9. Hukuk Dairesi 2016/35311 E. , 2018/791 K.
"İçtihat Metni"....
DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine, işe iadesine ve yasal sonuçlarına hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davalılar avukatları tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının davalı T.C. ..."nın ..... ilindeki çağrı merkezinde, 01/03/2015 tarihinden itibaren farklı taşeron firmaların vasıtası ile çalıştığını, iş akdinin 06/04/2016 tarihinde haksız olarak feshedildiğini, .... işten çıkış nedeninin 04 kodu ile (işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden fesih) bildirildiğini iddia ederek; feshin geçersizliğine, davacının işe iadesine, kararın kesinleşmesine kadar çalıştırılmadığı süre nedeniyle 4 aylık ücret tutarının ve feshin geçersizliği ile işe iadeye karar verilip de başvuruya rağmen işverence süresi içinde davacının işe başlatılmaması halinde 8 aylık ücret tutarında tazminatın ödenmesi gerektiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı T.C. ... vekili cevap dilekçesinde; davacı ile davalı şirket arasında imzalanan iş sözleşmesinde, davalı kurumun taraf sıfatının bulunmadığını belirterek davanın husumetten ve esastan reddine karar verilmesini savunmuştur.
Davalı ......vekili, davacıyla belirli süreli iş sözleşmesi imzalandığını, işe iade davası açamayacağını, deneme süresi içerisinde performansının yeterli olmaması nedeni ile iş akdinin sona erdiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davalı İsnet davacının iş sözleşmesinin performans yetersizliği ve görevi dahilinde yapılması gerekenleri yapmaması nedeniyle feshedildiğini bildirmiş ise de, ..... verilen işten çıkış bildirgesinde fesih kodunun 04 (işveren tarafından haklı neden olmaksızın fesih) olarak bildirildiği, feshin yazılı olmadığı, nedeninin belli olmadığı, davacının savunmasının alınmadığı, dolayısıyla yapılan feshin haklı nedenlere dayanmadığı, geçerli olmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalılar yasal süresi içinde temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
4857 sayılı İş Kanunu’nun 20/II.c.1 maddesinde açıkça, feshin geçerli nedenlere dayandığının ispat yükü davalı işverene verilmiştir.
İşveren ispat yükünü yerine getirirken, öncelikle feshin biçimsel koşullarına uyduğunu kanıtlayacaktır. Buna göre fesih işlemini yazılı yapmış olması, belli durumlarda işçinin savunmasını istediğini belgelemesi, yazılı fesih işleminin içeriğinde dayandığı fesih sebeplerini somut ve açık olarak göstermiş olması gerekir. İşverenin biçimsel koşulları yerine getirdiği anlaşıldıktan sonra, içerik yönünden fesih nedenlerinin geçerli (veya haklı) olduğunun kanıtlanması aşamasına geçilecektir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 18. maddesi işverene, işçinin davranışlarından ve yeterliliğinden kaynaklanan nedenlerle iş sözleşmesini feshetme yetkisi vermiştir. İşçinin davranışlarından kaynaklanan fesihte takip edilen amaç, işçinin daha önce işlediği iş sözleşmesine aykırı davranışları cezalandırmak veya yaptırıma bağlamak değil; onun sözleşmesel yükümlülükleri ihlale devam etmesi, tekrarlaması olasılığından kaçınmaktır. İşçinin davranışları nedeniyle iş sözleşmesinin feshedilebilmesi için, işçinin iş sözleşmesine aykırı, sözleşmeyi ihlal eden bir davranışının varlığı gerekir. İşçinin kusurlu davranışı ile sözleşmeye aykırı davranmış ve bunun sonucunda iş ilişkisi olumsuz bir şekilde etkilenmişse işçinin davranışından kaynaklanan geçerli bir fesih söz konusu olur. Buna karşılık, işçinin kusur ve ihmaline dayanmayan sözleşmeye aykırı davranışlarından dolayı işçiye bir sorumluluk yüklenemeyeceğinden işçinin davranışlarından kaynaklanan geçerli fesih nedeninden de bahsedilemez.
