Danıştay 6. Daire 2020/4149 Esas 2022/3973 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/4149
Karar No : 2022/3973

TEMYİZ EDENLER : I- (DAVACILAR) 1- ...
...
5- ...
VEKİLİ : Av. ...

II- (DAVALI) ...Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

III- (DAVALI) ...Belediye Başkanlığı/...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF : I- (DAVALI) ...Belediye Başkanlığı/...
II- (DAVALI) ...Büyükşehir Belediye Başkanlığı
I- (DAVACILAR) 1- ...
...
5- ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Konya ili, Karatay ilçesi, ...Mahallesi, ...Mevkii, ...ada ...parsel sayılı taşınmazların bulunduğu alanda 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesi uyarınca yapılan parselasyon işleminin kabulüne ilişkin Karatay Belediye Encümeninin ...tarih ve ...sayılı kararı ile Karatay Belediye Encümeninin ...tarih ve ...sayılı kararı ile anılan kararın onaylanmasına ilişkin Konya Büyükşehir Belediye Encümeninin ...tarih ve ...sayılı kararı ile dayanağı 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planı ve 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararda; dosyanın ve yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporun birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planının üst ölçekli plana uygun olduğu plan ile getirilen fonksiyonun, yoğunluk, ulaşım, çevresel etkiler, yapılaşma gibi unsurlar yönünden şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına uygun olduğu, 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planının saha üzerinde yoğunluğu artırıcı etki yapacağı, ancak bu yoğunluğun dengeleneceği donatı alanlarının oluşturulduğu, revizyon öncesi ve sonrası plan bütünlüğünün bozulmayacağı, taşınmazların bulunduğu alanda revizyon imar planı yapılmasını zorunlu kılan nedenlerin bulunduğu ve üst ölçekli plana uygun tesis edilen dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planında parsellere getirilen fonksiyonun yoğunluk, ulaşım, çevresel etkiler, yapılaşma unsurlar bakımından şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına, kamu yararına da uygun olduğu, 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesi uyarınca yapılan parselasyon işlemi ile 33226 sayılı imar adası üzerinde gerçekleştirilen imar parseli üretimi ve imar parsellerine yapılan hisse tahsisinde, davacıların mülkiyet hakları bakımından uygunluk olmadığı, imar adası içerisinde dava konusu parsellerin eski yerlerine isabet eden yerlerde ve dava konusu kadastro parsellerinin hisse yapısı korunarak imar parselleri tahsisi yapmak mümkün iken bu hususun göz ardı edildiği anlaşıldığından hukuka aykırı olduğu sonucuna ulaşılan parselasyon işleminin iptaline, 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planı ve 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacılar tarafından; 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planı ve 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı yönünden davanın reddine ilişkin kısmın usul ve yasaya aykırı olup bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
Davalılar ...Belediye Başkanlığı ve ...Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından; dava konusu parselasyon işleminin iptaline ilişkin kısmın usul ve yasaya aykırı olup bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacılar tarafından; davalı tarafın temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.
Davalı ...Belediye Başkanlığı tarafından; Karşı tarafın temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Davalı ...Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından;savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY : Konya ili, Karatay ilçesi, ...Mahallesi, ...Mevkii, ...ada ...parsel sayılı taşınmazların bulunduğu alanda 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesi uyarınca yapılan parselasyon işleminin kabulüne ilişkin Karatay Belediye Encümeninin ...tarih ve ...sayılı kararı ile Karatay Belediye Encümeninin ...tarih ve ...sayılı kararı ile anılan kararın onaylanmasına ilişkin Konya Büyükşehir Belediye Encümeninin ...tarih ve ...sayılı kararı ile dayanağı 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planı ve 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planının iptali istemiyle bakılmakta olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanunu'nun 5. maddesinin işlem tarihi itibariyle yürürlükte olan halinde; "nazım imar planı" varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak, hali hazır haritalar üzerine yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme, yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları gösteren ve uygulama imar planının hazırlanmasında esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile beraber bir bütün olan plan olarak, uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 18. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde; belediyenin imar planlarını görüşmek ve onaylamak, belediye meclisinin görev ve yetkileri arasında sayılmış olup, anılan Kanunun 73. maddesinin 4. fıkrasında; büyükşehir belediyeleri tarafından yapılacak kentsel dönüşüm ve gelişim projelerine ilişkin her ölçekteki imar planı, parselasyon planı, bina inşaat ruhsatı, yapı kullanma izni ve benzeri tüm imar işlemlerine ve 03.05.1985 tarih ve 3194 sayılı İmar Kanununda belediyelere verilen yetkileri kullanmaya büyükşehir belediyelerinin yetkili olduğu düzenlenmiştir.
