Danıştay 6. Daire 2018/7528 Esas 2022/4151 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/7528
Karar No : 2022/4151


TEMYİZ EDEN(DAVALILAR) :1.… Belediye Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. … 2.…Belediye Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU :…İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: İstanbul İli, Ümraniye İlçesi, …Mahallesi, …pafta,…ada,…parsel sayılı taşınmaza ve batısındaki kadastral boşluk alana ilişkin, 15.09.2012 tarih ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planının ve bu plana dayalı olarak 3194 Sayılı Yasa'nın 18.maddesi uyarınca tesis edilen parselasyon işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda;Danıştay Altıncı Dairesinin 16/12/2016 tarih ve E:2015/11791,K:2016/8937 sayılı bozma kararına uyularak;
Aynı davacı ve bir başka hissedar Mahmut Bayraktar tarafından aynı taşınmaza ilişkin 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve dayanağı 1/5000 ölçekli nazım imar planının iptaline ilişkin olarak açılan İstanbul 3.idare Mahkemesinin E:2017/1892 sayılı dosyasında yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen bilirkişi raporunda özetle dava konusu taşınmaza ilişkin E:1 olarak belirlenmesinin çevresindeki yapılaşma koşulları dikkate alındığında uygun olmadığı, buna karşılık davacı tarafın emsal 2,50 olarak belirlenmesi şeklindeki talebi değerlendirildiğinde çevredeki yapılaşmalar incelendiğinde dava konusu taşınmaza 2,50 emsal verilmesini gerektiren bir durumun bulunmadığı, aksi durumda ayrıcalıklı bir yapılaşma koşulunun getirilmiş olacağı, nazım imar planındaki nüfus yoğunluğunun uygulama imar planına aktarılması hususunda uyumsuzluk olduğu, 18.11.1993 onaylı 1/5000 ölçekli nazım imar planında nüfus yoğunluğunun 400 kişi/ha olarak belirlendiği, bu nüfus yoğunluğunun bu plana istinaden hazırlanan 15.09.2012 onaylı 1/1000 ölçekli uygulama imar planında ise E:1 olarak belirlendiği, ancak yakın çevresinde yer alan benzer fonksiyondaki taşınmazların daha düşük yoğunlukta 320 kişi/ha bulunmalarına rağmen 1/1000 ölçekli uygulama imar planındaki yapılaşma şartlarının E:1.40 olarak belirlendiği, bu açıdan bakıldığında bahse konu bölgeye getirilen plan kararlarının birbirleri ile çeliştiği ve bütünlük oluşturmadığı, parçacıl bazda belirlendiği gerekçesiyle …tarih ve K:…sayılı kararı ile iptaline karar verildiği, aynı taşınmazın diğer hissedarları tarafından aynı planın iptali istemiyle …İdare Mahkemesinin E: …sayılı dosyasında açılan davada, dava konusu uygulama imar planının yoğunluk-emsal hesabı çerçevesinde üst ölçekli planla uyumsuzluk gösterdiği, plan raporunun bulunmadığı, bir tadilat planı niteliğindeki dava konusu uygulama imar planının bölge ihtiyaçları düşünüldüğünde uygun plan tipi olmadığı, oluşmuş ve büyümeye devam eden sorunların ancak bütüncül bir planlama anlayışı ile giderilebileceği, dava konusu uygulama imar planının yeni bir imar planı hazırlama gerekçelerini oluşturamadığı tespitlerine yer verildiği aynı taşınmazın diğer hissedarları tarafından 3194 sayılı yasanın 18.maddesi uyarınca yapılan parselasyon işleminin iptali istemiyle …İdare Mahkemesinin E: …sayılı dosyasında açılan davada, aslen kamulaştırma işlemi ile gerçekleştirilmesi gereken bir mülkiyet sorununu çözme amacıyla tek bir parsel için 18. madde uygulamasını devreye sokmak üzere hazırlandığı, uygulama çerçevesinde düzenleme sahasının bir imar adasından küçük olmasına istisna olarak belirlediği halin oluşmadığı, ilgili mevzuat hükümleri uyarınca kamuya taşınmaz kazandırılması amacıyla parselasyon işlemi yapılamayacağı değerlendirilmesi yapılarak …tarih ve K:…sayılı kararla parselasyon işleminin ve dayanağı imar planının iptaline karar verildiği, netice itibariyle ….İdare Mahkemesinin ve …İdare Mahkemesinin sözü edilen dosyalarında dava konusu işlemler hakkında verilen iptal kararları göz önünde bulundurulduğunda, dava konusu işlemde hukuka uyarlılık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI: Ümraniye belediye başkanlığı tarafından, dava konusu imar uygulamasının tescil tarihi itibariyle yürürlükte bulunan imar planına göre yapıldığı 1/1000 ölçekli uygulama imar planının şehircilik ilkelerine,planlama esaslarına ve kamu yararına uygun olduğu ileri sürülmektedir.
