Danıştay 6. Daire 2019/20521 Esas 2022/4056 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/20521
Karar No : 2022/4056

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...)

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının iptale ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Konya İli, Selçuklu İlçesi, ... mahallesi, ... pafta,... ada, ... parsel sayılı taşınmazda onaylı projesine aykırı inşaat yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca yapının bir ay içinde ruhsatlandırılmasına, ruhsatlandırılmadığı taktirde Belediye tarafından uygun hale getirilerek masrafın tahsil edilmesine, ayrıca aynı Kanunun 42. maddesi gereğince 448.678,73-TL idari para cezası verilmesine ilişkin ... tarih ve ... sayılı Selçuklu Belediyesi Encümen kararının ve bu karara istinaden düzenlenen Selçuklu Belediye Başkanlığı Yapı Kontrol Müdürlüğü'nün ... tarih ve ... sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararda; dava konusu ... tarih ve ... sayılı Selçuklu Belediyesi Encümen kararının 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesine ilişkin kısmında; bilirkişi raporunda belirtildiği üzere, mahallinde tespit edilen ve raporda ayrı ayrı değerlendirilen imalatların onaylı projesine aykırı olduğu ve yapının taşıyıcı sistem boyutlarını etkilediği görüldüğünden dava konusu yapının 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca inşaattaki aykırılıkların bir ay içinde onaylı projelerine uygun hale getirilerek yeniden ruhsatlandırılmasına, aksi taktirde Belediye tarafından uygun hale getirilerek masrafında tahsil edilmesine ilişkin kısmında hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı, dava konusu ... tarih ve ... sayılı Selçuklu Belediyesi Encümen kararının 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesine ilişkin kısmında; davalı idarece ruhsata aykırılıktan etkilenen toplam alan 6.891,00 m² olarak tespit edilmiş olmasına rağmen, bilirkişi raporunda ruhsata aykırılıktan etkilenen alanın 3.485,00 m² olduğunun belirtildiği, söz konusu aykırılıktan etkilenen alan farklılığının temel cezayı etkileyen nitelikte olduğu dikkate alındığında, verilen para cezasında hukuka uyarlık bulunmadığı ve dava konusu Selçuklu Belediye Başkanlığı Yapı Kontrol Müdürlüğü'nün ... tarih ve ... sayılı işlemine ilişkin kısmında; Selçuklu Belediyesi Encümeninin ... tarih ve ... sayılı kararında belirtilen idari para cezasının ödenmesi amacıyla düzenlendiği, idari para cezasının hukuka aykırı bulunarak iptal edildiği görüldüğünden işlemde hukuka uyarlılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu konusu işlemlerden; inşaattaki aykırılıkların bir ay içinde onaylı projelerine uygun hale getirilerek yeniden ruhsatlandırılmasına, aksi taktirde Belediye tarafından uygun hale getirilerek masrafında tahsil edilmesine ilişkin encümen kararı yönünden davanın reddine, encümen kararının davacının 448.678,73-TL idari para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin kısmının ve Selçuklu Belediye Başkanlığı Yapı Kontrol Müdürlüğü'nün ... tarih ve ... sayılı işleminin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurularının reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, bilirkişi raporu ile para cezasına esas olarak tespit edilen etkilenen alanın idarece tespit edilen alandan farklı olduğu, bu tespitin hatalı ve çelişkili olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Konya İli, Selçuklu İlçesi, ... mahallesi, ... pafta, ... ada, ... parsel sayılı taşınmazda onaylı projesine aykırı inşaat yapıldığının 02/10/2015 tarihli yapı tatil tutanağı ile tespiti üzerine, 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca yapının bir ay içinde ruhsatlandırılmasına, ruhsatlandırılmadığı taktirde Belediye tarafından uygun hale getirilerek masrafın tahsil edilmesine, ayrıca aynı Kanunun 42. maddesi gereğince 448.678,73-TL idari para cezası verilmesine ilişkin ... tarih ve ... sayılı Selçuklu Belediyesi Encümen kararı ve bu karara istinaden düzenlenen Selçuklu Belediye Başkanlığı Yapı Kontrol Müdürlüğü'nün ... tarih ve ... sayılı işlemi tesis edilmiştir.