İşçinin davranışlarından ve yeterliliğinden kaynaklanan nedenler, aynı yasanın 25. maddesinde belirtilen nedenler yanında, bu nitelikte olmamakla birlikte, işyerlerinde işin görülmesini önemli ölçüde olumsuz etkileyen nedenlerdir. İşçinin davranışlarından veya yetersizliğinden kaynaklanan nedenlerde, iş ilişkisinin sürdürülmesinin işveren açısından önemli ve makul ölçüler içinde beklenemeyeceği durumlarda, feshin geçerli nedenlere dayandığını kabul etmek gerekecektir.
İspat yükü kendisinde olan işveren, geçerli ve haklı nedende davacının davranışının veya yetersizliğinin işyerinde olumsuzluklara yol açtığını ve iş ilişkisinin çekilmez hal aldığını da ispat etmelidir.
Diğer taraftan 4857 İş Kanunu’nun 19. maddesine göre: “Hakkındaki iddialara karşı savunmasını almadan bir işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesi, o işçinin davranışına veya verimi ile ilgili nedenlerle feshedilemez. Ancak, işverenin 25. maddenin (II) numaralı bendi şartlarına uygun fesih hakkı saklıdır”. Bu hükümle, işçinin savunmasının alınması, işçinin davranışı veya verimi ile ilgili nedenlerle iş sözleşmesinin feshi için bir şart olarak öngörülmüş ve salt işçinin savunmasının alınmamasının tek başına, süreli feshin geçersizliği sonucunu doğuracağı ifade edilmiştir. Madde açıkça sadece işverenin 4857 sayılı İş Kanunu"nun 25/II numaralı bendinde sayılan haklı nedenlerle fesihte savunma alınamayacağını düzenlemiştir.
Dosya içeriğine; davacının asıl işveren davalı ...’na bağlı alt yüklenici davalı......çağrı merkezinde vatandaş temsilcisi unvanı ile çalıştığı, davalı şirket tarafından sunulan 06.04.2016 tarihli “ olay tutanak formu” başlıklı belgenin incelenmesinde; davacı işçi tarafından karşılanan 03.04.2016 tarihli çağrıda, çağrıda bulunan kişinin sokakta bir çocuğun taciz edildiğinin belirtildiği, davacı işçinin durumun vahameti gereği durumu derhal kolluk makamına ihbar etmesi gerekirken, çağrıda bulunan kişiye polisi aramasını söylediği, durumu analiz etmeyerek ihbarın iletilmesini sağlamadığı, vatandaşın adresten uzaklaşmasına ve mağduriyetine neden olduğu, tutanak tutulduğu, savunması istendiği ve iki iş günü içinde savunmasını vermesi istendiği, yönetici ve iki tutanak tanzimcisi ile tutanağın imzalandığı tespit edilmiştir.
Davacının Alo 183 Sosyal Destek Hattında vatandaş temsilcisi olarak asli edimleri olan çağrıyı karşılama, talebi değerlendirerek ilgili birimleri harekete geçirme, süreci ivedilikle başlatma gibi hususları yerine getirmediği ve 06.04.2016 tarihli tutanakta geçtiği üzere bir çocuğun tacizi iddiasının ihmal edilemeyecek bir durum olması karşısında, davacının 06.04.2016 tarihinde çağrıyı aldıktan sonra gereğini yerine getirmeyerek davalı işverenliğin güvenini sarsıcı davranışta bulunduğu, savunulmaktadır.
Davalılar her ne kadar işten ayrılma bildirgesi ...... kodu ile bildirilse de, haklı fesih savunmasında bulunmuşlar, davacının görev dahilinde yapılması gerekeni yapmadığını belirtmişler, tutanak tansizmcisi dahil tanık beyanlarına dayanmışlardır. Ancak tanıklar dinlenmemiş, tutanak içeriğinin doğruluğu araştırılmamıştır. Bu nedenle Tutanakta geçen 03.04.2016 tarih ve 14.25,19 saatinde ..... Contact çağrının davacı tarafından karşılanıp karşılanmadığı, varsa buna ilişkin kayıtların getirtilmesi, tanıkların dinlenmesi ve sonuçta feshin haklı veya geçerli nedene dayanıp dayanmadığının değerlendirilmesi gerekir. Eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır.
F) SONUÇ :
Temyiz olunan kararın yukarıda belirtilen sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgiliye iadesine, 22.01.2018 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.
.....