Danıştay 9. Daire 2019/3303 Esas 2022/1075 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2019/3303
Karar No : 2022/1075

TEMYİZ EDENLER : 1- (DAVACI) ...Üretim A. Ş. Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. ...

2- (DAVALI) ...Belediye Başkanlığı-...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının taraflarca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacının maliki olduğu, Ankara İli, Nallıhan İlçesi, ...Mahallesi ...parsel no'lu taşınmaza ilişkin olarak 2012-2016 yılları için ödenen arsa vergisi ve taşınmaz kültür varlıkları koruma katkı paylarının iadesi istemiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun reddine ilişkin ...tarih ve ...sayılı işlemin iptali ile 686.897,20 TL'nin ödenme tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte iadesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... Vergi Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla; davacı tarafından, ihtilaflı taşınmaz nedeniyle 2015 yılı için davacı adına tahakkuk ettirilen ve ödenen emlak vergisinin, .... Vergi Mahkemesi'nin E:...sayılı dava dosyasında da dava konusu edildiği görüldüğünden dava konusu işlemin, 2015 yılına ilişkin emlak vergisine ilişkin kısmının incelenmesinin mümkün olmadığı, diğer yıllar bakımından, davacı adına kayıtlı 3506 parsel sayılı taşınmazın mücavir alan içerisinde bulunduğu, taşınmazın bir bölümün davalı idare tarafından tır parkı olarak kullanıldığı, taşınmazın bir bölümünde ise ...Termik Santralinin ve bu santrale bağlı tesislerin bulunduğu, yine parselde maden evsel atık atırma tesisi ile taransfer tesisleri, su depoları gibi tesislerin yer aldığı, söz konu taşınmazın 1.942,13 m2'lik kısmı hakkında ise Beypazarı-Nallıhan Devlet Yolu'nun yapımı için Karayolları Genel Müdürlüğü'nce 04/06/2012 tarihinde kamulaştırma kararı alındığı, Karayolları 4. Bölge Müdürlüğü'nce 23/06/2015 tarihinde de taşınmazın tapu kaydına kamulaştırma şerhi konulduğu, bahse konu alanın kamulaştırma işlemlerinin henüz tamamlanmadığı ancak, 22/07/2016 tarihinde yapılan ifraz ile taşınmazın ...ve ...parsel sayılı iki adet taşınmaza dönüştürüldüğü, bu taşınmazlardan, Karayolları 4. Bölge Müdürlüğünce kamulaştırılacak kısım olan 1.942,13 m2 alanlı ...sayılı parselin yol olarak tapu siciline tescil edildiği, ...sayılı parselin ise 341.895,93m2'lik alanla ham toprak olarak tescile tabi tutulduğu ve bu taşınmazın da, bir bölümünün davalı idarece bir kısmının ise davacı ile aralarında imtiyaz sözleşmesi bulunan ...Termik A.Ş. tarafından kullanıldığı, anılan parsel sayılı taşınmazların tapu kaydında taşınmazın tasarrufunu sınırlayacak şekilde herhangi bir kaydın yer almadığı, taşınmazın bulunduğu Çayırhan Mahallesi'nin de 30/03/2014 tarihinden itibaren Ankara Büyükşehir Belediyesinin yetki alanında kaldığı ve Büyükşehir Belediye Meclisinin ...tarih ve ...sayılı kararıyla onanan 1/100.000 ölçekli "Ankara İli Çevre Düzeni Planı" kapsamına alındığı, bu planın da Büyükşehir Belediye Meclisinin ...tarih ve ...sayılı kararıyla yapılan tadilatla, 1/100.000 ölçekli, 2038 yılı hedefli "Ankara Çevre Düzeni Planı" olarak son halini aldığı, sözü edilen 1/100.000 ve 1/25.000 ölçekli planların mekansal ve işlevsel bir bütünülük gösteren planlar olması nedeniyle parsel bazında kullanımın ne olduğu hususunu göstermediği ancak, üst ölçekli planlarda söz edilen ...sayılı parselin "Orman ve Termik Santral Lekesine" isabet ettiği, önceki 1/5000 ve 1/1000 ölçekli nazım ve uygulama imar planlarında ise ...parsel sayılı taşınmaz alanın bir bölümün tır parkı alınında bir kısmının ise plansız kaldığı anlaşıldığından, söz konusu (...sayılı parsel) üzerindeki tesislerin ...Termik A.Ş. bir bölümün ise davalı idare tarafından halen faal olarak kullanılmış olması karşısında bahse konu taşınmazda davacının tasarrufunun devam ettiği, 12/05/2017 tarihinde kesinleşen üst ölçekli çevre düzeni planında sözü edilen taşınmazın "orman ve termik santral" lekesine isabet etmesi, 2012 ila 2016 yılları arasında ise plansız alanda kalması hususları da göz önüne alındığında, ...sayılı parselin (...sayılı parsele ilişkin bölümünün) tasarrufunun yasak olduğunun kabulüne olanak bulunmadığı, ancak ...parsel sayılı taşınmazın, 1.942,13 m2'lik kısmının (ifraz sonrası ...parsel sayılı taşınmaz) Karayolları 4. Şube Müdürlüğünce dosyamıza sunulan cevabi yazı ekindeki bulunan 1/5000 ölçekli plan örneğinde yola isabet ettiği, davacı tarafından dosyamıza ibraz edilen uydu fotoğraflarından da, bahse konu kısmın (...parsel) yol olarak kullanıldığı saptanmış olup, davalı