Bunun üzerine görülmekte olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
3194 sayılı İmar Kanunu'nun 32. maddesinde; "Bu Kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığı ilgili idarece tespiti, fenni mesulce tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir. Yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulur. Durdurma, yapı tatil zaptının yapı yerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshası da muhtara bırakılır.Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi, yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mühürün kaldırılmasını ister. Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının bu ruhsata uygunluğu, inceleme sonunda anlaşılırsa, mühür, belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir. Aksi takdirde, ruhsat iptal edilir, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina, belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip, belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir." hükmü yer almış, 42. maddesinin 2. fıkrasında; ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının sahibine, yapı müteahhidine veya aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, beşyüz Türk Lirasından az olmamak üzere, maddede belirtilen şekilde hesaplanan idari para cezalarının uygulanacağı düzenlenmiş; (a) bendinde; yapı sınıflarına ve gruplarına göre yapının inşaat alanı üzerinden hesaplanmak üzere, mevzuata aykırılığın her bir metrekaresi için uygulanacak para cezalarının miktarları belirlenerek, bu miktarların her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298. maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında bir Türk Lirasının küsuru da dikkate alınmak suretiyle artırılaracağı kurala bağlanmış; (c) bendinde ise; artırım sebepleri sayılmış, bu arttırım sebepleri uyarınca tespit edilen miktarların (a) bendinde belirtilen şekilde tespit edilen para cezasının miktarına göre ayrı ayrı hesap edilerek ilave olunacağı, para cezalarına konu olan alanın hesaplanmasında, aykırılıktan etkilenen alanın dikkate alınacağı düzenlemesine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden; Konya İli, Selçuklu İlçesi, ... mahallesi, ... pafta, ... ada, ... parsel sayılı taşınmazda onaylı projesine aykırı inşaat yapıldığının 2/10/2015 tarihli yapı tatil tutanağı ile tespiti üzerine, 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca yapının bir ay içinde ruhsatlandırılmasına, ruhsatlandırılmadığı taktirde Belediye tarafından uygun hale getirilerek masrafın tahsil edilmesine, ayrıca aynı Kanunun 42. maddesi gereğince 448.678,73-TL idari para cezası verilmesine ilişkin ... tarih ve ... sayılı Selçuklu Belediyesi Encümen kararı ve bu karara istinaden düzenlenen Selçuklu Belediye Başkanlığı Yapı Kontrol Müdürlüğü'nün ... tarih ve ... sayılı işlemlerin tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu olayda, Mahkeme tarafından iki kez keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırıldığı, 02/05/2016 tarihli İnşaat Yüksek Mühendisi tarafından düzenlenen ilk raporda; dava konusu 359 parsel sayılı taşınmazda, yapının onaylı projesine aykırı olarak çeşitli katlarında bazı kolonlardaki boyut değişikliklerinin yapının ilk inşası sırasında yapılmış olduğu, yapının güney-doğu cephesindeki bahçe mesafesine inşa edilmiş tek katlı yapının ise sonradan yapılmış olduğu, yapı tatil zaptında belirtilen onaylı projesine aykırı olarak çeşitli katlarında bazı kolonlardaki boyut değişiklikleri şeklindeki imalatların; yapının ilk inşasında, günümüzden yaklaşık 10 veya 18 yıl önce yapılmış olabileceği, söz konusu imalatlar için taşıyıcı sistem performans analizinin yaptırılarak yapının güvenlik sorgulamasının yapılmasının yeterli olacağı ve yapının değişikliklerinin herhangi bir alan artışına neden olmaması sebebiyle bu konuda imar para cezasının uygulanmasına gerek olmadığı, güney-doğu cephesindeki bahçe mesafesine inşa edilmiş tek katlı yapının ise ruhsata tabi olduğu ve uygulanması gereken imar para cezasının 942,90-TL olması gerektiği sonucuna ulaşılmış, 13/0702017 tarihli Yüksek Mühendis tarafından düzenlenen ikinci raporda ise; onaylı projede yer alan kolon boyutları ile birkişi tarafından tespit edilen kolon boylarının farklı olduğu, kolon boyutları onaylı projesine uygun olmayan katların 1. Bodrum kat, zemin kat, 1., 2., 3., 4. ve 5. katlar olduğu, kolon boyutları karşılaştırılırken sıva kalınlıklarının uygulama sırasında değişkenlik gösterebileceği dikkate alınarak değerlendirme yapıldığı, ... numaralı Yapı Ruhsatındaki verilere göre; yapının toplam alanının 8148 m2 olarak hesaplandığı, ana yapı içindeki aykırılıktan etkilenen toplam alanın ise 3485 m2 olarak hesaplandığı ,yapının güney-doğu cephesindeki bahçe mesafesine inşa edilmiş tek katlı yapının ise sonradan yapılmış olduğu, bu aykırılığın onaylı projesine uygun hale getirilebilmesinin mümkün olduğu, uygulanması gereken imar para cezasının ise 227.377,29-TL olması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Davalı idare tarafından, dava konusu binada etkilenen alanın tespiti, yerinde yapılan ölçümler ve onaylı projeler üzerinden aykırılığın bulunduğu katların toplam 6891 m2 üzerinden hesap edildiği, bilirkişi tarafından ise mezkur binada etkilenen alanın tespitinin ... tarih ... sayılı yenileme yapı ruhsatı üzerinden hesaplandığı, ancak yapı ruhsatı ile yapı ruhsatı eki olan onaylı projede belirtilen kat alanlarının (m2) birbiri ile örtüşmediği, ayrıca bilirkişi raporunda 3. Bodrum kat, 2. Bodrum kat ve 2. Bodrum ara katlarda aykırılık bulunmadığı belirtilerek hesaplama dışı bırakıldığı, özetle para cezasının hesaplanmasıyla ilgili olarak aykırılığa konu alana itirazlarının bulunduğu ileri sürülmektedir.
Bu durumda; para cezası ile ilgili olarak aykırılığa konu alanın ne kadar olduğu konusunda çelişkiye yer vermeyecek şekilde açıklığa kavuşturulması amacıyla üniversitelerde görev yapan alanında uzman en az iki inşaat mühendisinden oluşan yeni bir bilirkişi kuruluna inceleme yaptırılmak suretiyle mahallinde yaptırılacak keşif ve bilirkişi incelemesi sonucuna göre uyuşmazlık hakkında yeniden bir karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, para cezasına ilişkin encümen kararının iptali yolundaki temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:... , K:... sayılı kararının para cezasına ilişkin kısmının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 31/03/2022 tarihinde, kesin olarak, oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY (X):
Temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının aynen onanması gerektiği görüşüyle, Dairemiz çoğunluk kararına katılmıyoruz.