14. Hukuk Dairesi 2017/5042 E. , 2018/3486 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Davacı tarafından, davalılar aleyhine 19.08.2016 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı talebi üzerine bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 13.07.2017 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
_ K A R A R _
Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Davacı, yola cephesi bulunmayan 130 ada 4 parsel sayılı taşınmazı lehine geçit hakkı kurulmasını istemiştir.
Davalı ... davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, 130 ada 4 parsel sayılı taşınmaz yararına 130 ada 3 ve 11 parsel sayılı taşınmazlar üzerinden geçit hakkı kurulmasına karar verilmiş, davalı ... temyizi üzerine Dairemizin, 07.03.2016 tarihli, 2014/16621 Esas, 2016/2924 Karar sayılı ilamında""... mahkemece davacıya geçit bedelini depo etmesi için süre verilmediği ve bedelin davacı tarafından depo edilmediği anlaşılmıştır. Mahkemece yapılması gereken bilirkişiden ek rapor alınmak suretiyle geçit bedelinin hükme yakın bir tarihte tespit edilip depo ettirilmesi, karar kesinleştiğinde davalılara ödenmesine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, kararın bu sebeple bozulması gerekmiştir..."" gerekçesiyle bozulmuştur.
Mahkemece, bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonunda davanın kabulü ile, dava konusu ... ili ... ilçesi ... Mah. 130 Ada 4 parsel sayılı taşınmazın dava konusu... ili...ilçesi ... Mah. 130 ada 3 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişisi 16/05/2016 tarihli rapora ekli krokisinde kırmızı boyalı olarak göstermiş olduğu 113,05 m2 kısmı üzerinde 24/05/2017 tarihinde alınan ek raporda tespit edilen 1441,39 TL karşılığında ve ayrıca... ili...ilçesi ... Köyü 130 ADA 11 Parsel sayılı taşınmazın aynı krokide kırmızı renkli olarak gösterilen 102,64 m2 lik kısmı üzerinde 24/05/2017 tarihinde alınan ek raporda tespit edilen 431,09 TL bedel karşılığında geçit hakkı (irtifakı) tesis edilmesine, karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ... temyiz etmiştir.
Türk Medeni Kanununun 747/2. maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira, geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit gereksiniminin nedeni, taşınmazın niteliği ile bu gereksinimin nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının subjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakarlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır.
Uygun güzergah saptanırken önemle üzerinde durulması gereken diğer bir yön ise, aleyhine geçit kurulan taşınmaz veya taşınmazların kullanım şekli ve bütünlüğünün bozulmamasıdır. Şayet başka türlü geçit tesisi olanaklı değil ise bunun gerekçesi kararda açıkça gösterilmelidir.
Somut olaya gelince; geçit tesis edilen güzergah davalı ..."na ait 130 Ada 11 Parsel sayılı taşınmazın ekonomik bütünlüğünü bozmuştur. Yukarıda değinilen ilkelere göre davalı ..."nun taşınmazının ekonomik bütünlüğünü bozacak şekilde karar verilmesi doğru değildir. Mahkemece, geniş pafta getirtilmek suretiyle uygun geçit güzergahının saptanması, ondan sonra işin esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu nedenle hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenle temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 07.05.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
