Danıştay 10. Daire 2021/2969 Esas 2022/1861 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2021/2969
Karar No : 2022/1861

DAVACI : ... İst. Yön. Dan. Eğt. Hiz. Tic. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. ...
DAVALI : ... Bakanlığı
VEKİLİ : Av. ...

DAVANIN KONUSU :
1. Davacı şirkete 220 ihtar puanı verilmesi ile iş güvenliği uzmanlığı ve işyeri hekimliği eğitim kurumu yetki belgesinin 6 ay süreyle askıya alınmasına ilişkin ... tarih ve ... sayılı işlemin,
2. Bu işlemin dayanağı olan 29/12/2012 tarih ve 28512 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliğin,
a) 21. maddesinin 7. fıkrasının son cümlesinin,
b) 32. ve 33. maddelerinin,
c) 34. maddesinin 1., 2., 3. ve 4. fıkralarının,
ç) Yönetmeliğin eki Ek-8 sayılı Çizelgenin 2. ve 3. sıralarında yer alan ibarelerin ve puanların,
d) Yönetmeliğin eki Ek-9 sayılı Çizelgenin 3., 4. ve 11. sıralarında yer alan ibarelerin ve puanların iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI : Uygulama işlemi yönünden; davalı idare tarafından 14/02/2013 tarihinde yapılan denetimde 220 ihtar puanı uygulandığı, eğitim kurumu yetki belgesinin 6 ay süreyle askıya alındığı, işleme yapılan itirazın reddedildiği, Bakanlığın görev, yetki ve sorumluluklarının Yönetmelikle düzenlenemeyeceği, Yönetmeliğin 32. maddesinin 1. fıkrasında sadece İSG-KATİP ve diğer elektronik sistemler ve evrak üzerinden bir kontrol ve denetim olanağı verildiği, eğitim kurumunda ve yerinde kontrol yetkisi verilmediği, teftiş yetkisinin iş müfettişlerine ait olduğu, uzman yardımcılarının böyle bir denetim yetkisinin olmadığı, tutanağın şirket yetkilisince imzalanmadığı, işlemde yürürlükten kaldırılmış olan işyeri hekimi ve diğer sağlık personelinin görev, yetki, sorumluluk ve eğitimleri hakkında Yönetmeliğin 39. maddesinin 1. fıkrasının da dayanak gösterilmesinin hukuka aykırı olduğu, ... yönünden mükerrer ceza verildiği, eğitici belgesine sahip bir hekim olduğu ve girdiği dersin sağlıkla ilgili olduğu, denetleme tutanağının şirket sekreteri imzası ile düzenlendiği, istifa etmiş olan sorumlu müdür yerine göreve başlayan ... ’in durumunun araştırılmadığı, ...'in 01/02/2013 tarihinde sorumlu müdür olarak atandığı ve Bakanlığa 21/02/2013 tarihli yazı ile bildirildiği, bu yazının 27/02/2013 tarihinde Bakanlığa intikal etmiş olduğu, ancak Bakanlıkça eski müdürün 11/03/2013 tarihine kadar İSG-KATİP sisteminde müdür olarak gözüktüğünün belirtildiği, 27/02/2013 tarihinde yeni müdürün Bakanlık kayıtlarına intikal etmesine rağmen eskisinin sistemde görünmesinin idareden kaynaklandığı, uygulamada Bakanlık onayı ile göreve başlandığı yönünde algı olduğundan ...’in onaydan önce imza yetkisinin başlamadığı düşüncesiyle çizelgeleri imzalamadığı, bu durum nedeniyle ihtar puanı verilmesinin haksız olduğu, Yönetmeliğin 34. maddesinin 1. fıkrasına aykırı olarak herhangi bir uyarı ve süre verilmeden tutanakla mükerrer ihtar puanı verilmiş olduğu, iki farklı yetki belgesinin askıya alınmasının hukuka aykırı olduğu, Yönetmeliğin dava konusu maddeleri yönünden; 21. maddesinin 7. fıkrasında, sorumlu müdürün görevini yerine getirmesinden eğitim kurumu tüzel kişiliğinin sorumlu tutulması suretiyle sorumsuz müdür haline getirildiği, 32. maddesinde düzenlenen genel müdürlüğün görev ve yetkilerinin Anayasanın yasallık ilkesine aykırı olduğu, 33. maddesinde ihlal ve ihtar uygulamasının düzenlendiği, ancak Kanunun 31. maddesine göre usul ve esaslar adı altında düzenlenmesi gerektiği, 34. maddesinin 1.,2.,3. ve 4. fıkralarının ve Ek-8 ve Ek-9'da yer alan düzenlemelerin de aynı gerekçelerle yasallık ilkesine aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

