Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/2148 Esas 2022/7578 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
İlk DereceMahkemesi :... 8. İş Mahkemesi



Dava, davacının 3201 sayılı Yasa kapsamında yurt dışı hizmetlerini borçlanma talebinin geçerli olduğunun tespiti ile aksine Kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine dair verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili; müvekkili adına 31.07.2019 tarihli iadeli taahhütlü mektupla yurt dışı borçlanma talebinde bulunduğunu, 01.08.2019 tarihinde 3201 sayılı yasada değişiklik yapılması nedeni ile özellikle Almanya'da konsolosluklar önünde kuyruk olduğunu, vekalet randevularının 1-2 ay sonrasına verildiğini, lehe SSK lı olarak borçlanabilmeye ilişkin yasadan yararlanarak borçlanma yapmasının müvekkilinin yasal hakkı olduğunu, yurt dışı borçlanma taleplerine ilişkin vekaletname örneğinin yasal süresi içerisinde Adana SGK ya gönderildiğini, davalı kurumun,vekaletnamenin düzenleme tarihinin 31.07.2019 olmadığı gerekçesi ile yurt dışı borçlanma talebini reddettiğini belirterek kurum işleminin iptaline, 31.07.2019 tarihli başvurunun geçerli olduğunun tespitine, asgari prim miktarı üzerinden müvekkilinin borçlanma hakkı bulunduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı SGK Başkanlığı vekili,davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece,başvuru tarihi itibari ile vekilin yurt dışı borçlanma yapmaya yetkisinin bulunmadığı, kurum işleminin hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge adliye mahkemesince, 6100 sayılı HMK'nın 76.maddesinin “ Avukat, açtığı veya takip ettiği dava ve işlerde noter tarafından onaylanan ya da düzenlenen vekaletname aslını veya Avukat tarafından onaylanmış aslına uygun örneğini, dava yahut takip dosyasına konulmak üzere ibraz etmek zorundadır, 77.maddenin “ Vekaletnamesinin aslının veya onaylı örneğini vermeyen avukat dava açamaz ve yargılama ile ilgili hiçbir işlem yapamaz. Şu kadar ki gecikmesinde zarar doğabilecek hallerde mahkeme, vereceği kesin süre içinde vekaletnamesini getirmek koşulu ile avukatın dava açmasına veya usul işlemlerini yapmasına izin verebilir. Bu süre içinde vekaletname verilmez veya asıl taraf yapılan işlemleri kabul ettiğini dilekçe ile mahkemeye bildirmez ise dava açılmamış veya gerçekleştirilen işlemler yapılmamış sayılır”hükümleri ile Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği'nin 80.maddesinin 2.fıkrasının “Sigortalı veya hak sahiplerinin vekilleri tarafından yapılacak yazılı taleplerde, Kurumca verilecek ödenekler ile bağlanacak gelirler veya aylıklar için başvurma yetkisi bulunduğunu açıkça belirten ve noterlikçe onaylanmış vekaletnamenin de ibraz edilmesi gerekir” düzenlemesi kapsamında, başvuru sırasında usulüne uygun vekalet ibraz edilmediği , Kurum işleminin yerinde olduğu gerekçesi ile davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı vekili,3201 sayılı Yasada yapılan köklü değişiklikler ile Almanya’da konsolosluklarda oluşan kuyruklar nedeniyle davacının vekalet için randevu alamadığını, konsolosluk onaylı vekalet almasında fiilen imkansızlık bulunduğundan HMK 77.maddesi değerlendirilerek Kurumun tarafına verdiği sürede vekaleti ibraz ettiği dikkate alınarak karar verilmesi gerektiğini,aynı durumda olan diğer sigortalılar için başvuru kabul edildiği halde Kurumun davacının başvurusunu kabul etmemesinin eşitlik ilkesine aykırı olduğunu belirterek temyiz yoluna başvurmuştur.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkındaki 3201 sayılı Kanunun “Amaç ve kapsam” başlığını taşıyan 1’inci maddesinde; 18 yaşını doldurmuş Türk vatandaşları ile doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenlerin yurt dışında geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ve bu süreleri arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile yurt dışında ev kadını olarak geçen sürelerin, Kanunda belirtilen sosyal güvenlik kuruluşlarına prim ödenmemiş olması ve istekleri hâlinde, bu Kanun hükümlerine göre sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirileceğini hüküm altına almıştır.
Davacı adına Av. ... tarafından 31.07.2019 tarihinde iadeli taahhütlü olarak postaya verilen borçlanma talep dilekçesinin 01.08.2019 tarihinde Kuruma intikal ettiği, başvuru sırasında davacı tarafından avukata verilmiş vekaletname bulunmadığı , vekaletnamenin 23.01.2020 tarihinde düzenlendiği ve 17.02.2020 tarihinde Kuruma gönderildiği,Kurum tarafından avukatın borçlanma başvurusunun yapıldığı 31.07.2019 tarihinde ... adına yurt dışı borçlanması yapmaya vekaleti olmadığı belirtilerek borçlanma talebinin reddedildiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda, 3201 sayılı kanunun 1. maddesi gözetilerek müracaatın doğrudan sigortalı veya vekilince yapılabileceği, somut olayın özelliğinden doğan fiili imkansızlık nedeniyle elde edilemeyen vekaletnamenin sonradan ibrazı ile başvurunun geçerli hale geleceği gözetilmeden yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesi hatalı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen İlk Derece Mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgiliye iadesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren İlk derece Mahkemesine gönderilmesine, 23.05.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.