.....

DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine, işe iadesine ve yasal sonuçlarına hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, davalıya ait işyerinde operatör olarak çalışırken işverence haklı ve geçerli bir neden olmadan sendikal nedenle 28/12/2015 tarihinde iş sözleşmesinin fesh edildiğini, işçilerin sendika seçme özgürlüğüne işverence müdahale edildiğini öyle ki davalıda çalışan toplam 506 işçinin ..... üye olduklarını ancak işverenin baskısı nedeniyle istifa edip tekrar önceki sendikaya üye olmak zorunda kaldıklarını ileri sürerek feshin geçersizliği ile en az bir yıllık ücret tutarından az olmamak üzere sendikal tazminata hükmedilmesini istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, davacının iş sözleşmesinin geçerli nedenle fesh edildiğini, feshin sendikal nedenlerden kaynaklanmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlara dayanılarak, davalı işverenin davacı işçinin iş sözleşmesini 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18. maddesi uyarınca feshettiği, fesih bildiriminde kanun maddesi dışında hiçbir fesih gerekçesine değinilmediği, bu hal ile feshin geçersiz olduğu, davacının işe iadesine karar verilmesi gerektiği ancak dosya içeriği ve tanık beyanlarının sendikalar arasında üyelik geçişleri olduğu, sendika temsilcilerin sendikal faaliyetleri olduğu, sendikalar arasında davalı iş yerinde sendikal rekabet olduğu, davalının sendika geçme özgürlüğüne ve sendikal faaliyetlerine müdahale ettiğine yönelik somut delil olmaması nedeniyle sendikal tazminat talebinin reddi gerektiği gerekçesi ile davanın kabulüne, karar verilerek sendikal tazminata yönelik talep reddedilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı taraflar temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
4857 sayılı İş Kanunu"nun 19. maddesi uyarınca aynı yasanın 18. maddesi kapsamında kalan işçinin iş sözleşmesinin geçerli nedenle feshetmek isteyen işveren, fesih bildirimini yazılı olarak yapmak ve fesih sebebini açık ve kesin bir şekilde belirtmek zorundadır. Yazılı fesih bildiriminin de, fesih sebebini açık ve kesin bir şekilde içermesi zorunludur.
Öte yandan işverence yapılan feshin sendikal nedene dayanıp dayanmadığı hususunda da taraflar arasında uyuşmazlık vardır.
Bireysel sendika özgürlüğü, kolektif sendika özgürlüğünün temelidir ve bu ikisi bir bütünü oluşturur. Çalışanların örgütlenmesi önündeki tüm engeller, toplu sözleşme düzeninin varlığını tehdit eder. Sendikal nedenle yapılan fesih, bu engellerden biridir. İşçinin sendikaya üye olması üzerine veya sendikal faaliyetleri nedeni ile çıkarılması iş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğini gösterir. Yaptırım belirlenirken, sendikal nedenle yapılan feshin, ilk bakışta iş sözleşmesi ve işçi üzerinde etkisini gösteren fakat temelde sendikaya ve nihayet toplu sözleşme düzenine yönelik bir haksız fiil olduğunu gözden kaçırmamak gerekir.
Sendikal fesih iddiasında tarafların ispat yükümlülüğü yukarda belirtilen normatif kurallar ile düzenlenmiş olup, burada evleviyetle feshin nedeninin ispat yükümlülüğünün işverene ait olduğu belirtildikten sonra işçinin ileri sürülen fesih nedeninin doğru olmadığı ve bunun sendikal nedene dayandığını ispatla yükümlü olduğu hüküm altına alınmıştır. Başka bir anlatımla sendikal özgürlüğün teminine yönelik olarak sendikal fesih iddialarında tek taraflı bir ispat yükümlülüğü yeterli görülmemiştir. Dolayısıyla işverenin ispat faaliyetinin sendikal nedenle fesih iddialarının değerlendirilmesinde önemli bir etken olacağı aşikârdır.
Diğer taraftan, her ne kadar 6356 sayılı ....Kanunu’nun 25/7 maddesinde “Fesih dışında işverenin sendikal ayrımcılık yaptığı iddiasını işçi ispat etmekle yükümlüdür. Ancak işçi sendikal ayrımcılık yapıldığını güçlü biçimde gösteren bir durumu ortaya koyduğunda, işveren davranışının nedenini ispat etmekle yükümlü olur” düzenlemesinde fesih dışında ibaresi kullanılmış ise de sendikal nedenle fesih, iş sözleşmesi devam ederken yapılan sendikal ayrımcılıktan daha ağır bir yaptırım olduğundan, sendikal ayrımcılık yapıldığını gösteren güçlü vakıalar var ise işverenin feshin sendikal nedene dayanmadığını ve geçerli nedeni olduğunu kanıtlaması gerekir.
Somut uyuşmazlıkta; davacı işçi, iş akdinin haklı veya geçerli bir nedenle feshedilmediğini ve bu feshin asıl sebebinin sendika özgürlüğü kapsamındaki sendika seçme özgürlüğünün engellenmesine yönelik olduğunu iddia etmiştir.
Mahkemece işverence gerçekleştirilen fesihde fesih sebebinin gösterilmemesi nedeniyle feshin geçersizliğine karar verilmiş, ancak bunun ispatlanamadığı gerekçesiyle sendikal tazminat talebinin reddine karar verilmiştir.
Dosya içeriğine göre fesih bildiriminin yazılı yapılmasına rağmen fesih sebebinin açık kesin olarak belirtilmediği anlaşıldığından feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmesi isabetlidir.