DAVALININ SAVUNMASI : Kanunun 24., 30. ve 31. maddelerinde, Bakanlığa yetki verildiği, Yönetmeliğin 21. maddesinin 7. fıkrasında sorumlu müdürün mevzuata aykırı davranışlarından eğitim kurumu tüzel kişiliğinin sorumlu tutulmasının Kanuna ve hukuka uygun olduğu, denetimle ilgili olarak Bakanlık iş müfettişlerinin denetim sorumluluğunun iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin olduğu, eğitim kurumları ile ortak sağlık ve güvenlik birimlerinde kontrol ve denetim yapmaya İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün yetkili olduğu, ihtar puanlarına ilişkin düzenlemelere Kanunda açıkça yetki verildiği, yetki belgelerinin aynı numaralı olması ve bir eğitim kurumuna atfen verilmesi nedeniyle tek bir yetki belgesi olarak işlem gördüğü, denetim esnasında sorumlu müdür veya vekili bulunmadığının tespit edildiği, tam zamanlı eğitici olması durumunda vekalet etmesi için Bakanlığa bildirim gerekmediği, tutanağın şirket çalışanı tarafından imzalandığı, istifa eden sorumlu müdüre uygulanan ihtar puanlarının bir kısmının alınıp yeni müdüre aktarılarak davacı şirkete ve ilgililere bildirildiği, davacıya toplam 220 puan ihtar puanı uygulandığı, daha önce uygulanan ihtar puanlarıyla ilgili dava açılmadığı, dava konusu işlem ile puan toplamının 330'a ulaştığı, işlemde ve düzenlemelerde hukuka aykırılık bulunmadığı savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ :.2577 sayılı Kanun'un 49. maddesinin 4. fıkrası gereği, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun bozma kararı doğrultusunda davaya konu bireysel işlemin işyeri hekimliği eğitim kurumu yetki belgesinin 6 ay süreyle askıya alınmasına yönelik kısmının iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : ...
DÜŞÜNCESİ : Dava; davacı Şirkete 220 ihtar puanı verilmesi ile iş güvenliği uzmanlığı ve işyeri hekimliği eğitim kurumu yetki belgesinin 6 ay süreyle askıya alınmasına ilişkin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün ... gün ve ... sayılı işlemi ile bu işleme dayanak alınan 29.12.2012 gün ve 28512 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliğin 21'inci maddesinin 7'nci maddesinin son cümlesinin, 32 ve 33'üncü maddelerinin, 34'üncü maddesinin 1, 2, 3 ve 4'üncü fıkralarının, Yönetmelik eki Ek 8 Sayılı Çizelgenin 2 ve 3'üncü sıralarında yer alan ibareler ve puanlar ile Ek 9 Nolu Çizelgenin 3, 4 ve 11'inci sırasında yer alan ibarelerin ve puanların iptali istemiyle açılmıştır.
30.4.2015 gün ve 29342 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 25'inci maddesiyle, dava konusu Yönetmeliğin 32'nci maddesinin 5 ve 6'ncı fıkraları yürürlükten kaldırılmış ise de; davacı Şirket adına tesis edilen işlemin söz konusu madde ile de ilişkili olması karşısında, işin esasının incelenmesine geçilmiştir.
