MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi


Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkikinin taraflarca istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Borçlunun temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Borçlu vekili, 08.01.2014 tarihinde, icra mahkemesine başvurarak, meskeniyet şikayetinde bulunmuştur.
I- İcra takip dosyasının incelenmesinde; borçlunun, şikayete konu edilen, ... ili ... ilçesi ... mahallesi 6916 ada 9 parselde bulunan 11.116/15.081 hisseli “2 katlı kargir bina ve arsası” vasıflı taşınmazına 13.12.2013 tarihinde haciz konulduğu, tapu kaydında 2 katlı kargir binanın tamamının borçluya ait olduğuna dair kayıt bulunmadığı, taşınmazın haczine dair 103 davetiyesinin borçlu tarafa 02.01.2014 tarihinde tebliğ edildiği görülmüştür.
II- Mahkemece, yürütülen şikayet dosyasının incelenmesinde;
a) Borçlunun sosyal ve ekonomik durumuna yönelik dosyada bulunan deliller;
- ... İlçe Jandarma Komutanlığı’nca düzenlenen 05.02.2014 tarihli araştırma tutanağında, borçlunun eşi, kızı, annesi, babası ve anneannesi ile birlikte yaşadığı bilgisine yer verilmiştir.
- 03.04.2014 tarihli bilirkişi raporunda; “Zemin katta anne, baba ve nine olmak üzere 3 kişi, 1. katta karı, koca ve çocuk 4 kişi olmak üzere toplam 7 kişi ikamet etmektedir” bilgisine yer verilmiştir.
- Davalı taraf, başka mahkemelerce alınan 22.03.2011 ve 25.08.2010 tarihli ekonomik ve sosyal durum araştırma tutanaklarını dosyaya delil olarak sunmuş, burada borçlunun bakmakla mükellef olduğu kişilerin, eşi ve 2 kızı olduğu gösterilmiştir.
b) Borçlunun meskeniyet şikayetine konu ettiği evin değeri ile haline münasip evi belirlemeye yönelik olarak yapılan keşifler ve alınan bilirkişi raporlarında;
ba) 28.03.2014 tarihinde yapılan keşif neticesinde alınan bilirkişi raporlarının incelenmesinde;
baa) 03.04.2014 tarihli bilirkişi raporunda;
- Borçlunun arsada bulunan hissesine göre arsa değeri hesaplanırken 2 katlı binanın değerinin tamamı hesaplamaya dahil edilerek, meskeniyet şikayetine konu evin değeri 133.348 TL olarak bulunmuştur.
- Haline münasip eve yönelik olarak; “Yapmış olduğumuz araştırmada 7 kişinin yaşayabileceği bir daire veya müstakil evin değeri 100.000,00TL ve 150.000,00TL arasındadır. Dosyada belirtilen icra borcu ödendikten sonra geriye kalan para ile 7 kişinin ikamet edebileceği bir konut alınamayacağı ….” hususuna yer verilmiştir.
bab) 16.05.2014 tarihli ek bilirkişi raporunda;
- Haline münasip eve yönelik olarak; “Tarafımızdan yapılan araştırmada 7 kişi olan borçlu ve ailesinin yaşayabileceği, haline münasip bir mahalle ve semtinde alabileceği bir daire veya müstakil evin değerinin 135.000,00TL olacağı ...” hususuna yer verilmiştir.
bac) 10.06.2014 tarihli ek bilirkişi raporunda;
- Haline münasip eve yönelik olarak; “Tarafımızdan yapılan araştırmada 6 kişi olan borçlu ve ailesinin yaşayabileceği, haline münasip bir mahalle ve semtinde alabileceği bir evin değeri olarak 16.05.2014 tarihli ek raporumuzda belirtilen 135.000,00 TL, borçlu ve ailesinin ihtiyacını karşılayacak nitelikte bir evin fiyatı olarak tespit edilen değerdir” hususuna yer verilmiştir.
bb) 10.10.2014 tarihinde yapılan keşif neticesinde alınan bilirkişi raporlarının incelenmesinde;
bba) 13.10.2014 tarihli bilirkişi raporunda;
- Borçlunun arsada bulunan hissesine göre arsa değeri hesaplanırken 2 katlı binanın değerinin tamamı hesaplamaya dahil edilerek, meskeniyet şikayetine konu evin değeri 147.514 TL olarak bulunmuştur.
