KARAR

Hakaret suçundan şüpheli ... hakkında yapılan soruşturma evresi sonunda Ankara Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen 09/03/2018 tarihli ve 2017/122396 soruşturma, 2018/30261 sayılı kovuşturmaya yer olmadığına dair karara yönelik itirazın kabulü ile anılan kararın kaldırılmasına ilişkin mercii Ankara 5. Sulh Ceza Hâkimliğinin 14/09/2018 tarihli ve 2018/3081 değişik iş sayılı kararının, Adalet Bakanlığı tarafından kanun yararına bozulmasının istenilmesi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 28/01/2019 gün ve 2019/7436 sayılı istem yazısıyla dava dosyası Daireye gönderilmekle incelendi:
İstem yazısında “Dosya kapsamına göre, mercii Ankara 5. Sulh Ceza Hâkimliğince soruşturma konusu olan telefon mesajlarının bir bayan tarafından iletildiğinin anlaşılması karşısında ..."nin ifadesinin tespit edilmesi amacıyla kovuşturmaya yer olmadığına dair karara yönelik itirazın kabulüne karar verilmiş ise de, ..."nin ifadesinin Yenimahalle Polis Merkezi tarafından 17/11/2017 tarihinde alındığı, ayrıca kendisi hakkında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığının 09/03/2018 tarihli ve 2017/122396 soruşturma, 2018/5304 sayılı ayırma kararını müteakip, 19/04/2018 tarihli ve 2018/54146 soruşturma, 2018/21338 esas ve 2018/13726 sayılı iddianamesi ile kamu davasının açıldığı, bununla birlikte müşteki vekili tarafından Ankara Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen 09/03/2018 tarihli kovuşturmaya yer olmadığına dair karara yönelik kararın şüpheli ... hakkında verildiğinden bahisle itiraz edilmesine rağmen şüpheli ... hakkında verilmiş herhangi bir kovuşturmaya yer olmadığına dair karar bulunmadığı hususu da gözetilmeksizin, itirazın reddi yerine yazılı şekilde kabulüne karar verilmesinde isabet görülmemiştir.” denilmektedir.
Hukuksal Değerlendirme;
CMK"nın 160. maddesinin 1. fıkrasında, "Cumhuriyet Savcısı, ihbar veya başka bir suretle bir suçun işlendiği izlenimini veren bir hali öğrenir öğrenmez kamu davasını açmaya yer olup olmadığına karar vermek üzere hemen işin gerçeğini araştırmaya başlar." 2. fıkrasında, "Cumhuriyet Savcısı, maddi gerçeğin araştırılması ve adil bir yargılamanın yapılabilmesi için, emrindeki adli kolluk görevlileri marifetiyle, şüphelinin lehine ve aleyhine olan delilleri toplayarak muhafaza altına almakla ve şüphelinin haklarını korumakla yükümlüdür." 170. maddesinin 2. fıkrasında, “Soruşturma evresi sonunda toplanan deliller, suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturuyorsa; Cumhuriyet Savcısı, bir iddianame düzenler." 172. maddesinin 1. fıkrasında, “Cumhuriyet Savcısı, soruşturma evresi sonunda, kamu davasının açılması için yeterli şüphe oluşturacak delil elde edilememesi veya kovuşturma olanağının bulunmaması hâllerinde kovuşturmaya yer olmadığına karar verir.” hükümleri düzenlenmiştir.
Aynı Kanun"un ... sayılı Kanunla yapılan değişiklikten sonraki “Cumhuriyet Savcısının kararına itiraz” başlıklı 173. maddesinde ise;
“(3) Sulh ceza hâkimliği, kararını vermek için soruşturmanın genişletilmesine gerek görür ise bu hususu açıkça belirtmek suretiyle, O Yer Cumhuriyet başsavcılığından talepte bulunabilir; kamu davasının açılması için yeterli nedenler bulunmazsa, istemi gerekçeli olarak reddeder; itiraz edeni giderlere mahkûm eder ve dosyayı Cumhuriyet Savcısına gönderir. Cumhuriyet Savcısı, kararı itiraz edene ve şüpheliye bildirir.
