Bölge Adliye
Mahkemesi : Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi

Dava, sürekli iş göremezlik oranına itiraz ile sürekli iş göremezlik oranının tespiti ile gelir bağlanması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalılardan ... Gemi Sanayi Nakliyat Gıda Turizm Tic. İthalat İhracat Ltd. Şti., ..., ... ve Kurum vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun kısmen reddine, kısmen kabulüne dair hüküm verilmiştir.
İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, avalılardan ... Gemi Sanayi Nakliyat Gıda Turizm Tic. İthalat İhracat Ltd. Şti., ..., ... ve Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili; 10.06.2005 tarihinde iş kazası geçiren davacının, iş kazası nedeniyle ... tarafından belirlenen % 9,2 işgöremezlik oranının gerçeğe uygun olmadığını belirterek, iş kazasına dayalı sürekli işgöremezlik oranının mahkemece tespiti ile sürekli işgöremezlik geliri bağlanmasına karar verilmesi talep edilmiştir.
II-CEVAP:
... vekili; meslekte kazanma güç kaybı oranının, sağlık raporu ve belgeler gözetilerek, konuya ilişkin düzenlemelere uygun olarak belirlendiğini beyanla, davanın reddi gereğini savunmuştur.
..., ... ve ... Gemi San. Gıda Tur. Tic. İth. İhr. Ltd. Şti. vekili; iş kazasına bağlı olarak gerçekleşen işgöremezlik oranına itirazın yersiz olduğunu, işgöremezlik oranının gerçeğe uygun biçimde belirlendiğini beyanla, davanın reddi gereğini savunmuştur.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
“ Asıl dosya ve birleşen dosya yönünden davanın kabulü ile,
Davalı Kurumun davacıya sürekli iş göremezlik ödeneği bağlanmamasına yönelik işleminin iptaline,
Davacının meslekte kazanma gücünü % 13 oranında kaybetmiş olduğunun ve davacıya sürekli iş göremezlik ödeneği bağlanması gerektiğinin tespitine,” şeklinde karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Mahkemece, sürekli işgöremezlik ödeneğinin başlangıç tarihi belirtilmeyerek, hükmün infazında tereddüde yol açılmış olması usul ve yasaya aykırı bulunarak HMK 353/1-b.2 maddesi uyarınca belirlenen aykırılık düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilerek aşağıdaki hüküm fıkrası oluşturulmuştur.
""HÜKÜM: 1-a) ..., ..., ... Gemi San. Gıda Tur. Tic. İth. İhr. Ltd. Şti. vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine,
b) SGK Başkanlığı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüyle; Balıkesir 1. İş Mahkemesi"nin, 27.03.2018 tarihli, 2017/269 E. - 2018/115 K. sayılı kararının Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-b.2 maddesi uyarınca kaldırılmasına;
2-Asıl ve birleşen Balıkesir 2. İş Mahkemesi 2017/679-50 sayılı davaları birlikte değerlendirilerek, davanın kabulüne,
% 13,0 olarak belirlenen meslekte kazanma güç kaybı oranı gözetilerek, davacıya 01.03.2016 tarihinden itibaren sürekli işgöremezlik geliri bağlanması gerektiğinin tespitine,"" dair karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
SGK Başkanlığı vekili; Kurum tarafından tespit edilen oranda hata bulunmadığını söyleyerek kararının bozulmasını talep etmiştir.
..., ... ve ... Gemi San. Gıda Tur. Tic. İth. İhr. Ltd. Şti. vekili; kazadan 12 yıl sonra belirlenen oranın iş kazası ile illiyet bağının bulunmadığını söyleyerek kararının bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Dava, sürekli iş göremezlik oranına itiraz ile sürekli iş göremezlik oranının tespiti ile gelir bağlanması istemine ilişkindir.
Dava ehliyeti, kişinin bizzat veya vekili aracılığıyla bir davayı davacı veya davalı olarak takip etme ve usuli işlemleri yapabilme ehliyetidir. Dava ehliyeti, medeni hakları kullanma ehliyetinin usul hukukunda büründüğü şekildir; dolayısıyla, medeni hakları kullanma ehliyetine (fiil ehliyetine) sahip gerçek ve tüzel kişiler dava ehliyetine de sahiptirler.
Taraf sıfatına gelince; bir hakkı dava etme yetkisi (dava hakkı) kural olarak o hakkın sahibine aittir. Bir hakkın sahibinin kim olduğu, dolayısıyla o hakkı dava etme yetkisinin kime ait olduğu, (o davada davacı sıfatının kime ait olacağı) tamamen maddi hukuk kurallarına göre belirlenir. Ancak, bir davanın davacısının o dava yönünden davacı sıfatına sahip bulunmadığının belirlenmesi halinde, mahkeme dava konusu hakkın mevcut olup olmadığını inceleyemeyeceği ve sıfat yokluğundan davanın reddine karar vermek zorunda olduğu için, taraf sıfatı usul hukukunun da düzenleme alanındadır. Eş söyleyişle, sıfat, dava konusu sübjektif hak (dava hakkı) ile taraflar arasındaki ilişkidir.
Taraf ehliyeti, dava ehliyeti ve davayı takip yetkisi, davanın taraflarının kişilikleriyle ilgili olduğu halde, taraf sıfatı dava konusu sübjektif hakka ilişkindir (Baki Kuru-Ramazan Arslan-Ejder Yılmaz, Medeni Usul Hukuku, 7. baskı, Ankara 1995, s. 231).
Bu nedenle, davanın tarafları, taraf ehliyetine sahip olmalıdır. Yani, bir davada taraf olabilmek için, ya, hakiki şahıs; ya da, hükmi şahıs olmak gerekir. Zira, taraf ehliyeti, medeni hukukun haklardan istifade ehliyetine tekabül eder ( Saim Üstündağ, Medeni Yargılama Hukuku, C. I-II, 7. Baskı, İstanbul 2000, s. 288 ).
Yapılan açıklamalar çerçevesinde; Davalı ... Kardeşler Gemi San. Gıda Tur. Tic. İth. İhr. Ltd. Şti."nin ortaklarına karşı husumet yöneltilemeyeceği göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalılardan ... Gemi Sanayi Nakliyat Gıda Turizm Tic. İthalat İhracat Ltd. Şti., ..., ... ve Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun kabulüne ilişkin kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının yukarıda açıklanan nedenlerle HMK’nın 373/2 maddesi gereği BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ... Gemi Sanayi Nakliyat Gıda Turizm Tic. İthalat İhracat Ltd. Şti., ... ve ..."a iadesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 10/02/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.