- Haline münasip eve yönelik olarak; “Borçlunun haline münasip bakmakla yükümlü olduğu 7 kişi için mevcut dairenin ancak yeterli olduğu, ...il sınırlarında borçlunun ailesi ile ikamet edebileceği mütevazi bir semtte 4 oda 1 salonu olan bir evde kalabileceği ve bu konutun değerinin yaptığımız araştırmalara göre 140.000,00 TL"den aşağı değerde olamayacağı ...” hususuna yer verilmiştir.
bbb) 04.03.2015 tarihli ek bilirkişi raporunda;
- Haline münasip eve yönelik olarak; “… kendisi ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerle beraber evde 5 kişinin yaşadığı, borçlunun haline münasip bakmakla yükümlü olduğu kişiler için ... il sınırlarında borçlunun ailesi ile ikamet edebileceği mütevazi bir semtte 3 oda 1 salonu olan bir evde kalabileceği ve bu konutun değerinin yaptığımız araştırmalara göre 100.000,00 TL"den aşağı değerde olamayacağı ...” hususuna yer verilmiştir.
Yürütülen yargılama neticesinde, mahkemece, borçlunun haciz tarihinde, eşi, kızı ...l, anne ve babası olmak üzere beş kişi ile yaşadığına kanaat getirildikten sonra, 04.03.2015 tarihli ek bilirkişi raporu doğrultusunda, meskeniyet şikayetinin kabulü ile şikayete konu taşınmazın, 100.000 TL"den az olmamak üzere satılarak borçlunun haline münasip ev alması için gerekli olan 100.000 TL"nin kendisine, artanın alacaklıya ödenmesine karar verilmiştir.
İİK"nun 82. maddesinin 1. fıkrasının 12. bendi gereğince; borçlunun "haline münasip" evi haczedilemez. Bir meskenin borçlunun haline uygun olup olmadığı adı geçenin haciz anındaki sosyal durumuna ve borçlu ile ailesinin ihtiyaçlarına göre belirlenir. Buradaki "aile" terimi, geniş anlamda olup, borçlu ile birlikte aynı çatı altında yaşayan, bakmakla yükümlü olduğu kişileri kapsar. İcra mahkemesince, borçlunun sözü edilenlerle birlikte barınabileceği haline münasip meskeni temin etmesi için gerekli bedel bilirkişilere tespit ettirildikten sonra, haczedilen yerin kıymeti bundan fazla ise, İİK"nun 82/3. maddesine göre satılmasına karar verilmeli ve satış bedelinden yukarıda nitelikleri belirlenen mesken için gerekli olan miktar borçluya bırakılmalı, kalanı hak sahiplerine ödenmelidir.
Bu kıstasları aşan nitelik ve evsaftaki yerlerle, makul ölçüleri geçen oda ve salonu kapsayan ve ikamet için zorunlu unsurları içeren bir meskenin dışındaki yerler, maddede
öngörülen amaca aykırıdır. Borçlunun görev ve sıfatı, kendisinin yukarıda belirlenenden daha görkemli bir meskende ikamet etmesini gerektirmez.
Borçlunun, şikayete konu taşınmazın bulunduğu yerde oturması zorunlu olmadığından, sosyal ve ekonomik durumuna uygun daha mütevazi semtlerde edinebileceği meskenin değerinin bilirkişi marifeti ile tespit edilerek sonucuna göre karar verilmelidir.
Somut olayda;
i- Meskeniyet iddiası nedeniyle haczedilmezlik şikayetinde bulunulan taşınmazın 11.116/15.081 hissesinin borçlu adına kayıtlı olduğu görülmektedir. Buna göre, şikayetçiye ait taşınmazın değerinin, arsa ve üzerindeki yapının toplam değerinden borçlunun hissesine düşecek miktara göre tespit edilmesi gerekirken, mahkemece alınan bilirkişi raporlarında; şikayetçiye isabet eden arsa hissesine göre arsa değeri hesap edilirken üzerindeki yapının tamamı hesaplamada dikkate alınmıştır.
ii- Haciz tarihine göre, borçlu ile aynı çatı altında yaşayan ve borçlunun bakmakla yükümlü olduğu kişilerin tespitinin yapılması gerekirken, haciz tarihine göre bahse konu araştırma yapılmadan, bilirkişiler, borçlunun haline münasip alabileceği evin değerlerini saptamış olup, dosya kapsamında bulunan bilirkişi raporları bu hali ile hüküm kurmaya elverişli değildir.
O halde, mahkemece, şikayete konu taşınmazın gerek arsa gerekse üzerindeki yapı değerinin borçlunun hissesine göre hesaplanması sağlanarak, şikayete konu taşınmazdaki borçluya isabet edecek hisse değeri tespit edildikten sonra, haciz tarihinde borçlu ile aynı çatı altında yaşayan ve borçlunun bakmakla yükümlü olduğu kişilerin tespitinin yapılarak, bu tespite göre borçlunun haline münasip alabileceği ev değeri belirlenerek, bu değerler arasında karşılaştırma yapılmak suretiyle oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ : Borçlunun temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK"nun 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca re"sen (BOZULMASINA), bozma nedenine göre tarafların temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 04.06.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.