BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 20. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/587 Esas 2021/539 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
20. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/587 Esas
KARAR NO : 2021/539
DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 27/09/2019
KARAR TARİHİ : 30/06/2021

Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: Davacı vekili tarafından sunulan dava dilekçesinde özetle;Müvekkilleri ... SAN. VE TİC. A.Ş, ... A.Ş.ve ... A.Ş.’ye ait ... Mah. ... Cad. ... /İSTANBUL adresinde yer alan, ve 3 ticari işletmenin de mali evraklarının bulunduğu fabrikada18/09/2019 tarihinde yaşanan yangın nedeniyle tesisin kullanılamaz hale geldiğini, 18/09/2019 tarihinde ... Kimya fabrikasında çıkan yangın sonucunda müvekkili şirketler ait kuruluşundan bugüne kadarki sözleşmeler, personel dosyaları, eğitim raporları, damga vergisi defteri, karar defteri, genel kurul defteri ve pay defteri, mali mühür, yevmiye defteri, defteri kebir, envanter defteri, tahsilat mkbları, gider pusulaları, alış-satış faturaları, irsaliyeler, gümrük beyannameleri, ithalat dosyaları, mahsup fişleri, kasa içindeki bir miktar para ve müşteri çekleri ve garanti bankası, teb bankası, akbanka ait şirketleri adına boş çek karneleri, aktife kayıtlı demirbaş, bilgisayarlar, cep telefonları, elektronik cihazlar, aktife kayıtlı emtia, aktife kayıtlı sabit kıymetler ile tüm kayıt ve evrakın tamamen yandığını, yine müvekkil şirketlere ait olup anılan adreste bulunan kuruluşlarından bugüne kadarki bilgisayar server içindeki tüm bilgi ve verilerin yandığını, söz konusu bu hususa ilişkin durum tespit tutanaklarının ayrıca sunulacağını, buna ek olarak itfaiye raporu henüz tamalanmadığından Sayın Mahkemeye sunulamadığını, rapor hazırlandığında sunulacağını, ayrıca, müvekkili şirketler ait vergi dairesi ve vergi numarası bilgileri de aşağıdaki şekildedir olup Sayın Mahkemece gerek görülmesi halinde ilgili yerlere müzekkere yazılarak müvekkil şirketlere ait mali kayıtlara ilişkin bilgi ve belge talep edilebilmesinin de mümkün olduğunu, bu sebeple 6012 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 82. maddesi 7. Fıkrası uyarınca Sayın Mahkemenizden, müvekkil şirketlerin 2019 yılı ve geçmiş yıllara ait fatura ve sair belgelerinin hasar gördüğüne ve zayi olduğuna dair tarafimıza zayi belgesi verilmesini talep etme zarureti hasıl olduğunu beyanla ilgili belgeler hakkında zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Mahkememizce yapılan yargılama ve tüm dosya kapsamına göre; Dava, 6102 sayılı TTK'nın 82/7. maddesine dayalı olarak açılmış zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
6102 sayılı TTK'nın 82/7 maddesinde; "Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir." hükmü yer almaktadır.
Davacı şirketin kurulu olduğu adresin Sarıyer/İstanbul olduğu ve Mahkememizin kesin yetkili bulunduğu arlaşılmıştır.
TTK'da tacirin tutmakla yükümlü olduğu defterlerin sayıldığı ve bu defterlerin envanter, defteri kebir ve yevmiye defteri olduğu, ayrıca faturaların da saklanması gereken ticari kayıtlar arasında sayıldığı anlaşılmaktadır.
Davacı şirketin, ... Mah. ... Cad. ... /İSTANBUL adresinde bulunan fabrikasında 18/09/2019 tarihinde meydana gelen yangın nedeniyle ofis , üretim ve depolama bölümleri ile birlikte bina dışında bağımsız olarak kullanılan arşiv olarak kullanılan konteynırdaki muhtelif evrakın zarar gördüğüne ilişkin ... nün 25/09/2019 tarihli raporu ile sabit olduğu görülmüştür.
