Danıştay 13. Daire 2020/1867 Esas 2022/1347 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2020/1867
Karar No:2022/1347


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...Ürünleri Pazarlama A.Ş.
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ...Kurumu
VEKİLİ : Av. ...
İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi ...İdari Dava Dairesi'nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Dağıtıcı lisansı kapsamında faaliyet gösteren davacı şirketin bayisi olan “...Petrol Ürünleri Otomotiv Gıda Turizm İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.”ye ait akaryakıt istasyonunda 11/10/2013 tarihinde yapılan denetim sonucunda, 2 adet yer altı tankının otomasyon sistemine bağlanmadığının ve otomasyon sisteminin fiilen faaliyete geçirilmediğinin tespit edildiğinden bahisle 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun 19. maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendinin (3) numaralı alt bendi uyarınca 850.000,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin ...tarih ve ...sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ...İdare Mahkemesi'nce verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararda; davacı şirketin sözleşmeli bayisinde 11/10/2013 tarihinde yapılan denetimde, vaziyet planı incelendiğinde vaziyet planında ve görünürde 3 adet akaryakıt tankı bulunduğu, iş yeri sorumlusunun beyanı üzerine toplam 5 adet akaryakıt tankı bulunduğu; ancak diğer iki tank kullanılmadığından üzerinin betonla kapatıldığının tespit edilmesi üzerine ...tarih ve ...sayılı Başkanlık Olur'u kapsamında doğrudan soruşturmaya başlanmasına karar verildiği, hazırlanan ...tarih ve ...sayılı Soruşturma Raporu'nun savunmaları alınmak üzere davacı ve ilgili bayiye tebliğ edildiği, davacının savunmasında, yer altı tankının varlığının sebebinin şirketleri olmadığı ve yapılan tespitte açık şekilde 2 adet tankın betonla kapatıldığı ve kullanıma elverişli olmadığı hususlarının tespit edildiği, şirketlerinin cebir yetkisi olmaksızın istasyonun gözlemlenemeyen yerlerindeki tanklardan sorumlu tutulamayacağı, ikmal, depolama ve satışa elverişlilik özelliklerini taşımayan tankların otomasyona bağlanmaması nedeniyle şirket aleyhine işlem yapılmaması ve kusur ve kasıtla hareket edilmemiş olması nedeniyle de idari para cezasına hükmedilmemesi gerektiğinin belirtildiği; istasyonda bulunan bütün tankların otomasyon sistemine bağlı olmasını sağlamakla yükümlü olduğundan bahisle işlem tesis edildiği anlaşılmış olup, istasyonda bulunan yer altı tanklarından iki tanesinin otomasyon sistemine bağlı olmadığının dava dosyasında mevcut tutanak ve soruşturma raporuyla sabit olması karşısında, 5015 sayılı Kanun'un 7. maddesine, 1240 sayılı Kurul Kararının 4. maddesi ile 5. maddesine aykırı davranılması nedeniyle davacı şirkete 5015 sayılı Kanun'un 19. maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendi uyarınca idari para cezası verilmesine ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, davacı şirketin sözleşmeli bayisinde 11/10/2013 tarihinde yapılan denetimde, otomasyon sistemine bağlı olmayan 2 adet yer altı tankı bulundurduğu ve istasyon otomasyon sistemini fiilen faaliyete geçirmediğinin tespit edilmesi nedeniyle, şirket hakkında uygulanan ...tarih ve ...sayılı Kurul kararının iptali istemiyle açılan davada, ...İdare Mahkemesi'nin ...tarih ve E...., K:...sayılı kararı ile söz konusu Kurul kararının, "tekerrüre esas olarak gösterilen Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nun ...tarih ve ...sayılı kararının Mahkeme kararıyla iptal edildiği anlaşıldığından, tekerrüre ilişkin hükmün davacı şirkete uygulanmasının dayanağı kalmadığından, tekerrüre ait hüküm uygulanmak suretiyle tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı" gerekçesiyle iptaline karar verildiği, ...tarih ve ...sayılı Kurul kararının iptali üzerine davalı idarece ön araştırma ve soruşturma prosedürü tekemmül ettirilerek davacı şirket hakkında dava konusu yapılan ...tarih ve ...sayılı Kurul kararı ile söz konusu iptal kararına uygun olarak tekerrür hükümleri uygulanmaksızın davacı hakkında yeniden idari para cezası tesis edildiği anlaşıldığından, davacının derdestlik itirazına itibar edilmediği belirtilmiştir.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ...Bölge İdare Mahkemesi ...İdari Dava Dairesi'nce; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu fiilin düzeltilebilir fiil kapsamında olduğu, otomasyon sistemi çalışır vaziyette olduğundan verilen cezanın hukuka aykırı olduğu ceza verilmesine dayanak gösterilen Kanun maddelerinin Anayasa'ya aykırı olması nedeniyle iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvuru yapılması gerektiği, üzeri betonla kapatılmış olan tankın otomasyon sistemine dahil edilmesinin mümkün olmadığı, 11/10/2013 tarihinde yapılan denetim sonucu tutulan tutanakta 2 adet tankın betonla kapatıldığı ve kullanıma elverişli olmadığı tespitine yer verildiği, üzerlerine düşen yükümlülüklerin yerine getirildiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
Davacının Anayasa'ya aykırılık iddiası ciddi görülmemiştir.