İstanbul büyükşehir belediye başkanlığı tarafından, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ile parselasyon işleminin hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
İstanbul büyükşehir belediye meclisinin …tarihli, …sayılı kararı ile kabul edilen, 15/09/2012 tasdik tarihli İstanbul İli, Ümraniye İlçesi, …Mahallesi, …pafta …ada …parsel sayılı taşınmaz ve batısındaki kadastral boşluk olan alana İlişkin 1/1.000 ölçekli uygulama imar planının ve bu plana dayalı olarak 3194 sayılı İmar Kanununun 18.maddesi uyarınca tesis edilen parselasyon işleminin davacının hissedarı olduğu …parsel sayılı taşınmaza ilişkin kısmının iptali istenilmektedir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Ümraniye Belediye Başkanlığının temyiz istemi ile ilgili olarak;
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 46. maddesinin 1. fıkrasında, Danıştay dava daireleri ile idare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarına karşı temyiz yoluna başvurulabileceği kurala bağlanmış; 48/3. maddesinde "Temyiz dilekçeleri, ilgilisine göre kararı veren mahkemeye, Danıştaya veya 4. maddede belirtilen mercilere verilir ve kararı veren mahkeme veya Danıştayca karşı tarafa tebliğ edilir. Karşı taraf tebliğ tarihini izleyen otuz gün içinde cevap verebilir. Cevap veren, kararı süresinde temyiz etmemiş olsa bile düzenleyeceği dilekçesinde, temyiz isteminde bulunabilir. Bu takdirde bu dilekçeler temyiz dilekçesi yerine geçer." hükmü yer almaktadır.
Dava dosyasının incelenmesinden; temyize konu ….İdare Mahkemesince verilen …tarihli,E:…,K:…sayılı dava konusu işlemlerin iptali yolunda karar, Ümraniye belediye başkanlığına 19/07/2018 tarihinde, İstanbul büyükşehir belediye başkanlığına 18/07/2018 tarihinde tebliğ edilmiş,İstanbul büyükşehir belediye başkanlığı vekilince 15/08/2018 tarihinde yürütmenin durdurulması istemiyle temyiz başvurusunda bulunması üzerine bu konudaki istemin Dairemizin 16/10/2018 tarihli kararı ile reddine karar verilmesi ve bu kararın 16/11/2018 tarihinde Ümraniye belediye başkanlığına tebliğ üzerine 20/11/2018 tarihinde kayıtlara giren dilekçe ile katılma yolu ile temyiz talebinde bulunulmuştur.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 48/3.maddesinde taraflardan birisinin temyiz dilekçesi üzerine bu dilekçenin karşı tarafa tebliği neticesinde karşı tarafın cevap verme süresi içerisinde kararı süresinde temyiz etmemiş olsa bile düzenleyeceği dilekçesinde, temyiz isteminde bulunabileceği kurala bağlanmış, uyuşmazlık konusu olayda ise davalı idarelerden Ümraniye belediye başkanlığının, İstanbul büyükşehir belediye başkanlığınca süresi içerisinde yürütmenin durdurulması talepli temyiz başvurusunun karara bağlanması ve bu kararın tebliği üzerine katılma yoluyla temyiz talebinde bulunduğu anlaşılmıştır.
Bu durumda, uyuşmazlıkta kanun hükmü uyarınca karşı tarafa (davacıya) tanınan katılma yolu ile temyiz hakkının, diğer davalıya tanınmaması nedeniyle Ümraniye belediye başkanlığının katılma yoluyla temyiz isteminin incelenmesine hukuken olanak bulunmamaktadır
Uyuşmazlığın esasına gelince;.
