22. Hukuk Dairesi 2017/26150 E. , 2019/23432 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... Zencirkıran tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının, davalı asıl işveren Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne bağlı ... İçme Suyu Merhale İsale hattı II.Kısım inşaatı işini alan diğer davalı alt işveren şirketlerin oluşturduğu ortak girişim grubunda 27.08.2012- 06.01.2014 tarihleri arasında mikser şoförü olarak çalıştığını, davalı altişveren şirketler tarafından iş sözleşmesinin hakıl gerekçe olmaksızın sonlandırıldığını ancak ortak girişim grubunun işe devam ettiğini, davalı ..."nün asıl işveren olduğunu, bu itibarla asıl işveren sıfatının davalı Kuruma ait olduğunu, tüm işçilik hak ve alacaklarından davalı Kurumun ve diğer davalı alt işveren ortaklığın sorumlu olduğunu, müvekkilinin çalıştığı sürece iki vardiya sisteminde (07.00-19.00) ile (19.00-07.00) 12 saat çalıştığını, net 1.500,00 TL ücret aldığını belirterek kıdem ve ihbar tazminatı ile birlikte bir kısım işçilik alacaklarının davalılardan tahsilini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... vekili, müvekkili kurumun ihale makamı olup işveren sıfatı bulunmadığını, dava konusu ... İçme Suyu Merhale İsale hattı II.Kısım inşaatı işininin ihale ile anahtar teslimi diğer davalı ortaklığa verildiğini, inşaat işinin eser sözleşmesi niteliğinde olduğunu ve bu sebeple sorumluluklarının olmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti :
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporu doğrultusunda, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalı ... vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalı kurumun aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-İhale makamının işçilik alacaklarından sorumluluğu konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
4857 sayılı İş Kanununun 36. maddesinde, “Genel ve katma bütçeli dairelerle mahalli idareler veya kamu iktisadi teşebbüsleri yahut özel kanuna veya özel kanunla verilmiş yetkiye dayanılarak kurulan banka ve kuruluşlar; asıl işverenler müteahhide verdikleri her türlü bina, köprü, hat ve yol inşası gibi yapım ve onarım işlerinde çalışan işçilerden müteahhit veya taşeronlarca ücretleri ödenmeyenlerin bulunup bulunmadığının kontrolü, ya da ücreti ödenmeyen işçinin başvurusu üzerine, ücretleri ödenmeyen varsa müteahhitten veya taşeronlardan istenecek bordrolara göre bu ücretleri bunların hakedişlerinden öderler” şeklinde kurala yer verilmiştir. Bu düzenlemeye göre ihale makamı, işçi ücretlerinin ödenip ödenmediğini kontrol etmek durumundadır. Yapılacak olan kontrol ya da işçinin başvurusu üzerine ödenmeyen ücretlerin bulunduğunun tespit edilmesi halinde, belli şartlarla ihale makamının sorumluluğu söz konusu olur. İhale makamının yapmış olduğu ilan üzerine işçilerin başvuruda bulunmamış olmaları, kamu kurumunun anılan madde kapsamındaki sorumluluğunu ortadan kaldırmayacaktır.
Aynı maddenin ikinci fıkrasında ise, işçilerin her hak ediş dönemi için olan ücret alacaklarının üç aylık tutarından fazlası hakkında adı geçen idarelere herhangi bir sorumluluk düşmeyeceği öngörülmüştür. Maddede sözü edilen ücret her hak ediş dönemi için “son üç aylık temel ücret” olarak değerlendirilmelidir. Yine ihale makamının kıdem ve ihbar tazminatı ile kullandırılmayan izinler sebebiyle herhangi bir sorumluluğu söz konusu değildir.
İhale makamı olan kamu kurumunun, her hak ediş dönemine ilişkin son üç aylık ücretten sorumluluğu, Yasadan doğan bir sorumluluktur. İşverenle ihale makamının birlikte dava edilmesi durumunda, müştereken müteselsilen sorumluluğa dair karar verilmelidir. İhale makamının tek başına dava edildiği durumlarda, işçinin mükerrer yararlanmasını önlemek için işverence sözü edilen ücretlerin ödenip ödenmediği araştırılmalıdır.
Yargıtayın kararlılık kazanmış olan uygulamasına göre, anahtar teslimi suretiyle ihale edilen işlerde, kamu makamlarının fazla çalışma, hafta tatili ile bayram ve genel tatili alacakları yönlerinden sorumluluğu bulunmamaktadır (Yargıtay 9.H.D. 19.1.2010 gün 2009/12074 esas, 2010/378 karar).
Dosya içeriğindeki bilgi ve belgeler ile tanık beyanlarına göre; davalı ... ile diğer davalı iş ortaklığı arasındaki ilişki gereğince, ..."nün ... İçmesuyu 2. Merhale İsale Hattı 2. Kısım İnşaat İşi kapsamındaki işleri, davalı iş ortaklığına ihale suretiyle yaptırdığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle, davalı ..."nün sorumluluğunun İş Kanunu"nun 36. maddesi kapsamında değerlendirilmesi gerekir. Böyle olunca davalı ..."nün sorumluluğu 4857 sayılı İş Kanununun 36. maddesi uyarınca her hak ediş döneminde son üç aylık kısmı aşmamak üzere belirlenmeli ve sonucuna göre talepler hakkında karar verilmelidir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, 16.12.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.