Danıştay 8. Daire 2019/1145 Esas 2022/2342 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/1145
Karar No : 2022/2342

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Genel Müdürlüğü
(... Bakanlığı)
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU :... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... gün ve E:..., K:... sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, Manisa ili, Akhisar ilçesi sınırlarında ER:... sayılı maden ruhsatı müracaatının reddine ilişkin ... tarih ve ... sayılı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğü işleminin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla; davacı şirket tarafından maden arama ruhsatı için 05/10/2012 tarihinde yapılan başvuruya idare tarafından süresi içinde cevap verilmediğinden, 2577 sayılı Kanun'un 10. maddesindeki bekleme sürelerinin dolmasından itibaren 60 gün içinde dava açılması gerekirken, bu sürelerin geçmesinden çok sonra, geçmiş olan dava açma süresini canlandırması mümkün olmayan; daha önceki başvurunun neticesini öğrenmeye yönelik olarak 18/07/2018 tarihinde yapılan ikinci başvuruya verilen cevap üzerine, 16/08/2018 tarihinde açılan davanın, süreaşımı nedeniyle esasının incelenmesine imkan bulunmadığı gerekçesiyle davanın süre aşımı yönünden reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti:... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, 2012 yılında yapılan başvuruya istinaden İdarenin talebi doğrultusunda arama ruhsat harcı, mali yeterlilik belgesi, maden arama projesi, ilk müracaat taahhütnamesi ve belgelerinin 2 aylık süre içerisinde eksiksiz olarak sunulduğu, sunulan belgelerden sonra ruhsat verilmesi konusunda yapılacak işlemlerin davalı İdarenin iç işleyişi ile ilgili olduğu, idarece sonradan verilen cevap üzerine yeniden dava açma hakkının tanınmış olduğu, zira öncesinde ruhsat verilmeyeceği yönünde davacıya herhangi bir bildirimde bulunulmadığı, dolayısıyla açılan davanın süresinde olduğu, Başbakanlık Genelgesi ile getirilen sınırlama nedeniyle başvurusunun reddedilmesinin hukuk devleti ilkesine aykırı olduğu, nitekim sözkonusu Başbakanlık Genelgesi'nin iptali istemiyle açılan davada verilen yürütmenin durdurulması kararının kaldırılması istemiyle Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulu'na yapılan itirazın 27/04/2016 tarih ve E:2016/98 sayılı karar ile reddine karar verildiği ve Başbakanlık genelgesinin hukuka aykırı olduğunun teyit edildiği belirtilerek, Bölge İdare Mahkemesince verilen ret kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, Danıştay'ın yerleşik içtihatları uyarınca İdareye yapılan ikinci başvurunun idari dava açma süresini yenilemeyeceği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı şirketin 15/10/2012 tarihinde Manisa ili Akhisar ilçesi sınırları içinde bulunan ER:... nolu maden sahasına ilişkin Maden Kanununun 16. maddesi uyarınca II B. Grup maden arama ruhsatı başvurusunda bulunduğu, başvurusuna 60 günlük sürede herhangi bir cevap verilmediği, bilahare 18/07/2018 tarihli dilekçesi ile müracaatının durumu hakkında bilgi verilmesi talebinde bulunduğu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğü'nün ... tarih ve ...sayılı yazısı ile 2012/15 sayılı Başbakanlık Genelgesi uyarınca müracaatının olumsuz olarak değerlendirildiğinin tespit edildiğinin bildirilmesi üzerine 16/08/2018 tarihinde İdare Mahkemesi kayıtlarına giren dilekçe ile anılan işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun (dava konusu işlemin tesis edildiği tarihteki haliyle) 'İdari makamların sükutu' başlıklı 10. maddesinde; "İlgililer, haklarında idari davaya konu olabilecek bir işlem veya eylemin yapılması için idari makamlara başvurabilirler. Altmış gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılır. İlgililer altmış günün bittiği tarihten itibaren dava açma süresi içinde, konusuna göre Danıştaya, idare ve vergi mahkemelerine dava açabilirler. Altmış günlük süre içinde idarece verilen cevap kesin değilse ilgili bu cevabı,isteminin reddi sayarak dava açabileceği gibi, kesin cevabı da bekleyebilir. Bu takdirde dava açma süresi işlemez. Ancak, bekleme süresi başvuru tarihinden itibaren altı ayı geçemez. Dava açılmaması veya davanın süreden reddi hallerinde, altmış günlük sürenin bitmesinden sonra yetkili idari makamlarca cevap verilirse, cevabın tebliğinden itibaren altmış gün içinde dava açabilirler." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta; 2012/15 sayılı Başbakanlık Genelgesi'nin iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle açılan davada Danıştay Sekizinci ve Onuncu Daireleri Müşterek Heyetince 11/11/2015 tarih ve E:2014/7883 sayılı kararıyla yürütmenin durdurulmasına karar verildiği, davacının ruhsat durumunu öğrenmek amacıyla yeni bir başvuru yapmaya hakkı bulunduğu ve davacı tarafından yapılan 18/07/2018 tarihli başvurunun, 2577 sayılı Kanun'un 10. maddesi kapsamında bir müracaat olduğu, başvurunun ... tarih ve ... sayılı işlemle reddedilmesi üzerine 16/08/2018 tarihinde açılan davanın süresinde olduğu anlaşılmaktadır.
Diğer taraftan, 2012/15 sayılı Başbakanlık Genelgesi'nin maden ruhsatları yönünden Danıştay Sekizinci ve Onuncu Daireleri Müşterek Heyetince verilen 03/12/2018 tarih ve E:2014/7883, K:2018/7636 sayılı iptal kararına karşı yapılan temyiz başvurusu Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 05/02/2020 tarih ve E:2019/1456, K:2020/249 sayılı kararıyla reddedilerek kesinleşmiştir.
Bu durumda; süresinde açılan davanın esasına girilerek bir değerlendirme yapıldıktan sonra karar verilmesi gerektiğinden, süre aşımı nedeniyle davayı reddeden İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunu reddeden temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... gün ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan ... -TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. . Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 01/04/2022 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.