Danıştay 6. Daire 2018/7309 Esas 2022/4130 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/7309
Karar No : 2022/4130


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Sağlık Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Giresun ili, Merkez, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın bulunduğu alanda 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin onaylanmasına dair Giresun Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararında; yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen rapor ile dosyadaki bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu imar planı değişikliği ile kaldırılan özel sağlık tesisi alanı yerine getirilen ticaret+turizm alanı işlevinin içinde bulunduğu bölge için sosyal altyapı alanlarını azalttığı, kaldırılan alan için eşdeğer alan ayrılmadığı, ilgili kurum görüşünün alınmadığı, plan değişikliğinde yeterli, kabul edilebilir ve kamu yararı içeren gerekçe belirtilmediği, bu nedenle dava konusu nazım ve uygulama imar planı değişikliğinde şehircilik ilkelerine, planlama esasları ve teknikleri ile kamu yararına uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu taşınmazın önceden özel sağlık tesisi alanı yapılmak üzere davacı şirkete tahsis edildiği, bu doğrultuda imar planında özel sağlık alanı olarak ayrıldığı, tahsis işleminin iptali üzerine alanda özel sağlık tesis alanı yapılması imkanı kalktığı için imar planında değişiklik yapıldığı, davacı şirketin dava konusu işlem ile güncel, meşru ve kişisel bir menfaatinin ihlal edilmediği, bu nedenle dava açma ehliyeti bulunmadığı ileri sürülmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … 'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Giresun ili, Merkez, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı davalı belediyenin mülkiyetinde olan taşınmazın sağlık tesisi yapılmak üzere Giresun Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararıyla davacı şirkete tahsis edilmesi yönünde karar alınmış, İçişleri Bakanlığının 26.06.2013 tarihli oluruyla anılan karar onaylanmış, davacı şirket tarafından uyuşmazlık konusu alanın özel sağlık alanı olarak planlanması için 03.06.2014 tarihinde imar planı değişikliği teklifinde bulunulmuş, Giresun Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararıyla talep doğrultusunda 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri yapılmış, tahsis kararında yer alan şartların yerine getirilmemesi nedeniyle tahsis kararı İçişleri Bakanlığının 12.11.2014 tarihli oluru ile iptal edilmiş, davacı şirket tarafından anılan İçişleri Bakanlığının işleminin iptali istemiyle dava açılmış, açılan davada Ordu İdare Mahkemesinin … tarihli, E:… , K:… sayılı kararıyla davanın reddine karar verilmiş, anılan karar Danıştay 8. Dairesinin 20/04/2017 tarihli, E:2016/2482, K:2017/3193 sayılı kararıyla onanmış ve kesinleşmiş, bunun üzerine, Giresun Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararıyla onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğiyle dava konusu alan ticaret+turizm alanı olarak belirlenmiş ve imar planı değişikliklerinin iptali istemi ile görülmekte olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2. maddesinin (a) bendinde, idari davaların idari işlemler hakkında yetki, sebep, şekil, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılacağı belirtildikten sonra ilk inceleme konularının belirlendiği 14. maddenin 3/c bendinde, dilekçenin ehliyet yönünden inceleneceği; 15. maddenin 1/b bendinde ise bu hususta kanuna aykırılık görülmesi halinde davanın reddedileceği hükme bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İptal davasının sübjektif ehliyet koşulu olan "menfaat ihlali" doktrin ve içtihatlarda dava konusu işlemle davacı arasında kurulan kişisel, meşru, güncel bir menfaat ilişkisinin ihlali olarak tanımlanmaktadır. Menfaatin kişisel ve meşru olması için hukuki bir durumdan ortaya çıkması gerekir. Sözü edilen menfaat ilişkisinin varlığı ve sınırları her olayda yargı yerince uyuşmazlığın niteliğine göre belirlenmektedir.
İmar planlarının iptali istemiyle açılan davalarda, ilgililerin mülkiyet ve benzeri nitelikte ilişkide oldukları taşınmazlara ilşikin olarak dava açabilecekleri gibi çevre ve tarihi değerlerin korunması amacıyla kamu yararını ilgilendiren konularda da hemşehri sıfatıyla dava açabilecekleri yargı kararıyla kabul edilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, uyuşmazlık konusu taşınmazın Giresun Belediye Başkanlığınca özel hastane yapımı amacıyla davacı şirkete tahsis ediliği ve daha sonra tahsis kararında belirtilen şartların yerine getirilmemesi nedeniyle tahsisin iptal edildiği anlaşılmaktadır.
Dava konusu işleme bakıldığında niteliği itibarıyla taşınmazın kullanım kararını değiştirmeye yönelik olduğu ve taşınmazla tahsis ilişkisi sona eren davacının anılan plan değişikliğinden kişisel, meşru ve güncel bir menfaat ihlalinin bulunmadığı, öte yandan davanın konusu ve davacı iddiaları dikkate alındığında imar planlarının hukuka uygunluk denetimi noktasında belde sakini sıfatıyla da hareket etmediği anlaşıldığından davacının dava açma ehliyeti bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu nedenle davanın ehliyet yönünden reddi gerekirken, işin esasının incelenmesi suretiyle karar verilmesinde hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2.Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarihli, E:… K:… sayılı kararın BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 04/04/2022 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.