Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/3041 Esas 2022/7354 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
No : 2021/2164-2021/2028
İlk Derece
Mahkemesi : Karaman İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı taraf vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının ... tüzel kişiliği bünyesinde başta çevre temizliği olmak üzere birçok belediye işinde kesintisiz olarak bir fiil olarak çalıştığını, hatta hafta tatilinde dahi çalıştığını, ancak bazı zamanlar müvekkilinin çalıştığı halde tek taraflı SGK kayıtlarında çıkış yapıldığını, primlerinin yatırılmadığını, bazı zamanlarda bir fiil tam çalışmasına rağmen kısmi süreli gibi gösterildiğini, ancak müvekkilinin belirttiği üzere hafta tatili izni dahi kullanmadan çalıştığını, müvekkilinin ilk işe giriş bildirgesinin çok geçte olsa davalı tarafından yapıldığını, müvekkilinin işe girişinin 21/07/2010 tarihi olmasıra rağmen 01/10/2010 tarihine kadar hiç sigortasının gösterilmediğni, davalı işveren tarafından müvekkilinin ilk işe girişinin 01/10/2010 olarak gösterilmediğini, müvekkilinin 21/07/2010 yılından işten tek taraflı çıkartılma tarihi olan 06/04/2015 tarihine kadar kesintisiz çalışmış bulunduğunu, davalı işveren tarafından ilk bildirge 01/10/2010 tarihini içerdiğini, müvekkilinin 21/07/2010 tarihinden 06/04/2015 tarihine kadar bir fiil tam zamanlı olarak çalıştığını, hatta hafta tatili dahi kullanmadan çalışmış bulunduğunu bazı zamanlar çıkış yapılarak primlerinin yatırlmadığını bazı zamanlarda sanki kısmi süreli çalışan gibi gösterilip çok az gün gösterilerek az gün üzerinden prim yatrıldığını, bunların gerçeği yansıtmadığını müvekkilinin belirtilen tarihlerde çalıştığını belirterek davacının davalı belediye bünyesinde sigorta başlangıç tarihinin 21/07/2010 olarak tespiti ve 06/04/2015 tarihine kadar bir fiil çalışmasından ötürü gösterilmeyen ve eksik gösterilen primlerin tamamlanarak tüm çalışmalarının diğer hizmetleri ile birleştirilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Feri müdahil Kurum vekili cevap dilekçesinde kuruma bildirilmeyen hizmetlerin sigortalı hizmet olarak değerlendirilmesine ilişkin davanın tespiti istenilen hizmetin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde açılması gerektiğini, davanın süresinde açılmadığından usulden reddinin gerektiğini, davacının davalı bünyesinde 01/10/2010 tarihinde işe başladığını ve farkıl tarihler arasında çalıştığını işe giriş çıkış yaptığını, iddia ettiği gibi davalı belediye bünyesinde kesintisiz ve sürekli bir çalışmasının bulunmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... Belediye Başkanlığı vekili duruşmadaki beyanında davanın reddini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi, davanın kısmen kabulü ile davacının 02/07/2012 - 31/08/2012 (bu tarihler dahil) dönemi hariç olmak üzere 21/07/2010 - 06/04/2015 (bu tarihler dahil) tarihleri arasında davalı belediye bünyesinde işçi olarak dönemin asgari ücreti ile hizmet sözleşmesine istinaden tam aralıksız ve kesintisiz çalıştığının tespitine, karar vermiştir.
İSTİNAF NEDENİ:
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davaları kanıtlandığı halde kısmen kabul kararı verildiğin, müvekkilinin 2010 ve 2015 yılları arasında kesintisiz çalıştığını, tanıklar ve dosya kapsamından iddialarının doğrulandığını belirterek mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
Feri müdahil Kurum vekili istinaf dilekçesinde özetle; dayandıkları deliller toplanmadan eksik inceleme ile karar verildiğini, bordro tanıklarının yeterince dinlenilmediğini, prim gün sayısı ile prime esas kazançlar toplamının da hüküm altına alınması gerektiğini, çelişkili tanık beyanlarına dayalı hüküm kurulmasının hatalı olduğunu belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
Davalı Belediye vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacının çalıştığı halde SGK kaydının yapılmadığı iddiasını doğrulayamadığını, bilirkişi raporunun hatalı olduğunu ve bu rapora dayanılarak karar verilmesinin usul yasaya aykırı olduğunu, müvekkilinin sunduğu evraklar haricinde davacının çalışmasının bulunmadığını belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
B-BAM KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi, istinaf başvurularının Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-b.1 maddesi gereğince ayrı ayrı esastan reddine, şeklinde karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı vekili kararı temyiz etmiştir.
Davalı vekili kararı temyiz etmiştir.
Feri müdahil Kurum vekili kararı temyiz etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davalı vekili ile fer'i müdahil Kurum vekillerinin tüm, davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun 86. maddesidir. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Davacının davalı Belediye bünyesinde başta çevre temizliği olmak üzere birçok işlerde çalıştığını beyanla, sigorta başlangıç tarihinin 21/07/2010 olarak tespiti ile 21.07.2010 - 06.04.2015 tarihleri arasında kesintisiz çalıştığının tespiti istemiyle açılan eldeki davada, Mahkemece dava dışı ... Gıda ve Tem. Mad. İnş. Taah. Pet. Ür.Tic.ve Paz. Ltd. Şti. ile davalı Belediye arasında imzalanan hizmet alım sözleşmesinin bulunduğu, davacının asıl işveren alt işverenlik ilişkisi çerçevesinde alt işveren nezdinde sigortalı olarak çalıştığının anlaşıldığı, davalı Belediye tarafından dosyaya sunulan ve davacı adına düzenlenen harcama pusulaları ve ücret hesap pusulaları doğrultusunda davacının ... Ltd. Şti.nde çalıştığı süreler olan 02/07/2012-21/08/2012 tarihleri (bu tarihler dahil) hariç olmak üzere 21/07/2010-06/04/2015 tarihleri arasında davalı Belediye nezdinde çalıştığının tespitine karar verilmiş ise de verilen karar eksik inceleme ve hatalı değerlendirmeye dayalıdır.
Mahkemece, 02.07.2012-31.08.2012 arası dönem dışlanmış ise de; davacının bu dönemdeki çalışmasının da davalı Belediye nezdinde geçtiğini iddia etmesi karşısında; bu dönemde bildirimi yapılan ... Ltd. Şti. nin davalı Belediyeden ihale alıp almadığı, alt işveren olup olmadığı yöntemince araştırılmalı; ilgisinin olmadığının anlaşılması halinde, ilgili ... Ltd. Şti.'nin HMK 124 gereği taraf yapılarak bu şirket nezdindeki çalışmalarının iptali sağlanmak suretiyle Belediye nezdindeki çalışmanın varlığı araştırılarak sonucuna göre bir karar verilmelidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde ilgilisine iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, karardan bir örneğin ilgili Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 18.05.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.