Dava dosyasının ve Dairemizin temyiz incelemesinde bulunulan E:2018/7593,E:2018/7557 sayılı dosyalarının birlikte incelenmesinden;
Dava konusu uyuşmazlığın kaynağının İstanbul İli, Ümraniye İlçesi, …Mahallesi, …Pafta, …ada, …parsel sayılı taşınmaz ve batısındaki kadastral boşluk olan alana ilişkin olarak hazırlanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve bu plana dayanılarak yapılan parselasyon işlemi ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planının dayanağı 1/5000 ölçekli nazım imar planından kaynaklandığı anlaşılmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden; …tarafından söz konusu taşınmaza ve batısındaki kadastral boşluk olan alana ilişkin olarak hazırlanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve bu plana dayanılarak parselasyon işlemi dava konusu edilmiştir.
…ve diğer hissedar olan …tarafından ise söz konusu taşınmaza ve batısındaki kadastral boşluk olan alana ilişkin olarak hazırlanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve dayanak 1/5000 ölçekli nazım imar planının iptali istemiyle ….İdare Mahkemesinin E:…sayılı dosyasında açılan davada Mahkemece verilen dava konusu işlemlerin iptali yolunda …tarih ve K:…sayılı kararın temyizi neticesinde Dairemizin E:2018/7593 sayılı dosyasına kaydedildiği anlaşılmış, diğer hissedar olan …tarafından ise söz konusu taşınmaza ve batısındaki kadastral boşluk olan alana ilişkin olarak hazırlanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve bu plana dayanılarak yapılan parselasyon işlemi ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planının dayanağı 1/5000 ölçekli nazım imar planının iptali istemiyle ….İdare Mahkemesinin E:…sayılı dosyasında açılan davada ise dava konusu işlemlerin iptali yolunda verilen …tarih ve K:…sayılı kararın temyizi neticesinde Dairemizin E:2018/7557 sayılı dosyasında kaydedildiği anlaşılmıştır.

Dairemizin sözü edilen dosyalarındaki taşınmaz ile dava konusu taşınmazın ve bu taşınmaza ilişkin dava konusu edilen imar planlarının ve parselasyon işlemlerinin aynı olduğu anlaşılmıştır.
Bu itibarla, davacı …tarafından hissedarı olduğu taşınmaza ilişkin dava konusu yapılan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve parselasyon işlemi incelendiğinde, …İdare Mahkemesinin E:…sayılı dosyasında aynı 1/1000 ölçekli uygulama imar planının iptali istemiyle …ve diğer hissedar tarafından dava açıldığı anlaşıldığından bu husus göz önünde bulundurulması gerekmektedir.
Davanın parselasyon işlemi yönü itibariyle incelendiğinde ise;
İdare Mahkemesinin davanın parselasyon işlemine yönelik kısmı bakımından hükme esas aldığı parselasyon işleminin iptali yolunda …İdare Mahkemesinin …tarihli ve E:…,K: …sayılı kararının Dairemizin 18/11/2021 tarihli E:2018/3077,K:2021/12754 sayılı kararıyla bozulduğu anlaşıldığından, davanın parselasyon işlemi kısmı itibariyle de İdare Mahkemesince bu husus göz önünde bulundurularak yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
Öte yandan dava konusu uyuşmazlığın temelini oluşturan İstanbul İli, Ümraniye İlçesi, …Mahallesi, …Pafta, …ada, …parsel sayılı taşınmaz ve batısındaki kadastral boşluk olan alana ilişkin hazırlanan İstanbul büyükşehir belediye meclisinin …tarihli, …sayılı kararı ile kabul edilip, 15/09/2012 tarihinde onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve bu plana dayanak 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planına dayanılarak yapılan parselasyon işlemi yönü itibariyle aynı taşınmaz farklı hissedarlar tarafından açılan ve davanın esasını oluşturan işlemler yönünden bakılmakta olan davalarda yeniden yaptırılacak keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu dava konusu aynı birbirleriyle bağlantılı olan dosyalarda dava dosyalarının bir bütünlük içerisinde değerlendirilerek karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalı Ümraniye Belediye Başkanlığının temyiz isteminin incelenmeksizin reddine
2.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığının temyiz isteminin kabulüne, dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 04/04/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.