Bilindiği üzere, Ülkemiz tarafından Uluslararası Çalışma Örgütünün (ILO) İş Sağlığı ve Güvenliği ve Çalışma Ortamına İlişkin 155 sayılı Sözleşmesi 5038 sayılı Kanunla; İş Sağlığı Hizmetlerine İlişkin 161 sayılı Sözleşmesi ise 5039 sayılı Kanunla onaylanmış olup; onaylanan bu sözleşmeler mevzuatımızın güncellenmesini gerektirmiştir. Avrupa Birliği müktesabatına uyum sürecinde iş sağlığı ve güvenliği konusunda daha kapsamlı bir yasanın hazırlanmasının zorunluluğu nedeniyle Avrupa Birliğinin 1989 yılında kabul ettiği 89/391/EEC sayılı Çerçeve Direktifi ile; gerek kapsam (tüm çalışanları içerecek şekilde) ve istisnalar, gerekse sürekli iyileştirme ve önleyici yaklaşımın benimsenmesi çerçevesinde 4857 sayılı İş Kanununun ülkemizde çalışanların tümünü ve tüm ekonomik faaliyet kollarını içermemesi nedeniyle işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için işveren ve çalışanların görev, yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini düzenlemek amacıyla 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu çıkarılmış ve 30.6.2012 gün ve 28339 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun "Tanımlar" başlıklı 3'üncü maddesinin 1'inci fıkrasının, 6495 sayılı Yasa ile değişik (f) bendinde; "İş güvenliği uzmanı: Usul ve esasları yönetmelikle belirlenen, iş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip, Bakanlık ve ilgili kuruluşlarında çalışma hayatını denetleyen müfettişler ile mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakültelerin mezunları ile teknik elemanı.....ifade eder."; aynı Kanunun 6'ncı maddesinin 1'inci fıkrasının a bendinde de, "Mesleki risklerin önlenmesi ve bu risklerden korunulmasına yönelik çalışmaları da kapsayacak, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulması için işveren; a) Çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli görevlendirir. Çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip personel bulunmaması hâlinde, bu hizmetin tamamını veya bir kısmını ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alarak yerine getirebilir. Ancak belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olması hâlinde, tehlike sınıfı ve çalışan sayısı dikkate alınarak, bu hizmetin yerine getirilmesini kendisi üstlenebilir." kuralına yer verilmiş; Kanunun 30'uncu maddesinde ise: (1) Aşağıdaki konular ile bunlara ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmeliklerle düzenlenir:
a) İlgili bakanlıkların görüşü alınarak, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması, sürdürülmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi amacıyla; işyeri bina ve eklentileri, iş ekipmanı, işin her safhasında kullanılan ve ortaya çıkan maddeler, çalışma ortam ve şartları, özel risk taşıyan iş ekipmanı ve işler ile işyerleri, özel politika gerektiren grupların çalıştırılması, işin özelliğine göre gece çalışmaları ve postalar hâlinde çalışmalar, sağlık kuralları bakımından daha az çalışılması gereken işler, gebe ve emziren kadınların çalışma şartları, emzirme odaları ve çocuk bakım yurtlarının kurulması veya dışarıdan hizmet alınması ve benzeri özel düzenleme gerektirebilecek konular ve bunlara bağlı bildirim ve izinler ile bu Kanunun uygulanmasına yönelik diğer hususlar. b) İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ile ilgili olarak; 1) Çalışan sayısı ve tehlike sınıfı göz önünde bulundurularak hangi işyerlerinde işyeri sağlık ve güvenlik biriminin kurulacağı, bu birimlerin fiziki şartları ile birimlerde bulundurulacak donanım. 2) İşyeri sağlık ve güvenlik birimi ile ortak sağlık ve güvenlik biriminde görev alacak işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelinin nitelikleri, işe alınmaları, görevlendirilmeleri, görev, yetki ve sorumlulukları, görevlerini nasıl yürütecekleri, işyerinde çalışan sayısı ve işyerinin yer aldığı tehlike sınıfı göz önünde bulundurularak asgari çalışma süreleri, işyerlerindeki tehlikeli hususları nasıl bildirecekleri, sahip oldukları belgelere göre hangi işyerlerinde görev alabilecekleri. 3) İş sağlığı ve güvenliği hizmeti sunacak kişi, kurum ve kuruluşların; görev, yetki ve yükümlülükleri, belgelendirilmeleri ve yetkilendirilmeleri ile sunulacak hizmetler kapsamında yer alan sağlık gözetimi ve sağlık raporları, kuruluşların fiziki şartları ile kuruluşlarda bulundurulacak personel ve donanım. 4) İş sağlığı ve güvenliği hizmeti sunan kişi, kurum ve kuruluşlardan işyeri tehlike sınıfı ve çalışan sayısına göre; hangi şartlarda hizmet alınacağı, görevlendirilecek veya istihdam edilecek kişilerin sayısı, işyerinde verilecek hizmet süresi ve belirlenen görevleri hangi hallerde işverenin kendisinin üstlenebileceği. 5) İşyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelinin eğitimleri ve belgelendirilmeleri, unvanlarına göre kimlerin hangi sınıf belge alabilecekleri, işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personeli eğitimi verecek kurumların belgelendirilmeleri, yetkilendirilmeleri ile eğitim programlarının ve bu programlarda görev alacak eğiticilerin niteliklerinin belirlenmesi ve belgelendirilmeleri, eğitimlerin sonunda yapılacak sınavlar ve düzenlenecek belgeler...hükmü yer almıştır.
