Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/4373 Esas 2022/7589 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :İş Mahkemesi


Dava, davacının davalıya ait işyerinde 13.03.2003 ile 09.01.2008 tarihleri arasında geçen ve davalı Kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, (Kapatılan) 21.Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyulmak suretiyle yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulüne, davacının davalıya ait işyerinde 05.09.2005-05.12.2005 tarihleri arasında kesintisiz ve sürekli çalıştığının tespitine fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
Hükmün, taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Hizmet tespitine ilişkin talebin yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesi olup Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
Eldeki davada ise, mahkemece bozma ilamına uyulmuş ise de, bozmadan sonra yapılan yargılamada bozma gereği yerine getirilmeden, eksik inceleme ve araştırma ile sonuca gidilerek karar verilmiştir.
Mahkemece yapılacak iş, davacının çalışmalarının geçtiği iddia olunan işyerinden bordro tanıkları ve aynı çevrede iş yapan işverenler veya bu işverenlerin çalıştırdığı kimseler saptanarak bilgi ve görgülerine başvurulmalı, tanık anlatımları arasında çelişki doğduğu takdirde bunlar giderilmeli, Kurum müfettişlerince davalı şirkete ait işyerinde inceleme yapılıp yapılmadığı sorulmalı,çalışmanın varlığının kesin ve inandırıcı delillerle ortaya konulması sağlanmalı, toplanan tüm kanıtlar değerlendirildikten sonra, dava tarihinin 23.11.2012 olduğu dikkate alınarak,mahkemece kabulüne karar verilen 05.09.2005-05.12.2005 tarihleri dışında çalışma olgusunun ispatlanamaması durumunda hak düşürücü süre yönünden de irdeleme yapılarak, varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Mahkemece, yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda araştırma yapılarak, elde edilecek sonuca göre karar verilmesi gerekirken, eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgililere iadesine, 23.05.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.