MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl davanın reddine, birleşen davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün birleşen davada doğru vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde birleşen davada davalı ... vekili Avukat ... gelmiş, asıl ve birleşen davalarda davacılar vekili Avukat ..."e çıkartılan tebligatın bila ikmal iade edildiği görüldü. Birleşen davada davalı vekilinin dosyanın sürüncemede kalmaması için duruşma talebinden vazgeçtiğini beyan ettiğinden incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra evrak üzerinde inceleme yapıldı. Gereği konuşulup düşünüldü.
- KARAR -
Asıl-birleşen davada davacılar vekili, müvekkilleri ile dava dışı yüklenici ... Ltd. Şti. arasında ....08.2006 tarihli Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi ile ....01.2008 tarihli ek ve tadil sözleşmelerinin imzalandığını kesinleşeh mahkeme ilamı ile sözleşmelerin geriye doğru feshine karar verildiğini, dava dışı yüklenici tarafından bir kısım bağımsız bölümlerin muvazaalı olarak .... kişilere tapuda satışlarının gerçekleştirildiğini ileri sürerek asıl davada ... nolu bağımsız bölümün, birleşen davada ise ...,...,... ve ... nolu bağımsız bölümlerin davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile müvekkilleri adına tescilini talep ve dava etmiştir.
Asıl davada davalı ... davaya cevap vermemiştir.
Birleşen davada davalı ... vekili, müvekkilinin bağmısız bölümleri dava dışı yükleniciden satın almadığını iyiniyetli .... kişi olduğnu savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre; kesinleşen mahkeme ilamına göre Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesine ile ek sözleşmenin geriye doğru feshine karar verilmiş olduğu, tapuda el değiştiren taşınmazların, sözleşme gereği arsa sahiplerine verilecek olan bağımsız bölümlerin bedeli olarak kararlaştırıldığı, davacılarca bedel karşılığında devrinin yapılmadığı ve herhangi bir ödemenin de olmadığı asıl davada davalının pasif ehliyetinin olmadığı gerekçeleriyle asıl davanın husumetten reddine, birleşen davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararı, birleşen davada davalı vekili temyiz etmiştir.
...-Dava konusu uyuşmazlık Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Birleşen davada, dava dilekçesinde tapu iptali ve tescil isteminde bulunulan taşınmazın değeri ....000 TL olarak gösterilmiş ve dava açılırken de karar ve ilam harcının .../... ü olan nispi harç yatırılmıştır. Yargılama aşamasında mahkemece taşınmazın gerçek değerinin tespiti bakımından mahallinde keşif yapılarak keşif sonucu düzenlenen bilirkişi raporunda dava değeri 395.000 TL olarak belirlenmiştir. Mahkemece taşınmazın gerçek değerinin tespitine ilişkin keşif sonucu bilirkişi raporu alınmasına ve dava konusu taşınmazın değeri bilirkişi raporu ile belirlenmesine rağmen eksik nispi harcın tamamlanması yönünde herhangi bir işlem yapılmamış, yargılamaya devam edilmiş, nihai kararda dava konusu taşınmazın dava dilekçesinde gösterilen değeri olan ....000 TL"nin binde 68,31 oranı üzerinden peşin alınan 74,... TL harcın mahsubu ile bakiye 341,55 TL karar ve ilam harcının davalıdan tahsili ile Hazineye irat kaydına karar verilmiştir.
Somut uyuşmazlıkta, dava konusunun belirli bir değere ilişkin olması nedeniyle bir başka deyişle para veya para ile değerlendirilen bir şey ile ilgili bir dava olması nedeniyle 492 sayılı Harçlar Kanunu"nun ... sayılı tarifesi gereğince davanın nispi harca tabi olduğu uyuşmazlık konusu değildir.
Bilindiği üzere harç, kamu hizmetlerinden yararlanan özel ve tüzel kişilerin özel menfaatlerine ilişkin olarak kamu hizmetlerinden yararlanmaları karşılığında yararlandıkların hizmetlerin maliyetine katlanmaları zorunluluğu olarak tanımlanmaktadır. (B, Pınar Yargı Harçları, ... 2009, sayfa ...-...) Yapılan ... ve hizmet amme hizmetinden daha çok kişilerin kişisel menfaatine ilişkin olduğundan yararlanılan hizmetin karşılığı olarak harcın Hazinece tahsili gerekmektedir. Nitekim 492 Sayılı Harçlar Kanunu"nun gerekçesinde "harç" tanım olarak "Fertlerin özel menfaatlerine ilişkin olarak kamu kurumları ve hizmetlerinden yararlanmaları karşılığı yaptıkları ödeme olarak" belirtilmiş aynı tanım Anayasa Mahkemesi kararlarında da benimsenmiştir. (Anayasa Mahkemesi 31.03.1987 gün, 1986/... Esas, 1987/... Karar, ....02.1991 gün ve 1990/... Esas, 1991/... Karar, ....09.1995 gün, 1995/... Esas, -52 Karar)
Türkiye Cumhuriyeti Anayasa"sının 73/... maddesinde ise "Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır" hükmünü içermektedir. Buna göre kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan hizmetlerin karşılığı olarak alınan harç yasaya dayalı olarak alınmalı ve yükümlüsü de kanunun amacına uygun olarak bu hizmetten yararlanan kişiler olmalıdır. Bu zorunluluk ... İçtihadı Birleştirme YİBK"nın 07.....1994 gün 1964/... Esas-... Karar ve Anayasa Mahkemesinin 31.03.1987 gün ve 1986/... Esas-1987/... Karar sayılı ilamlarında da gerekçe kısmında belirtilmiştir.
