Danıştay 8. Daire 2018/875 Esas 2022/2232 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/875
Karar No : 2022/2232

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Şırnak ili, Silopi İlçe Jandarma Komutanlığı emrinde geçici köy korucusu olarak görev yapan davacı tarafından, çağrıldığı halde göreve gitmediğinden bahisle görevine son verilmesine ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; ilgili mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; köy sınırları içinde herkesin canını, ırzını ve malını korumakla görevlendirilen geçici köy korucularının görev alanlarının vali veya kaymakamı onayı ile belirli bir süreyle genişletilebileceği, bu suretle görev alanı genişletilen korucuların, güvenlik güçleri ile birlikte takip, haber alma, iz sürme, bu kuvvetlere klavuzluk, yol gösterme ve benzeri operasyonel görevleri için çağrıldığında, anılan faaliyetlere katılma mecburiyetlerinin olduğu, aksi durumun ise görev son verme cezasını gerektireceği, bakılan davada, Şırnak İli sorumluluk bölgesinde görev yapmakta olan Geçici Köy Korucularının tamamının görev alanlarının 1/7/2015-31/12/2015 tarihleri arasında 26/06/2015 tarihli Valilik Olur'u ile genişletilerek aynı ilçe veya gerektiğinde diğer ilçe sınırları içerisinde görevlendirilebilmelerinin uygun bulunduğu, Mahkemenin E:... sayılı dava dosyasına sunulan bilgi ve belgelerin incelenmesinden; Silopi İlçe Jandarma Komutanlığı emrinde görevli, davacının da aralarında yer aldığı Geçici Köy Korucularının, ilçedeki BTÖ mensubu unsurların etkisiz hale getirilmesi için 14/12/2015 tarihinden itibaren icra edilecek operasyon çerçevesinde ilçe mülki sınırları içerisinde ihtiyaç duyulan bölgelerde görevlendirilmesine ilişkin 14/12/2015 tarihli Kaymakamlık Onay'ı alındığı, Silopi İlçesi etrafında oluşturulan tecrit noktalarında operasyonel faaliyette bulunacak birliklerle beraber yol kapama, keşif/gözetleme faaliyeti ve gerekli emniyet tedbirlerini almakla görevlendirilen davacının 14/12/2015 tarihinde göreve gelmeyerek geçici köy korucuları görev takip defterinin imzalanmadığı, bu durumda; Şırnak İli, Silopi İlçe merkezinde geçici köy korucusu olarak görev yapan davacının, mevzuatla öngörülen usuller yerine getirilerek çağrıldığı göreve katılmadığının sübuta erdiği, eylemine uyan Geçici Köy Korucuları Yönetmeliğinin 17'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (ç) bendi uyarınca görevden çıkarılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, diğer taraftan; Geçici Köy Korucuları Yönetmeliğinde göreve çağrı usulü hakkında ayrıntılı bir düzenlemeye gidilmemesinin eksiklik değil, görevin niteliği gereği olduğu; acil ve öngörülemeyen terör olaylarının ortaya çıktığı dönemlerde ve bölgenin içinde bulunduğu durumun gözönüne alınması suretiyle, geçici köy koruculuğu sisteminin oluşturulma amacının da birlikte değerlendirilmesiyle, sözlü emirle verilen talimatların yerine getirilmesi zaruriyetinin açık olduğu, öte yandan; Geçici Köy Korucuları Yönetmeliği'nin 18'inci maddesinin 2'nci fıkrasında, geçici köy korucularına "...savunma hakkı verilmeden disiplin cezası uygulanamayacağı" güvence altına alınmış olmakla birlikte, savunma hakkına ilişkin usuli ve emredici başkaca bir düzenlemeye yer verilmediği, her ne kadar, davacıya 21/12/2015 tarihli savunma istem yazısıyla, 23/12/2015 günü saat:17:00'a kadar savunma verme süresi tanınmış ise de; davacının, kendisine isnat edilen eylem de belirtilmek suretiyle istenen savunma istem yazısına istinaden savunma hakkını kullandığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; olayda, davacının çağrıldığı halde göreve gelmediği hususu sabit ise de, davacının gerek savunma dilekçesinde, gerekse dava dosyasında sunduğu dilekçelerde sokağa çıkma yasağı ilan edildiği gün saat 22:00'ten sonra aranarak gelmesinin istenildiği, evi ile çağrıldığı yer arasında uzun bir mesafe olduğu, o saatte sokağa çıkması halinde can güvenliğinin tehlikede olacağı, araç ile gelip alınması halinde geleceği yönünde beyanlarının bulunmasına karşın, söz konusu davacı beyanlarının soruşturma kapsamında irdelenmediği, belirttiği hususların geçerli mazeret olarak kabul edilip edilmeyeceği yolunda herhangi bir değerlendirme yapılmadığı gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun kabulüne, … İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, Geçici Köy Korucuları Yönetmeliği 12. ve Yönergenin 33. maddeleri gereği, korucuların çağrı üzerine en seri vasıta ile görev yerinde hazır bulunması gerektiği, yönetmelikte çağırma şeklinin yazılı olması gerektiğine dair düzenleme bulunmadığı, korucu başlarına yapılan tebliğin tüm korucular bakımından tebliğ niteliği taşıdığı, korucuların ve korucubaşlarının herhangi bir telefondan değil komutanlıkların resmi numaralarından arandığı, davacıya savunma hakkı tanındığı, davacının iddia ettiği savunma süresinin memurlar için geçerli olduğu, dava konusu operasyona aynı şartlardaki12 geçici köy korucusununda katıldığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı vekili tarafından, davalının temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Dava; geçici köy korucusu olan davacının, göreve katılmadığından bahisle görevine son verilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 125. maddesinin son fıkrasında; idarenin, kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararları ödemekle yükümlü olduğu, 129. maddesinde; memurlar ve diğer kamu görevlileri ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve bunların üst kuruluşları mensuplarına savunma hakkı tanınmadıkça disiplin cezası verilemeyeceği hükme bağlanmıştır.