idarece dosyamıza sunulan 17.11.2017 tarihli yazıda da, arşiv bilgilerine göre eski imar planlarında sözü edilen alanın (...parsel) D-140 Ankara- İstanbul Devlet Yolunda kaldığının belirtildiği, yine bahse konu kısımla ilgili olarak bu güne kadar ilgili kurumca her ne kadar kamulaştırma işlemleri tamamlanmamış olsa da Karayolları Genel Müdürlüğü'nce 2012 yılında alınan kamulaştırma kararının bulunduğu, 3194 sayılı Kanun'un yukarıda kuralına yer verilen 13'üncü maddesindeki düzenleme göz önünde bulundurulduğunda ise söz konusu kısım hakkında kamulaştırma işlemleri tamamlanıncaya kadar emlak vergisi ödemesinin duracağı ve durma tarihi ile kamulaştırma tarihi arasında tahakkuk edecek olan emlak vergisinin ise kamulaştırmayı yapan idare tarafından ödenmesi gerektiği dikkate alındığında ihtilaflı yıllara ilişkin emlak vergisinin davacından tahsil edilmemesi gerektiği sonuç ve yargısına varıldığı, bu durumda davalı idarece davacının düzeltme-şikayet başvurusununun ...parsel sayılı taşınmaza isabet eden kısım bakımından reddedilmesinde ve dava konusu işlemin anılan parsele isabet eden bölümünde hukuka aykırılık, sözü edilen kısmı aşan bölümümde ise hukuka uyarlık bulunmadığı, iadesi gereken tutar yönünden vergi idaresi ile davacı arasındaki ilişki, iadenin yargı kararıyla hüküm altına alınması nedeniyle yönetilen-idare ilişkisi olmaktan çıkarak, bir borç ilişkisine dönüştüğünden bu ilişkinin borçlusu tarafından alacaklısına, paranın tasarrufundan yoksun kalınan süre için, 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun hükümlerine göre faiz ödeneceği gerekesiyle davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine, kısmen incelenmeksizin reddine, davacı adına kayıtlı ...parsel sayılı taşınmazın ifrazından sonra ...parsel numaralı taşınmaz olan ve yolda kalan kısmına karşı açılan davanın kabulü ile dava konusu işlemin anılan taşınmaza ilişkin bölümün iptaline, söz konusu taşınmaz nedeniyle davacıdan 2012,2013,2014,2016(2016/1.Taksit) yılları için tahsil olunan emlak vergilerinin ...sayılı parsele isabet eden kısmının ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davacıya ret ve iadesine, ...sayılı taşınmazın ifrazından sonra oluşan ...parsel sayılı taşınmaza isabet eden emlak vergilerinin iadesine yönelik davacı istemi ile dava konusu işlemin sözü edilen kısmına karşı açılan davanın reddine, 2015 yılına ilişkin emlak vergisinin iadesine yönelik istemin ve işlemin bahse konu kısmına ilişkin davanın ise incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve taraflarca ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanun'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurularının reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI:
DAVACININ İDDİALARI: 2015 yılı için ödenen emlak vergilerinin iadesi istemiyle açılan .... Vergi Mahkemesi'nin ...esasına kayıtlı dosyada davanın sebebinin farklı olduğu, davalı tarafından tır parkı olarak kullanılan alan için de davanın kabul edilmesi gerektiği, dava konusu alanın "jeolojik olarak yerleşime uygun olmayan riskli bölge kapsamında tasarrufu kısıtlı alan" niteliği taşıdığı yerleşime açık olmayan bu alanın arazi olarak vergilendirilmesi gerektiği iddialarıyla kararın aleyhe olan kısımlarının bozulması istenilmektedir.
DAVALININ İDDİALARI: Belediyece ...parsel no'lu taşınmaza ilişkin olarak 2012-2016 yılları için emlak vergisi tahsil edilmediği, emlak vergisinin her yıl ocak ayının başında kendiliğinden tahakkuk etmesi nedeniyle davacının tahakkuk tarihinden itibaren en geç otuz gün içerisinde dava açabileceği, yapılan işlemlerin hukuka uygun olduğu iddialarıyla kararın aleyhe olan kısımlarının bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI: Taraflarca yasal dayanaktan yoksun olan temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ: Temyiz istemlerinin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçelerde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
Tarafların temyiz isteminin reddine,
Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle kısmen kabulüne, kısmen reddine, kısmen incelenmeksizin reddine ilişkin Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurularının reddi yolundaki ...Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının ONANMASINA,
Temyiz isteminde bulunan taraflardan ...-TL maktu harç alınmasına,
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de ...Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın .... Vergi Mahkemesine gönderilmesine, 30/03/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.