Öte yandan; 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 2'inci maddesinde; iş sağlığı ve güvenliğini sağlayacak tedbirlerin uygulanmasını izlemek ve çalışma hayatını denetlemek Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının; aynı Kanunun 12'inci maddesinde de; iş sağlığı ve güvenliği konularında, mevzuatın uygulanmasını sağlamak ve mevzuat çalışması yapmak, işyerindeki sağlık ve güvenlik risklerini önlemek ve koruyucu hizmetleri yürütmek üzere görevlendirilecek işyeri hekimleri, iş güvenliği uzmanları ve diğer görevlilerin iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili eğitim ve belgelendirme usul ve esaslarını belirlemek İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün görevleri arasında sayılmıştır.
Yukarıda yer verilen 3146 sayılı Kanun ve 6331 sayılı Kanun hükümlerine dayanılarak, 6331 sayılı Kanun kapsamında yer alan işyerleri ile eğitim kurumlarında, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevli iş güvenliği uzmanlarının nitelikleri, eğitimleri ve belgelendirilmeleri, görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esaslarını düzenlemek amacıyla hazırlanan İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik 29.12.2012 tarih ve 28512 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak, 30.12.2012 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir. Sözü edilen Yönetmelikte 11.10.2013 gün ve 28792 sayılı; 30.4.2015 gün ve 29342 sayılı; 19.11.2015 gün ve 29537 sayılı; 15.2.2016 gün ve 29625 sayılı Resmi Gazetelerde yayımlanan İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelikler ile değişiklik yapılmış olup; iptali istenilen hükümler bunlar arasında yer almaktadır.
Yönetmeliğin iptali istenilen maddelerinde, eğitim kurumlarının ve genel müdürlüğün görev, yetki ve sorumlulukları, ihlaller ve ihtar puanı uygulaması, yetkilerin askıya alınması ve iptali, ihlalin tanımlaması ve ihtar puanı ile ilgili kurallara yer verilmiş olup; davacı Şirket tarafından iş güvenliği noktasında etkili bir denetim mekanizmasının kurulamadığı, Yönetmelik hükümleri ile görev, yetki ve sorumlulukların düzenlenemeyeceği, usul ve esaslar adı altında bir idari işlemle düzenlenmesi gerektiği ileri sürülerek, Yönetmeliğin bir kısım maddelerinin iptali istenilmektedir.
Uluslararası Çalışma Örgütü verilerine göre, ölümlü iş kazaları konusunda en yüksek orana sahip ülkeler arasında sayılan Türkiye'de, çalışanların sağlık ve güvenliği açısından çalışma ortamlarının iyileştirilmesi, iş kazaları ve meslek hastalıklarının olabildiğince azaltılması, işçi sağlığının korunması ve iş güvenliğinin sağlanması amacıyla 6331 sayılı Kanun çıkarılmıştır. İşçi sağlığının korunması ve iş güvenliğinin sağlanması ise; hangi sektörde olursa olsun işçilerin bedensel, ruhsal, sosyal durumlarını mümkün olan en üst düzeye çıkarmak, işçilerin çalışma koşulları yüzünden sağlıklarının bozulmasını önlemek, işçileri çalışmaları sırasında sağlığa aykırı etkenlerden ve tehlikelerden korumak, işçilerin fizyolojik ve psikolojik durumlarına en uygun mesleki ortamlarda çalışmalarını sağlamakla mümkün olabilecektir.