442 sayılı Köy Kanunu'nun Ek 18. maddesinde; geçici köy korucuları ile korucu başlarının; görevlendirme şekilleri, göreve alınmalarında aranacak şartlar, görevleri, uygulanacak disiplin cezaları ve görevlerine son verilmesini gerektiren haller, disiplin amirleri, yararlanacakları giyim eşyaları ile bunların şekli ve verilme zamanları, eğitim ve denetim usûl ve esasları, sicil ve izinleri, ilk müracaatlarında sahip olmaları gereken sağlık şartları, başka bir işte çalışma hakları ile bu Kanunda yer alan diğer hususlara ilişkin uygulamaların Milli Savunma Bakanlığı ve Maliye Bakanlığının görüşü üzerine İçişleri Bakanlığınca hazırlanacak ve bu maddenin yayımı tarihinden itibaren altı ay içinde Bakanlar Kurulunca çıkarılacak bir yönetmelikle düzenleneceği hükme bağlanmıştır.
Bu madde hükmü uyarınca 09/01/2008 tarih ve 2018/13105 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe giren Geçici Köy Korucuları Yönetmeliği'nin "Disiplin Cezaları" başlıklı 17. maddesinin ç 'görevden çıkarma' başlıklı 1. bendinde; '(1)Bir daha geçici köy korucusu olarak görevlendirilmemek üzere; tazminat ödenmeksizin, görevlendirilmelerindeki esas ve usullere uyularak görevle olan ilişiğin kesilmesidir. Göreve" son verme cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:" hükmü, aynı maddenin 9. bendinde; 'Kontrol, genel arama, iz sürme gibi operasyonel faaliyetlerle görevli güvenlik güçlerinin bu yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde çağırmasına rağmen göreve katılmamak, katıldıktan sonra izinsiz terk etmek,' hükmü, "Disiplin cezası vermeye yetkili amirler" başlıklı 18. maddesinin 2. fıkrasının son cümlesinde; 'Savunma hakkı verilmeden disiplin cezası uygulanamamaz.' hükümlerine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden; Şırnak İli sorumluluk bölgesinde görev yapmakta olan Geçici Köy Korucularının tamamının görev alanlarının 1/7/2015-31/12/2015 tarihleri arasında 26/06/2015 tarihli Valilik Olur'u ile genişletilerek aynı ilçe veya gerektiğinde diğer ilçe sınırları içerisinde görevlendirilebilmelerinin uygun bulunduğu, ayrıca Mahkeme kararında belirtilen E:2016/1632 sayılı dava dosyasında Silopi İlçe Jandarma Komutanlığı emrinde görevli, davacının da aralarında yer aldığı Geçici Köy Korucularının, ilçedeki BTÖ mensubu unsurların etkisiz hale getirilmesi için 14/12/2015 tarihinden itibaren icra edilecek operasyon çerçevesinde ilçe mülki sınırları içerisinde ihtiyaç duyulan bölgelerde görevlendirilmesine ilişkin 14/12/2015 tarihli Kaymakamlık Onay'ı alındığı bilgisinin yer aldığı, bu halde dava konusu işlemin dayanağı görevlendirmenin usulüne uygun olduğu, davacının 14/12/2015 tarihinde icra edilecek göreve ilişkin bilgisinin olduğu, aynı tarihli tutanak ile göreve katılmayan geçici köy korucularının tespit edildiği, davacının olaya ilişkin savunmasının 21/12/2015 tarihli savunma istem yazısı ile alındığı, davacının savunmasında "geç olduğu, can güvenliği olmadığı, çocuklarının yalnız kalmaması için" göreve katılmadığını belirttiği, Bölge İdare Mahkemesi kararında davacının araç istediği belirtilse de savunmasında bu hususun yer almadığı görülmüştür.
Bu durumda, davacının mevzuatla öngörülen usuller yerine getirilerek çağrıldığı göreve katılmadığının kendi beyanıyla da sabit olduğu ve savunmasında ileri sürdüğü hususların icra ettiği görev ve görev yerinin şartlarına uygun olmadığı anlaşılmakla, Geçici Köy Korucuları Yönetmeliğinin 17. maddesinin ç/9. fıkrası uyarınca görevine son verilmesine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından, dava konusu işlemin iptali yönündeki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin kararında hukuki isabet görülmemiştir.


KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 31/03/2022 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.