Öte yandan, davalı işyerinde sendikal bir faaliyet olduğu sabit olup, bu olgu Mahkemenin de kabulündedir. Bu uyuşmazlıkta çözüm, işverenin sendikal nedenle feshi gerçekleştirip gerçekleştirmediği ve bu bağlamda ispat yükümlülüğünün yerine getirilip getirilmediği noktalarında toplanmaktadır.
Dosyadaki bilgi ve belgeler ile aynı davalı işverene karşı aynı iddialarla açılıp Dairemizce de incelenen emsal nitelikteki davalar birlikte değerlendirildiğinde;
Davalı işverence yazılı fesih bildiriminde fesih nedeni açıklanmamış, yargılama safhasındaki yazılı ve sözlü beyanlarında da bu yönde somut bir açıklama yapılmadığı gibi delil de sunulmamış, sadece sendikal feshin söz konusu olmadığı, bu iddianın ispatının işçiye ait olduğu yönünde savunma yapılmıştır. Dosyaya sunulan başka işçilere ait aynı mahiyetteki davalardaki davalı tarafın tanık beyanlarında dahi somut bir fesih sebebi belirtilmemiş, hatta bu fesihlerin duyuma dayalı olarak sendikal nedenle yapıldığından söz edilmiştir.
Yine emsal mahiyette olan aynı Mahkemenin 2015/1203 E. 2016/522 K. sayılı dava dosyası hakkında Dairemizce yapılan inceleme sonucnda verilen 2016-27221 E. 19009 K. sayılı ilamda; "davalı işverene ait 4 işyeri bulunmakta olup, 01.06.2015 tarihi itibariyle davalı İşletmedeki toplam işçi sayısı 1611 olup, 1433 işçinin ....işçinin de.... üye olduğu, işyerindeki yetkili Sendikanın .... olduğu, 2015/Haziran ayında ise davalı İşyerinde .....örgütlenme çalışmalarının yoğunlaştığı, bu meyanda 501 Türk Metal İş Sendikası üyesinin istifa ettiği, bu istifa eden işçilerden 489 işçinin Birleşik Metal İş Sendikası’na üye olduğu, bilahare üye olan bu işçilerin 478 inin kısa bir süre sonra istifa etiği ve 13.01.2016 tarihi itibariyle Birleşik Metal İş Sendikası’nda 8 üye kaldığı, 21.12.2015 tarihi itibariyle de ....üye sayısının 1482 olduğu " belirtilmiştir.
Yine davacı tarafça sunulan emsal nitelikteki dava dosyasındaki tanık beyanlarından davalı işveren ve vekillerinin doğrudan sözkonusu faaliyeti engellemeye yönelik sözlü ve fiili bir baskının yapılmadığı, ancak işyerinde bu baskıları yapan diğer işyeri çalışanı işçilerin daha iyi pozisyonlara getirildiği ve ilk işyerine girenlerin işveren temsilcilerince işyerinde örgütlü olan .....Sendikasına üye olmaları yönünde tavsiyelerde bulunulduğu açıklanmıştır.
Yine davalı işverenin bu süreçte işyerindeki yetkili sendika değişikliğini önlemek için işçilere para dağıtıldığının iddia edildiği ve bu iddiayı desteklemek için işyerindeki panolarda ilan edilen davalı işyerinin .....nin yazısının dosyaya ibraz edildiği ve ibraz edilen bilâ tarihli bu yazıda, “Hepimiz için olumsuz sonuçlar doğuracak sıkıntılı bir sürecin sağ duyulu davranan sizler sayesinde sona ermiş olması, iş disiplininin ve üretimin kesintisiz şekilde devam etmesi dolayısıyla işinize ve işyerinize sahip çıkmanız bizler için büyük önem taşımaktadır.” yönünde söylemlere yer verildikten, sonra Mayıs ayı sonunda 1.000 TL. tutarında destek ödemesi yapıldığı, 2015/Ağustos ayından itibaren toplam 4 ay içinde yapılacak ödemelere ilişkin bilgi verildiği görülmüştür.
Açıklanan mevcut delil durumu itibariyle; davalı işyerindeki sendikal faaliyete ve sendikalar arasındaki çekişmeye davalı işverenin dahil olduğu açıktır. Fesih için neden göstermeyen, sendikalar arası çekişmeye dahil olan davalı işverenin, iş sözleşmesini sendikal nedenle feshettiği açık olup, bu durumun sendikalar arasındaki rekabetten kaynaklandığını söylemek yerinde değildir. Sendikal fesih iddiası ispatlanmış olup, sendikal tazminatın kabulü gerekirken, yazılı gerekçe ile reddi hatalıdır.
6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu ile 4857 sayılı iş Kanunu’nun 20/3 3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
F) Hüküm:
Yukarda açıklanan gerekçe ile;
1. Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının İŞE İADESİNE,
3. Feshin sendikal nedene dayanması nedeni ile davacının başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın tazminat miktarının takdiren davacının 1 yıllık brüt ücreti tutarında BELİRLENMESİNE,
4. Davacı işçinin işe iadesi için işverene süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalıdan tahsilinin GEREKTİĞİNE,
5. Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
6.Davacının yaptığı harç dahil toplam 134,70 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
7. Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre belirlenen 2.180,00 TL ücreti vekaletin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8. Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgilisine iadesine,
Kesin olarak oyçokluğu ile 22/01/2018 günü karar verildi.
....
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillere kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, yerinde bulunmayan bütün temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan hükmün onanması gerektiğini düşündüğümden sayın çoğunluğun bozma düşüncesine katılmıyorum. 22/01/2018
....