Davacı vekili tarafından davacı şirketlere ait zayi olan ... . Noterliği tarafından tasdik edilen defterlerine ilişkin kayıtların mahkememize sunulduğu görülmüştür.
SMMM - Bağımsız Denetçi Bilirkişi ... tarafından düzenlenen 25/02/2020 havale tarihli bilirkişi raporunda; "Davacılardan ... San. Ve Tic. A.Ş'nin;1-2014, 2015, 2016, 2017, 2018 ve 2019 yılları Yönetim Kurulu Karar Defterlerinin tasdikinin ...Noterliğince yapıldığı, ... yılları Damga Vergisi Defterlerinin tasdikinin ... Noterliğince yapıldığı ilgili noterlikçe dosyaya sunulan belgelerden anlaşıldığı, ... serî no aralığındaki ve ... seri no aralığındaki satış faturalarının basımının ... San.Tic. Ltd. Şti tarafından yapıldığı ilgili firma tarafından dosyaya sunulan belgelerden anlaşıldığı,
Davacılardan ... A.Ş.'nin; 1-2013 yılı Yevmiye, Kebir ve Envanter Defterlerinin açılış tasdiklerinin ... Noterliğince yapıldığı, 2-2013 yılı Yönetim Kurulu Karar Defterinin, Genel Kurul Defterinin ve Pay Defterinin tasdikinin ... Noterliğince yapıldığı, ... yılı Yönetim kurulu karar defterinin tasdikinin ... Noterliğince yapıldığı, 4-2016, 2017, 2018, 2019 yılı Yönetim kurulu karar defterinin tasdikinin ... Noterliğince yapıldığı,
Davacılardan ... A.Ş.'nin; 1-2016, 2017, 2018, 2019 yılı Yönetim kurulu karar defterinin tasdikinin ... Noterliğince yapıldığı, 2-2014 ve 2015 yılı Yönetim kurulu karar defterinin tasdikinin ... Noterliğince yapıldığı,
Vergi Usul Kanunu'nun defter ve vesikaları muhafaza başlıklı 253. maddesine göre defter tutmak mecburiyetinde olanlar, tuttukları defterler ile Vergi Usul Kanunu'nu 227.maddesinden sonra başlayan kısımda belirtilen düzenledikleri vesikaları, ilgili bulundukları yılı takip eden takvim yılından başlayarak beş yıl, Türk Ticaret kanununa göre tutulan defterlerin ve düzenlenen belgelerin; düzenlenme veya tutulma tarihinden itibaren 10 yıllık süre ile muhafaza etmeye mecburdurlar düzenlemesinin yer aldığı, ... San. Ve Tic. A.Ş., ... A.Ş. ve ... A.Ş.'ye ait dava dilekçesinde yer verilen ticari ve mali nitelikteki defter ve belgelerin 18.09.2019 tarihinde meydana gelen yangında tamamen zarar gördüğü iddia edilerek, ilgili belgeler için taraflarına zayi belgesi verilmesi talep edildiği, TTKm.82/7. maddesi uyarınca bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve kağıtların yangın, su baskını veya başkaca bir afet nedeniyle ziyana uğraması halinde, öğrenme tarihinden itibaren (15) gün içinde yetkili mahkemeden zayi belgesi verilmesi istenebilip yangının 18/09/2019 tarihinde meydana geldiği, zayi belgesinin ise davacı tarafça 27/09/2019 tarihinde hak düşürücü süre geçmeden talep edildiği, Yangında zayi olduğu iddia edilen her üç şirketin kuruluşundan yangın tarihine kadar ki dava dilekçesinde yer verilen tüm belgeler için zayi belgesi talep edilmiş ise de özellikle defter tasdiklerine ve fatura basımlarına ilişkin olarak dosyaya sunulan dayanak belgeler üzerinde yapılan incelemede ilgili belgelerin dönemlerinin 2013 ve sonraki dönemleri kapsadığının görüldüğü, TTK nun belge saklama hükümlerine göre meydana gelen yangında zayi olduğu iddia edilen tüm belgeler için değil, yangının meydana geldiği 18.09.2019 tarihinden geriye doğru 10 yıllık saklama süresi içerisinde kalan belgeler için zayi belgesi talep edilebileceği, buna göre; 1-... A. Ş'nin 18.09.2019 tarihinden geriye doğru 10 yıllık süreye ait zayi olduğu iddia edilen defter ve belgeler için zayi belgesi istenebileceği, 2-... San. Ve Tic. A.Ş.'nin, 18.09.2019 tarihinden geriye doğru 10 yıllık süreye ait zayi olduğu iddia edilen defter ve belgeler için zayi belgesi istenebileceği, 3-... A.Ş.'nin ise kuruluş tarihi olan 08.10.2013 tarihinden 18.09.2019 yangın tarihine kadarki dönemde zayi olduğu iddia edilen defter ve belgeler için zayi belgesi istenebileceği kanaatine varıldığı" tespit edilmiştir.
