MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Tescil

... ve müşterekleri ile Hazine, ...Köyü Tüzel Kişiliği ve ... Köyü Tüzel Kişiliği aralarındaki tescil davasının kısmen kabulüne ve kısmen reddine dair Doğanşehir Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 10.06.2008 gün ve 371/141 sayılı hükmün Yargıtay’ca incelenmesi davalı ... temsilcisi tarafından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:

KARAR

Davacılar vekili dava dilekçesinde; mevkii ve sınırlarını açıkladığı taşınmazın miras, paylaşım ve kazanmayı sağlayan zilyetlik nedeniyle vekil edenleri adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... temsilcisi ile köy tüzel kişiliklerine yöntemine uygun biçimde dava dilekçesi tebliğ edilmesine karşın yargılama oturumlarına katılmamışlardır.
Mahkemece, teknik bilirkişiler... ve Ahmet Akarsu’nun dosyaya sundukları 19.7.2007 havale tarihli raporlarına ekli krokilerinde A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L, M, N ve Ö harfleriyle gösterilen taşınmaz bölümleri hakkındaki davanın kabulüne karar verilmesi üzerine; hüküm, davalı ... temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, kazanmayı sağlayan zilyetlik, muristen intikal ve paylaşım hukuksal sebeplerine dayalı olarak TMK. nun 713/1 ve 3402 sayılı Kadastro Kanununun 14.maddesi gereğince açılan tescil isteğine ilişkindir.
Mahkemece, bozma ilamına uyulduğu halde bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bozma ilamına uyulduktan sonra taraf yararına (Hazine ve Köy yararına) usuli kazanılmış hak doğar. Bu nedenle uyulan bozma ilamı çerçevesinde mahkemece araştırma ve inceleme yapma zorunluluğu vardır. Uyuşmazlık konusu ve tescile karar verilen hali arazinin ortasında yer alan 15 parça taşınmazın hangi köyün hudutları içinde kaldığı konusundaki uyuşmazlık; köy hudutnameleri getirtilmesine karşın keşifte uygulanmamış ve belirlenememiştir. Öncelikle taşınmazlara komşu tüm köylere ( ...,...,...,...,.. ve ... köylerine) ait getirtilen ve dosya arasına konulan hudutnamelerin yeniden yapılacak keşifte bu köyler halkı dışında yararı bulunmayan başka köyler halkı arasından seçilecek yerel bilirkişiler, tanıklar ve teknik bilirkişiler aracılığıyla zemine uygulanması, hangi köyün veya köylerin sınırları içinde kalıyor ise, bu köylerin TMK.713/3 fıkrası uyarınca davaya katılmalarının sağlanması, böylece taraf teşkili yoluna gidilmesi, yargılama oturumlarına katıldıkları taktirde delillerini sunmaları konusunda kendilerine süre ve imkan tanınması gerekmektedir.
Öte yandan davacılar vekili dava dilekçesinde, muristen intikal ve paylaşım hukuksal sebebine dayandığına göre öncelikle muristen gelen taşınmazların paylaşıma tabi tutulup tutulmadığı, tüm mirasçıların katılımıyla 1313 yılında doğan ve 1978 yılında ölen ortak miras bırakan ...’ın terekesinin paylaşılıp paylaşılmadığı, paylaşılmış ise, kimlere nerelerin düştüğü, dava konusu taşınmazların hangi mirasçılara kaldığı, paylaşımın hangi tarihte yapıldığı hususları üzerinde durulması, Malatya Kadastro Müdürlüğünün 04.04.2005 gün ve 281/44 sayılı yazılarında; ... köyü sınırları içinde kalan taşınmazların taşlık olarak kadastroda tespit harici bırakıldığı açıklandığından teknik bilirkişilerin krokisi ve raporu eklenmek suretiyle Kadastro Müdürlüğünden dava konusu 15 parça taşınmazın kadastroda hangi nitelikle ve hangi tarihte tespit dışı bırakıldığının sorulması, taşınmazların bulunduğu bölgeye ait birleşik paftanın Kadastro Müdürlüğünden getirtilerek dosya arasına konulması, getirtilecek birleşik paftaya göre taşınmazlara az veya çok yakın bulunan kadastro parsellerine ait kadastro tutanak ve ekleriyle dayanağı tapu ve vergi kayıtlarınin bulundukları