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun 3. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde; büyükşehir belediyesinin, sınırları il mülki sınırı olan ve sınırları içerisindeki ilçe belediyeleri arasında koordinasyonu sağlayan idari ve mali özerkliğe sahip olarak kanunlarla verilen görev ve sorumlulukları yerine getiren, yetkileri kullanan, karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan kamu tüzel kişisini ifade ettiği, aynı fıkranın (c) bendinde; ilçe belediyesinin, büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçe belediyesini ifade ettiği, anılan Kanunun 7. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde; büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumluluklarından birinin, çevre düzeni planına uygun olmak kaydıyla, büyükşehir belediye sınırları içinde 1/5.000 ile 1/25.000 arasındaki her ölçekte nazım imar planını yapmak, yaptırmak ve onaylayarak uygulamak, büyükşehir içindeki belediyelerin nazım plana uygun olarak hazırlayacakları uygulama imar planlarını, bu planlarda yapılacak değişiklikleri, parselasyon planlarını ve imar ıslah planlarını aynen veya değiştirerek onaylamak ve uygulanmasını denetlemek; nazım imar planının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde uygulama imar planlarını ve parselasyon planlarını yapmayan ilçe belediyelerinin uygulama imar planlarını ve parselasyon planlarını yapmak veya yaptırmak olduğu, aynı fıkranın (c) bendinde; büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumluluklarından birinin, kanunlarla büyükşehir belediyesine verilmiş görev ve hizmetlerin gerektirdiği proje, yapım, bakım ve onarım işleriyle ilgili her ölçekte imar planlarını, parselasyon planlarını ve her türlü imar uygulamasını yapmak ve ruhsatlandırmak, 20.07.1966 tarihli ve 775 sayılı Gecekondu Kanununda belediyelere verilen yetkileri kullanmak olduğu, anılan Kanunun 14. maddesinin 8. fıkrasında; büyükşehir kapsamındaki ilçe belediye meclisleri tarafından alınan imara ilişkin kararların, kararın gelişinden itibaren üç ay içinde büyükşehir belediye meclisi tarafından nazım imar planına uygunluğu yönünden incelenerek aynen veya değiştirilerek kabul edildikten sonra büyükşehir belediye başkanına gönderileceği, üç ay içinde büyükşehir belediye meclisinde görüşülmeyen kararların onaylanmış sayılacağı hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı yönünden;
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairelerince verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planına ilişkin davanın reddine yönelik kısmı yönünden istinaf başvurusunun reddine ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri Bölge İdare Mahkemesi İdare Dava Dairesi kararının anılan kısımlarının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Dava konusu 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planı ve parselasyon işlemi yönünden;
Dava konusu alanda Konya Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarih ve ...sayılı kararı 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planı kabul edilmiş bu plana dayalı olarak da davaya konu parselasyon işlemi tesis edilmiştir. Bir başka davacı tarafından Konya Büyükşehir Belediye Meclisinin ...tarih ve ...sayılı kararı ile onaylanan Konya İli, Karatay İlçesi, ...Mahallesi, ...ada, ...sayılı parsel yönünden 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planı ile 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planının ve bu plana yapılan ...tarih ve ...sayılı itirazın zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davada, davanın reddi yolundaki .... İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile İdare Mahkemesi kararının, 1/1000 ölçekli revizyon uygulma imar planına ilişkin kısmı ile bu plana yapılan itirazın reddine ilişkin işlem yönünden kaldırılarak, anılan kısımlar yönünden dava konusu işlemin iptaline, 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı yönünden ise istinaf talebinin reddine dair ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizi üzerine, anılan kararın Dairemizin 31/03/2022 tarihli, E:2019/20187, K:2022/3972 sayılı kararı ile onanmasına karar verilmiştir.
Dairemizce onanmasına karar verilen yukarıda anılan Bölge Bölge İdare Mahkemesi kararının gerekçesini Konya Büyükşehir Belediye Meclisinin ...tarih ve ...sayılı kararı ile onaylanan 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planının ilçe belediyesince hazırlanarak büyükşehir belediyesince uygun görülmediği anlaşıldığından yetkili idare tarafından tesis edilmeyen dava konusu 1/1000 ölçekli revizyon imar planının hukuka aykırı olduğu oluşturmaktadır. Bu itibarla iptaline karar verilen 1/1000 ölçekli revizyon imar planına ilişkin Konya Büyükşehir Belediye Meclisinin ...tarih ve ...kararı ile dava konusu 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planının kabulüne ilişkin ...tarih ve ...sayılı kararı aynı tarihte kabul edilerek birlikte askıya çıkarıldığı görüldüğünden, dava konusu 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planının kabulüne ilişkin işlem hakkında ilçe belediyesince hazırlanarak büyükşehir belediyesince uygun görülüp görülmediği hususunda yetki yönünden yapılacak araştırma neticesinde yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
Bu durumda dava konusu parselasyon işlemi hakkında da, anılan imar planı ile ilgili olarak varılacak sonuca bağlı olarak yeniden karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı yönünden reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının ONANMASINA,
2. 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planı ve parselasyon işlemi yönünden davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 31/03/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.