalıştığı ve davalı şirketin merkezinin de ... olduğu hususunda taraflar arasında ihtilaf bulunmamaktadır. 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu"nun 5. maddesi yer itibari ile yetkili iş mahkemelerini belirleyen bir düzenleme olup, burada belirtilen yetkiye ilişkin düzenlemeler kamu düzenine ilişkindir. Davalı, yetki itirazına ilişkin dilekçesinde de ... mahkemelerinin yetkili olduğunu belirtmiştir. Davalının yerleşim yeri veya davacının son olarak çalıştığı yerin ... olmadığı açıktır. Mahkemece davaya bakmaya yetkili mahkemenin ... İş Mahkemesi olduğu gözetilerek yetkisizlik kararı verilmesi gerekirken, yazılı şekilde esasa girilerek karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir. SONUÇ:Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 17/12/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.