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Dağıtıcı lisansı sahibi davacı şirketin bayisi olan "...Petrol Ürünleri Otomotiv Gıda Turizm İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti."ye ait akaryakıt istasyonunda 11/10/2013 tarihinde yapılan denetimde, 2 adet yer altı tankının otomasyon sistemine bağlanmadığının ve otomasyon sisteminin fiilen faaliyete geçirilmediğinin tespit edildiğinden bahisle 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nun 19. maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendinin (3) numaralı alt bendi uyarınca 850.000,00-TL idarî para cezası verilmesi üzerine, bu işlemin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan hâliyle 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun 7. maddesinin 6. fıkrasında, Dağıtıcı lisansı sahiplerinin, Kurum tarafından belirlenen esaslara uygun olarak bayilerinde kaçak akaryakıt satışının yapılmasını önleyen teknolojik yöntemleri de içeren bir denetim sistemi kurmak ve uygulamakla yükümlü olduğu; 19. maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendinin (3) numaralı alt bendinde, 7. maddenin ihlâli hâlinde sorumlulara sekiz yüz elli bin Türk Lirası idari para cezası verileceği kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, davacı şirketin bayisi olan "...Petrol Ürünleri Otomotiv Gıda Turizm İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti."ye ait akaryakıt istasyonunda gerçekleştirilen denetim sonucu tanzim edilen ...tarih ve ...seri nolu tutanakta, "Vaziyet planı istenildiğinde vaziyet planında akaryakıt tanklarının ve pompaların detaylı olarak gösterilmediği, iş yerinde görünürde üç adet akaryakıt yer altı tankının olduğu, iş yeri sorumlusunun beyanına göre 2 adet yer altı tankının kullanılmadığından üzerinin betonla kapatıldığının belirtildiği" hususlarına yer verildiği davacının yapılan soruşturma kapsamında alınan yazılı savunmasında ise "11/10/2013 tarihli tutanaktan açıkça anlaşıldığı üzere şirketin otomasyon sistemine bağlı olmayan 2 tankı piyasa faaliyetine konu etmesinin söz konusu olmadığı, tanklarda herhangi bir ölçüm yapılmadığı, 2 adet yer altı tankının ağzının betonla kaplı olduğu, tanktan yakıt alımının mümkün olmadığı, söz konusu tankların otomasyon sistemine geçiş tarihinden bu yana kullanılmadığı" iddialarına yer verildiği görülmüş olup; dava konusu işlemin davacı şirketin bayisine ait akaryakıt istasyonunda, 2 adet yer altı tankının otomasyon sistemine bağlanmadığının ve otomasyon sisteminin filen faaliyete geçirilmediğinin tespit edildiğinden bahisle tesis edildiği anlaşılmıştır.
Dava konusu Kurul kararında idari para cezasının sebep unsuru olarak davacının bayisine ait istasyonda iki (2) adet yer altı tankının otomasyon sistemine bağlanmadığı ve otomasyon sisteminin fiilen faaliyete geçirilmediğinin tespit edildiği hususu gösterilmiş ise de ...tarih ve ...seri nolu tutanakta bu hususa ilişkin bir açıklık bulunmadığı ve davacı tarafından temyiz dilekçesinde otomasyon sisteminin çalışır vaziyette olduğu ileri sürüldüğünden, Dairemizin 11/01/2022 tarih ve E:2020/1867 sayılı ara kararıyla davacıdan ve davalı idareden, "11/10/2013 tarihli denetimde istasyon otomasyon sisteminin kurulu olup olmadığı, kurulu ise vaziyet planındaki tüm tankların aktif olup olmadığı, aktif olmadığı iddia edilen tankların vaziyet planında yer alıp almadığı, yer almıyorsa usulüne uygun olarak faaliyet dışı bırakılıp bırakılmadığı hususlarının sorulmasına ve bu hususlara ilişkin tüm bilgi ve belgelerin gönderilmesinin istenilmesine" karar verilmiş; ancak söz konusu ara kararında istenilen bilgi ve belgelerin gönderilmediği anlaşılmıştır.
Bu itibarla, her ne kadar 5015 sayılı Kanun’un 19. maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendinin (3) numaralı alt bendi uyarınca davacıya idarî para cezası verilmiş ise de, Dairemizin 11/01/2022 tarih ve E:2020/1867 sayılı ara kararıyla istenilen bilgi ve belgelerin davalı idarece sunulmadığı ve davacının bayisine ait istasyonda iki (2) adet yer altı tankının otomasyon sistemine bağlanıp bağlanmadığı ve otomasyon sisteminin fiilen faaliyete geçirilip geçirilmediği hususunun tereddüte yer vermeyecek bir biçimde davalı idarece ortaya konulamadığı dikkate alındığında, yeterli araştırma ve tespit yapılmadan tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk, davanın reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. Davanın reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ...Bölge İdare Mahkemesi ...İdari Dava Dairesi'nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan ...-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ...Bölge İdare Mahkemesi ...İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesine, 31/03/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.