yerlerden getirtilerek uyuşmazlığın çözümünde gözönüne alınması, Kadastro Müdürlüğünden gelecek yazı cevapları da gözönünde bulundurularak davacılar ve murislerinin hangi tarihte taşınmazların imar ve ihyasına başladıkları, imar ve ihyayı ne şekilde sürdürdükleri, taşınmazlar üzerindeki imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığı, HUMK.nun 258 ve 259.maddeleri gereğince keşifte dinlenecek yerel bilirkişi ve tanıklardan sorularak saptanması, komşu kayıt ve belgelerin yukarıda açıklandığı biçimde teknik ve yerel bilirkişiler ile tanıklar aracılığıyla uygulanması, komşu kayıt ve belgelerin taşınmaz yönünü ne gösterdikleri üzerinde durulması gerekir.
Bundan ayrı; teknik bilirkişi... ve arkadaşına ait 19.07.2007 havale tarihli rapor ekinde sunulan krokiye göre taşınmazların bulunduğu yörede aynı zamanda 4342 sayılı Mera Kanunu hükümleri uyarınca çalışmalar yapıldığı ve krokide turuncuya taralı taşınmazın bazı bölümlerinin komisyonca ayrılan mera kapsamında kaldığı gözönünde tutularak kadim ve tahsisli mera araştırmasının yapılması zorunluluğu bulunmaktadır. Bu nedenle taşınmazların sınırları içinde kaldığı anlaşılan köylere ait tahsisli mera kayıtları ile haritaların ve aynı zamanda kadim meraya ait kayıt ve belgelerin İl Özel İdare Müdürlüğü, İlçe Özel İdare Müdürlüğü ve Tapu Sicil Müdürlüğünden, bitişikteki mera çalışmalarına ait harita ve belgelerin ise, ilgili mera komisyonundan getirtilip dosyaya eklenmesi, olayın çözümünde gözetilmesi, bu kayıt ve belgelerin de az yukarıda açıklandığı biçimde aynı teknik, yerel bilirkişi ve tanıklar aracılığıyla keşifte uygulanması, taşınmazların tahsisli mera kayıtlarıyla haritaları kapsamında kalmadığının anlaşılması halinde, bu taktirde kadim mera araştırılmasının yapılması, tesciline karar verilen 15 parça taşınmazın mera komisyonunca tespit edilen meranın devamı ve bütünü niteliğinde kadim mera olup olmadığı hususlarının yerel bilirkişi ve tanıklardan sorulup belirlenmesi, davanın açıldığı 03.12.2002 tarihinden geriye doğru en az 20 yıl öncesine ait (1982 ve öncesi) 2 ayrı zamanda çekilmiş hava fotoğrafları bulunduğu yerlerden getirtilerek uzman bilirkişi aracılığıyla uygulanması, hava fotoğraflarının çekildiği tarihlere göre taşınmazın kültür arazisi niteliğinde olup olmadığının belirlenmesine çalışılması, hava fotoğraflarının stereoskopik aletle ve üç boyutlu olarak incelemeye tabi tutulması, daha önce götürülmeyen uzman bilirkişi ziraat mühendisi ile diğer bilirkişilerden gerekçeli, denetime açık, taşınmazın kesin niteliğini belirleyen çevre arazilerin yapısıyla birlikte karşılaştırmalı raporların alınması, aynı keşifte jeolog bilirkişinin de dinlenilmesi, kendisinden gerekçeli rapor alınması, TMK.nun 713/4,5 ve 6.maddeleri gereğince yerel ve gazete ilanlarının yapılması, son ilan tarihinden itibaren üç aylık sürenin beklenilmesi, ondan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik araştırma ve inceleme sonucu hüküm kurulmuş olması usul ve kanuna aykırıdır.
Kabule göre de; ilk hükme esas alınan teknik bilirkişi Ramazan Bulut ve arkadaşının 30.07.2003 günlü rapor ve krokisinde son hükme esas alınan A ve B (2) numarayla gösterilen yer olup toplamı 19.475 m2 olduğu ve bu bölüme yapılan itirazın Dairece yerinde görülmediği, bu miktarın kesinleştiği bozma ilamıyla saptanmış olmasına karşın 19.07.2007 günlü raporda A+B=23.602 m2 olarak tesciline karar verilmesi HUMK.nun 74,75 ve 76.maddelerine aykırı düşer.
Davalı ... temsilcisinin temyiz itirazları bu bakımdan yerinde olduğundan kabulüyle usul ve kanuna aykırı bulunan yerel mahkeme hükmünün HUMK.nun 428.maddesi uyarınca BOZULMASINA, 08.04.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.