Bu sebeplerle, işyerinde Bakanlıkça yetkilendirilerek önemli bir fonksiyona sahip bulunan işyeri hekimliği, iş güvenliği uzmanlığı ve diğer sağlık personelinin, yapılan işin niteliği gereği bilgi gerektiren bir uzmanlık alanı olduğundan yetkin hale getirilmesi ve bu konuda eğitimlerini vermek üzere Bakanlıkça yetkilendirilen kamu kurum ve kuruluşlarında iyi bir eğitim alması gerektiği önemli bir husustur. Bu kapsamda, Resmi Gazetede yayımlandığı tarih esas alınarak yapılan incelemede, İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliğin, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına tanınan görev ve yetki uyarınca, İş Sağlığı Hizmetlerine İlişkin 161 sayılı Sözleşmenin 7'nci maddesinde belirtilen kriterler esas alınarak ve 17.2.2006 gün ve 26083 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Mevzuat Hazırlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğe uygun şekilde Bakanlık ve kuruluş olarak ilgili tüm tarafların görüşüne başvurularak hazırlandığı sonucuna varıldığından, Uluslararası anlaşmalar ve 6331 sayılı Kanun hükümleri uyarınca, işçi sağlığının ve iş güvenliğinin iyileştirilmesi ve geliştirilmesine dönük olarak getirilen düzenlemelerde kamu yararına, hizmet gereklerine ve üst hukuk normlarına aykırılık bulunmamaktadır.
Davacı Şirkete 220 ihtar puanı verilmesi ile iş güvenliği uzmanlığı ve işyeri hekimliği eğitim kurumu yetki belgesinin 6 ay süreyle askıya alınmasına ilişkin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün ... tarih ve ... sayılı işleminin iptali istemine gelince;
İdari işlemlerin yargısal denetimi tesis edildikleri tarih göz önünde bulundurularak yapılmakta; işlemin hukukiliğinin denetiminde, işlem tarihindeki hukuksal durum ve fiili olguların esas alınması gerekmektedir. İşlem tesis edildikten sonra ortaya çıkan hukuki veya fiili durumlar ise, kural olarak, denetimi yapılan işlem üzerinde bir etki doğurmamaktadır.
İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliğin 27'nci maddesinin son fıkrasında, sorumlu müdür veya vekilinin mevzuat hükümlerine aykırı davranışlarından ve görev ve sorumluluklarını yerine getirmesinden eğitim kurumu tüzel kişiliğinin sorumlu olduğu belirtilmiş, aynı Yönetmeliğin 33'üncü maddesinde, yetki belgesinin geçerliliğinin doğrudan iptalini gerektiren durumların dışındaki ihlallerde, EK-8 ve EK-9’da belirtilen ihtar puanları uygulanacağı, 34'üncü maddesinde de, Yönetmelik uyarınca yetkilendirilen veya belgelendirilen kişi ve kurumların belgelerinin geçerliliğinin, ihtar puanları toplamının, kişiler için 100, kurumlar için 200 puana ulaşması halinde altı ay süreyle askıya alınacağı kuralına yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; İş Güvenliği Uzmanlığı Eğitim Kurumu ve İşyeri Hekimliği Eğitim Kurumu yetki belgelerine sahip davacı Şirketin adresinde, 14.2.2013 tarihinde İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünce yapılan denetimde, Yönetmeliğin 21'inci maddesinin 1, 4 ve 12'nci fıkralarının ihlal edildiğinin tespit edilmesi üzerine; 3.9.2013 gün ve 14378 sayılı işlemle sözkonusu yönetmeliğin Ek-9 ihtar tablosunun 3-4-11 sıra numaralı maddeleri uyarınca 220 ihtar puanı ile cezalandırıldığı ve yetki belgelerinin geçerliliğinin 6 ay süreyle askıya alındığı anlaşıldığından, davacı Şirket adına tesis edilen işlemde de hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenle, davanın reddine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Dairemizin 28/03/2019 tarih ve E:2014/327, K:2019/2529 sayılı dava hakkında kısmen karar verilmesine yer olmadığına, kısmen davanın reddine dair kararının, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 17/12/2020 tarih ve E:2020/146, K:2020/3205 sayılı kararıyla kısmen onanması, kısmen bozulması üzerine, bozulan kısım hakkında Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
İşyeri hekimliği eğitim kurumu yetki belgesi ile iş güvenliği uzmanlığı kurumu eğitim belgesine sahip olan davacı şirkete ait eğitim kurumunda, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü uzman yardımcıları tarafından 14/02/2013 tarihinde gerçekleştirilen denetimde; sorumlu müdürün veya vekilinin denetim esnasında kurumda bulunmadığı, eğitici belgelerinin sorumlu müdür tarafından onaylanmadığı yönünde tespitler yapılmış ve ... ID ile ... ID kodlu programlara ilişkin 14 adet günlük katılımcı devam çizelgeleri incelenmek üzere alınmıştır.
