MAHKEMESİ : SULH HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasındaki menfi tespit davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, davalı ile arasında 01/10/2013 başlangıç tarihli kira sözleşmesinin bulunduğunu, taşınmazın kule vinç imalatı, torna ve freze işleri yapmak üzere kiralandığını, kira başlangıç tarihi ile aynı tarihli işyeri açma çalışma ruhsatının alındığını, davalının mecuru kiralama amacına uygun şekilde bulundurma yükümlülüğünü yerine getirmediğini, 17/07/2014 tarihinde taşınmazın imalat için gerekli nitelikleri taşımadığı belirtilerek ruhsat iptaline karar verildiğini, ruhsatın iptal edildiği 17/07/2014 tarihinden sonraki döneme ilişkin mecur kullanılamadığından kira yükümlülüğünün doğmayacağını, buna rağmen davalı tarafından tüm kira alacaklarının muaccel hale geldiğinden bahisle İstanbul 31. İcra Müd"nün ... Esas sayılı dosyası ile takip başlatıldığını, anahtarın ... Noterliğine 03/03/2015 tarihinde tevdii edildiğini, taraflar arasındaki kira sözleşmesi ruhsat iptal tarihi itibari ile feshedilmiş sayılacağından, bu tarihten sonraya ilişkin olarak alacaklıya borçlu olmadığını belirterek, ... icra Müdürlüğü"nün 2014/35313 esas sayılı dosyası ile talep edilen 219.810,00 TL borcu olmadğının tespitine karar verilmesi talep etmiştir.
Davalı, davacı tarafından 2014 yılı Ekim, Kasım, Aralık ayları kira bedellerinin ödenmediğini, bu nedenle ...İcra Müdürlüğü"nün 2014/35313 esas sayılı dosyası ile davacı aleyhine icra takibi başlatıldığını, davacının tacir olduğunu, kiralanmadan önce mecurun davacı tarafça görüldüğünü, yasal izin ve ruhsat için gerekli araştırma ve inceleme yapıldığını, nihayetinde çalışma ruhsatının alındığını, mecurun tüm vasıflara sahip olmasına rağmen ilgili belediyenin iş yerinde yapmış olduğu denetimlerde tespit edilen eksikliklerin yerine getirilmediğini, bu durumda tarafına yüklenecek kusur bulunmadığını, kiracılık ilişkisinin kesintisiz olarak devam ettiğini ileri sürerek davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece; davalı tarafından, ... İcra Müdürlüğü"nün 2014/35313 Esas sayılı dosyasında 2014 yılı Ekim, Kasım, Aralık aylarına ilişkin kira bedellerinin ödenmediğinden bahisle sözleşmenin 2. maddesindeki muacceliyet şartı gereği 2015 yılı Ocak ayından Eylül ayına kadar olan kira alacaklarının talep edildiği, davacının 2014 yılı Ekim, Kasım, Aralık kiralarını ödediğine dair herhangi bir iddiasının bulunmadığı, sözleşmenin 2. maddesinde muacceliyet şartı bulunduğu, 6098 sayılı TBK’ nın 346. maddesi gereği muacceliyet şartı hükümsüz ise de, davacı-kiracının tacir olduğu, kiralanan yerin işyeri olarak kiralandığı, tacirlerin iş yeri kiralarında TBK’nın 346. maddesinin yürürlüğünün 8 yıl erteli olduğu, dolayısıyla taraflar arasındaki muacceliyet şartının geçerli olduğu anlaşıldığından davacının İstanbul 31. İcra Müd."nün 2014/35313 Esas sayılı dosyasındaki kira borçlarından sorumlu olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Uyuşmazlık, kira alacağından kaynaklı menfi tespit talebine ilişkindir.
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davacının aşağıdaki bent kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde değildir.
Uyuşmazlığın çözümü için öncelikle sözleşmede yer alan muacceliyet şartının geçerli olup olmadığı irdelenmelidir. 6217 Sayılı Yasanın geçici 2.maddesinde değişiklik yapan 6353 Sayılı Yasanın 53.maddesine göre; kiracının Türk Ticaret Kanunun"da tacir olarak sayılan kişiler ile özel hukuk ve kamu hukuku tüzel kişileri olduğu işyeri kiralarında 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanununun 323, 325, 331, 340, 343, 344, 346 ve 354"ncü maddelerinin 01.07.2012 tarihinden itibaren sekiz yıl süreyle uygulanamayacağı, bu halde kira sözleşmelerinde bu maddelerde belirtilmiş olan konulara ilişkin olarak sözleşme serbestisi gereği kira sözleşmesi hükümlerinin tatbik olunacağı da öngörülmektedir. Tacir olan davacı kiracı için TBK"nın 346. maddesi uygulanması ertelenmiş olmakla, 01.10.2013 tarihli sözleşmesinin 2. maddesi ile kararlaştırılan muacceliyet koşulu geçerli olup, tarafları bağlar.
2- Davaya dayanak yapılan ve hükme esas alınan 01.10.2013 başlangıç tarihli ve 5 yıl süreli kira sözleşmesi konusunda taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Kira sözleşmesinin 2. maddesinde, kiracı tarafından bir aylık kira bedelinin süresinde ödenmemesi halinde kira süresi içerisinde diğer aylara ait kira bedellerinin muacceliyet kaybedeceği kararlaştırılmıştır. Davalı kiraya veren, bu kira sözleşmesine dayanarak 19.12.2014 tarihinde başlattığı icra takibi ile Ekim 2014 ile Eylül 2015 arası kira bedellerini davacı kiracıdan istemiştir. Davacı iş bu davasında, ruhsatın iptal edildiği 17/07/2014 tarihinden sonra faaliyetine devam edemediğinden bahisle bu tarihten itibaren talep edilen kira bedellerinden borçlu olmadığının tespitini talep etmiştir. Davaya konu taşınmazın anahtarı 03.03.2015 tarihinde notere tevdi edilmiş, bu durum davalı kiraya verene 07.03.2015 tarihinde tebliğ edilmiştir.
Somut olayda mahkemece, davacı kiracının tacir olduğu ve muacceliyet şartının geçerli olması nedeniyle Ekim 2014 ile Eylül 2015 dönemi kira bedelinden sorumlu olduğu gerekçesiyle dava reddedilmiştir. Ne var ki, kiralanan taşınmazın tahliye tarihi 07.03.2015 olduğuna göre, davacı kiracı tahliye tarihine kadar muacceliyet şartı gereğince kira bedelinden, tahliyeden sonra ise makul süre kira tazminatından sorumludur.
O halde mahkemece yapılacak iş, kira sözleşmesinin 4.maddesinde kararlaştırılan 6 aylık makul süre dikkate alınarak davacının sorumlu olduğu kira bedellerinin belirlenmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, mahkemece yanılgılı değerlendirme ile davanın tamamen reddine karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün HUMK"un 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nın geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK" un 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 08/05/2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.