8. Hukuk Dairesi 2009/4501 E. , 2010/1591 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Katkı Payı Alacağı
... ile ... aralarındaki katkı payı alacağı davasının kısmen kabulüne dair Karşıyaka 1.Aile Mahkemesinden verilen 29.11.2007 gün ve 95/1143 sayılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi davalı vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı vekili, davalı ile evlilikleri sırasında ortak kazançla elde edilen ve davalı adına alınan Karşıyaka Küçükçiğli köyü 1123 ada 1 parsel üzerindeki binanın 10 numaralı meskeni, ... köyünde 227 ada 10 parsel numaralı arsa ve 35 C 7205 plakalı araç alımlarında vekil edeninin katkısı olduğunu açıklayarak 50.000 TL. katkı payı alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili, davacının çalışmadığını ve gelir elde etmediğini, taşınmazlar ve araç alımlarında esasen katkısının da olmadığını açıklayarak davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, dava konusu malların edinilmesinde her iki eşin de katkısının bulunduğu, toplanan deliller ve bilirkişi raporları karşısında taşınmazlar ile aracın dava tarihi itibarıyla belirlenen değerlerinin toplamının 98.500 TL., davacının katkı oranının ise 1/2 olduğu dikkate alınarak davanın kısmen kabulüne, 49.250 TL. katkı payına yönelik maddi tazminatın davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin isteğin reddine karar verilmesi üzerine; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar 29.10.1978 tarihinde evlenmişler, davacı tarafından 30.1.2006 tarihinde açılan boşanma davası sonunda boşanmışlar ve karar 17.10.2006 tarihinde kesinleşmiştir. Davalının kuaför olduğu, davacının ise ev hanımı iken davalının dükkanında sigortalı olarak çalıştığı ve her iki tarafın da emekli oldukları dosya kapsamından anlaşılmaktadır.
Taraflar arasında 1.1.2002 tarihine kadar “mal ayrılığı” (743 s. TKM. md.170), bu tarihten boşanma davasının açıldığı 30.1.2006 tarihine kadar da “edinilmiş mallara katılma rejimi”nin geçerli olduğu (4722 s. Yürürlük K. md.10/1, 4721 s. TMK. md. 202/1) tartışmasızdır. Dosyadaki tapu kayıtlarına göre, Karşıyaka Küçükçiğli köyü 1123 ada 1 parsel üzerindeki binanın 10 numaralı meskeni 17.5.1990, ... köyünde 227 ada 10 parsel numaralı arsa 21.7.1999 tarihinde davalı adına satın alınarak tapuya tescil edilmiştir. Dava konusu mesken ve arsa taraflar arasında mal ayrılığı (TKM.nun 170 m.) geçerli iken edinilmiştir. 1991 model 35 C 7205 plakalı aracın mahkemece, 1991 yılında davalı adına alındığı kabul edilmiş ise de aracın alımına ilişkin belgeler dosya arasında bulunmamaktadır. Diğer yandan tarafların çalışmalarına ve emekliliklerine ilişkin gelirleri gösteren, ayrıca kooperatif yolu ile edinildiği ileri sürülen 10 numaralı meskenle ilgili kooperatif üyeliğine, yapılan ödemelere, teslime ve ferdi mülkiyete geçişine ilişkin belgeler de dosya arasında bulunmamaktadır.
Yerel mahkemece,mesken,arsa ve aracın dava tarihleri itibarıyla sürüm değerleri belirlendikten sonra davacının katkı oranını belirlemeye yönelik bilirkişi incelemesi yaptırılmış, davacının, alımlarda katkısının rapor doğrultusunda 1/2 oranında olduğu kabul edilmiş ise de, bu oranın hangi esaslara göre belirlendiği karar yerinde gösterilmemiş,bilirkişi raporunda da açıklanmamıştır.Mahkemece yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmaya yeterli değildir. O halde mahkemece öncelikle, aracın alımına ilişkin tescil belgesi ile 10 numaralı meskenle ilgili kooperatif üyeliğinden itibaren ödemeler ve teslimi (ferdi mülkiyete geçiş tarihini) de gösteren tüm belgelerin, tarafların evlenme tarihinden mesken,arsa ve aracın alım tarihleri itibarıyla çalışmaları ve emeklilikleri sırasında elde ettikleri gelirler ile bilgileri de içeren kayıtların dosya arasına getirtilmesi gerekir. Bundan sonra mahkemece yapılacak iş; tarafların, evlenme tarihinden mesken, arsa ve aracın alım tarihleri arasındaki dönemlerde ayrı ayrı eşlerin toplam gelirlerini olabildiğince gerçeğe uygun olarak belirlemek, bu gelirlerden tarafların ekonomik ve sosyal durumları, yaşam tarzları, hayat düzeylerine göre kişisel harcamaları gereğince gelirlerinden sarf edebilecekleri miktarı tespit etmek, bu yapılırken, davalının 743 sayılı TKM"nin 152. maddesinden kaynaklanan evin bakımı yükümlülüğünü de dikkate almak, bunların dışında kalan kısmı ise tasarruf edebilecekleri kabul edilerek, tasarruf edebilecekleri bu miktarları toplam tasarruf miktarına oranlamak,bu şekilde tarafların katkılarını oran olarak saptamak, bu hususlarda uzman bilirkişi veya bilirkişiler kurulundan; taraf, yargıç ve Yargıtay denetimine elverişli, bilimsel esaslara dayalı rapor almak, davacının edinme değerlerine ne oranda katkı sağladığını, dosyadaki delillere dayalı olarak gerçeğe uygun şekilde ortaya çıkarmak, belirlenen bu oran ile mesken, arsa ve aracın dava tarihindeki sürüm değerlerini çarparak katkı nedeniyle davacıya ödenecek tazminat miktarını tespit etmekten ibarettir.Bunlar yapılmasına rağmen, tazminatın hakiki miktarını tayin etmek mümkün olmadığı takdirde, Borçlar Kanununun 42. maddesi uyarınca, halin mutat cereyanına ve tarafların mali durumlarına göre davacıya ödenecek tazminat miktarını adalete tevfikan tayin etmek gerekecektir. Yani hakkaniyet ilkesi gözetilmelidir. Açıklanan hususlar gözetilmeden, eksik inceleme ve yetersiz bilirkişi raporu ile hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile usul ve kanuna aykırı bulunan eksik incelemeye dayalı hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve 499,50 TL peşin harcın istek halinde temyiz eden davalıya iadesine 05.04.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.