(4) Sulh ceza hâkimliği istemi yerinde bulursa, Cumhuriyet Savcısı iddianame düzenleyerek mahkemeye verir.” hükümleri yer almaktadır.
Soruşturma evresinin asıl yetkilisi olan Cumhuriyet Savcısı, ihbar veya başka bir suretle bir suçun işlendiği izlenimini veren bir hâli öğrenir öğrenmez ceza yargılamasının temel amacı olan maddi gerçeğin ortaya çıkarılması için soruşturmaya başlayacaktır.
Bir fiilin işlendiği haberinin alınması üzerine, suçu takibe yetkili makamlar tarafından derhal hazırlık soruşturmasına başlanmasını ifade eden ilkeye "araştırma mecburiyeti ilkesi"; hazırlık soruşturmasının neticesinde fiilin takibini gerektirecek hususlarda fiilin ve failin belli olması, yeterli emareler teşkil edecek vakıaların bulunması, başka bir ifade ile, şüphelerin ciddi olduğunun tespit edilmesi ve dava şartlarının gerçekleşmiş olması durumunda, yetkili makam tarafından kamu davasının açılmasını ifade eden ilkeye ise "kamu davasını açma mecburiyeti ilkesi" denilmektedir.
Diğer taraftan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin (AİHS) 13. maddesi uyarınca da, temel hak ve özgürlükleri ihlal edilen kimselere etkili bir başvuru yapma hakkı tanınması zorunlu olup, anılan hükmün uygulanmasına ilişkin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarında, (Örn: Vilko E. - Finlandiya kararı 2007; Sürmeli - Almanya kararı 2006) etkili başvuru yolunun hem teoride, hem pratikte erişilebilir, yeterli ve etkili olması gerektiği belirtilmektedir
İncelenen somut olayda, müşteki ... vekili tarafından şüpheli ... hakkında müştekiye hakaret içerikli mesajlar atıldığı iddiasıyla şikayetçi olunduğu, mesaj atılan telefon numarasının ..."nin eşi olan şüpheli ... üzerine kayıtlı olması nedeniyle ... hakkında da soruşturma yapıldığı ve Ankara Cumhuriyet Başsavcılığınca 09/03/2018 tarihli ve 2017/122396 soruşturma, 2018/30261 sayılı kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildiği, şüpheli ... hakkında ise Ankara Cumhuriyet Başsavcılığının 09/03/2018 tarihli ve 2017/122396 soruşturma, 2018/5304 sayılı ayırma kararını müteakip, 19/04/2018 tarihli ve 2018/54146 soruşturma, 2018/21338 esas ve 2018/13726 sayılı iddianamesi ile kamu davasının açıldığı anlaşılmıştır.
Müşteki vekili, şüpheli ... hakkında verilen kovuşturmaya yer olmadığına dair karara şüpheli ... hakkında bir şikayetlerinin olmadığı, mesajların şüpheli ... tarafından atıldığı, bu kişi hakkında soruşturmaya devam edilerek kamu davası açılması gerektiğinden bahisle itiraz etmiştir. Müşteki, şüpheli beyanları ve mesaj içerikleri incelendiğinde mesajların şüpheli ... tarafından atılmadığı anlaşılmaktadır. Telefon hattının şüpheli ... adına kayıtlı olduğu, ancak fiilen ... tarafından kullanıldığı, şüpheli ..."nin atılı suçu işlemediği gerekçesiyle verilen kovuşturmaya yer olmadığına dair kararda bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
Yapılan açıklamalara göre, itirazın kabulüne dair karar hukuka aykırıdır.
Sonuç ve Karar:
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın, kanun yararına bozma isteği doğrultusunda düzenlediği tebliğnamedeki düşünce yerinde görüldüğünden,
1- Ankara 5. Sulh Ceza Hâkimliğinin 14/09/2018 tarihli ve 2018/3081 değişik iş sayılı kararının , ... sayılı CMK’nın 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
2- Aynı Kanun maddesinin 4-a fıkrası gereğince, sonraki işlemlerin mahallinde tamamlanmasına, dosyanın Yüksek Adalet Bakanlığına sunulmak üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"na TEVDİİNE, 07/05/2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.