Tüm dosya kapsamından; Davacının kaybolan ticari defter ve belgelerinin esas içeriği hakkında bilgi verdiği, ticari defter ve belgelerin Tuzla'da bulunan üretim tesislerinde çıkan yangında zayi olduğu, sunulan ve toplanan deliller ile denetime ve hüküm kurmaya elverişli bilirkişi raporu doğrultusunda aşağıda detayları belirtilen ticari defterlerinin zayi olduğunun tespitine, sair belgelerin zayii olduğunun tespiti talebinin ispat olunamadığından reddine, dair aşağıdaki şekilde karar verilmesi gerekmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
KARAR : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile, 6102 sayılı TTK md. 82/7 uyarınca davaya konu edilen ;
a)Talep eden ... San. Ve Tic. A.Ş'nin;
2014, 2015, 2016, 2017, 2018 ve 2019 yılları Yönetim Kurulu Karar Defterlerinin, 2015, 2016, 2017, 2018 ve 2019 yılları Damga Vergisi Defterlerinin, ... San.Tic, Ltd. Şti tarafından basılan ... seri no aralığındaki ve ... seri no aralığındaki satış faturalarının,
b)Talep eden ... A.Ş'nin;
2013 yılı Yevmiye, Kebir ve Envanter Defterlerinin, 2013 yılı Yönetim Kurulu Karar Defterinin, Genel Kurul Defterinin ve Pay Defterinin, 2014 ve 2015 yılı Yönetim kurulu karar defterinin, 2016, 2017, 2018, 2019 yılı Yönetim kurulu karar defterinin,
c)Talep eden ... A.Ş'nin;
2016, 2017, 2018, 2019 yılı Yönetim kurulu karar defterinin, 2014 ve 2015 yılı Yönetim kurulu karar defterinin,
ayrı ayrı zayi oldukları anlaşılmakla, yukarıda ayrıntısı yazılı defter ve faturalara ilişkin, talep eden şirketlere ayrı ayrı ZAYİ BELGESİ VERİLMESİNE,
2-Sair belgelerin zayii olduğunun tespiti talebinin ispat olunamadığından REDDİNE,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Kanunu uyarınca hesaplanan 59,30 TL harcın, peşin alınan 44,40-TL'den mahsubu ile eksik 14,90-TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
4-Davacının yaptığı yargılama giderlerinin üzerinde BIRAKILMASINA,
5-HMK 120.maddesi gereğince; davacı tarafından yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya İADESİNE,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere başka yer mahkemesine istinaf dilekçesi sunulmak suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İSTİNAF kanun yolu açık olmak üzere karar verildi.30/06/2021

Katip ...
e-imza *

Hakim ...
e-imza *

* Bu evrak 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu hükümlerine uygun olarak elektronik imza ile imzalanmıştır.