Anayasanın harç alınmasındaki kanunilik ilkesi gereğince Harçlar Kanunu"nun .... maddesinde alınacak harçlar arasında yargı harçları da sayılmıştır. Yargı harcı hizmetin karşılığı olan harcın ödenmesi koşuluna bağladığından bu kural Anayasa"nın 36. maddesindeki hak arama özgürlüğünü sınırlandıran bir kural değildir.
Bu nedenlerle, Yasa"nın emredici hükümleri gözetilerek yargılama sırasında taşınmazın mahkemece tespit edilen değeri dava dilekçesinde gösterilen değerden daha yüksek olduğundan tespit edilen değere göre Harçlar Kanunu"nun .... maddesi gereğince eksik nispi harcın tamamlanması aksi halde müteakip yargılama işlemlerine devam edilmeyerek dosyanın işlemden kaldırılması Harçlar Kanunu ... ve 32. maddesinde yasal zorunluluk olarak öngörüldüğünden davanın, Yasanın emredici hükümleri gözetilmeksizin yargılamaya devamla esastan karar verilmesi usul ve yasaya aykırılık nedeniyle bozma nedenidir. Nitekim gerek ... Hukuk Genel Kurulu, gerekse dairelerin yerleşik
uygulamaları bu yöndedir. (Aynı yönde ... Hukuk Genel Kurulu, 04.....2013 gün, 2013/...-445 Esas, 2013/1625 Karar, ........2017 gün, 2017/...-1974 Esas, 2017/1735 Karar, 06.06.2018 tarih, 2017/...-1984 Esas, 2018/1172 Karar, ... .... Hukuk Dairesi ....04.2016 tarih, 2016/774 Esas, 2016/7461 Karar, ... .... Hukuk Dairesi 09.....2018 gün, 2016/1183, 2018/4595 Karar)
Yukarıda ayrıntıların açıklandığı üzere yargı hizmetinden yararlanan öncelikle dava açan davacıdır. Davacı yargılama sırasında tespit edilen değere göre eksik yatırdığı karar ve ilam harcından sorumludur. Eksik harç ikmal edilmeden müteakip yargılama işlemlerine devam edilerek dosyanın esasının sonuçlandırılması yasanın emredici hükümlerine aykırıdır.
Somut uyuşmazlıkta harcın yükümlüsü davacı olmasına karşılık ilamda bakiye karar ve ilam harcının davalıdan alınmasına karar verilmesi suretiyle Anayasa ve Yasa ile belirlenen ""Harçların kanuniliği ilkesi"" ihlal edilerek davacının başlangıçta yatırması gereken harçtan davalının sorumlu tutulması suretiyle harcın hem ödeme zamanının hem de yükümlüsünün değiştirilerek, yasa koyucunun amacına aykırı şekilde yargı hizmetinden harç ödenmeden yararlanma olanağının tanınmış olmasına göre, davanın esası hakkında hüküm verilemeyeceği gözetilerek, öncelikle diğer yönleri incelenmeksizin mahkeme kararının 492 sayılı Harçlar Kanunu"nun ... ve 32. maddesi gereğince işlem yapılmak, harç ikmal edildiği taktirde davaya devam ederek işin esası hakkında karar verilmek, harç tamamlanmadığı taktirde ise dosyanın 6100 sayılı HMK"nın 150. maddesi gereğince işlemden kaldırılmasına ve yasal süresi içerisinde harcı yatırılmak suretiyle yenilenmediği taktirde davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerekirken yasanın emredici hükümlerine aykırı davranılarak davanın esasının sonuçlandırılması usul ve yasaya aykırı olduğundan, doğru görülmemiştir.
...-Kabule göre; birleşen davada ...,...,... ve ... nolu bağımsız bölümlerin tapu iptali ve tescili istenilmesine rağmen, mahkemece HMK"nın .... maddesinde düzenlenen taleple bağlılık ilkesine aykırı şekilde 39758 Ada ... ile ... parsel nolu taşınmazlar yönünden tapu iptali ve tescile karar verilmesi doğru olmamıştır.
...-Bozma nedenine göre; birleşen davada davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (...) ve (...) numaralı bentlerde açıklanan nedenlerle, birleşen davada davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalı yararına BOZULMASINA, (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, bozma nedenine göre birleşen davada davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz edene iadesine, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere ........2018 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.