Bu denetim üzerine, ... ID kodlu programa ait 13/02/2013 tarihli ve ... ID kodlu programa ait 01/02/2013, 02/02/2013, 03/02/2013, 04/02/2013, 05/02/2013, 06/02/2013, 07/02/2013, 08/02/2013, 09/02/2013, 10/02/2013, 11/02/2013, 12/02/2013 ve 13/02/2013 tarihli katılımcı devam çizelgelerinde denetim tarihi itibarıyla sorumlu müdürün imzasının bulunmadığı, denetim saati itibarıyla eğitim kurumu sorumlu müdürü veya sorumlu müdüre vekaleten tam süreli olarak görevlendirilen eğiticilerden herhangi birisinin kurumda bulunmadığı, sorumlu müdür tarafından onaylanmış eğitici belgesi örneklerinin bulunmadığı, ... ID kodlu programa ait 13/02/2013 tarihli katılımcı devam çizelgesi incelendiğinde, son ders olan "Türkiye'de ve Dünyada İş Sağlığı ve Güvenliği" isimli dersi onaylanmış programda asil ve yedek eğiticiler arasında bulunmayan ... 'ın verdiği, ... ID kodlu programa ait 13/02/2013 ve 14/02/2013 tarihli ve ... ID kodlu programa ait 10/02/2013, 11/02/2013, 12/02/2013, 13/02/2013 ve 14/02/2013 tarihli katılımcı devam çizelgelerinde derste bulunmayan katılımcılar için dersin eğiticisi tarafından "KATILMADI" yazılarak doldurulmadığı, ... ID kodlu programa ait 09/02/2013 ve 10/02/2013 tarihli katılımcı devam çizelgelerinde eğitici isim ve imzası bulunmadığı belirlenmiş olduğundan davacı şirkete toplam 220 ihtar puanı uygulanmıştır.
Davacının daha önce almış olduğu 110 ihtar puanı bulunduğundan ihtar puanı toplamı 330 puana ulaşmış ve Yönetmelikte belirlenen 200 puanlık sınırın aşılmış olması nedeniyle de dava konusu bireysel işlem tesis edilmiştir.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.
Dairemizin 28/03/2019 tarih ve E:2014/327, K:2019/2529 sayılı kararıyla; Yönetmeliğin 32. maddesinin 5. ve 6. fıkraları yönünden dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına, Yönetmeliğin 21. maddesinin 7. fıkrasının son cümlesi, 32. maddesinin 1., 2., 3. ve 4. fıkraları, 33. maddesi, 34. maddesinin 1., 2., 3. ve 4. fıkraları, Ek-8 sayılı Çizelgenin 2. ve 3. sırasında yer alan ibareler ve puanlar, Ek-9 sayılı Çizelgenin 3., 4. ve 11. sırasında yer alan ibareler ve puanlar ile ... tarih ve ... sayılı uygulama işlemi yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
Davacı tarafından anılan kararın davanın reddine ve lehlerine vekalet ücretine hükmedilmemesine ilişkin kısımlarının temyiz edilmesi üzerine, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 17/12/2020 tarih ve E:2020/146, K:2020/3205 sayılı kararıyla; anılan Dairemiz kararının, İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliğin 21. maddesinin 7. fıkrasının son cümlesi, 32. maddesinin 1., 2., 3. ve 4. fıkraları, 33. maddesi, 34. maddesinin 1., 2., 3. ve 4. fıkraları, Ek-8 sayılı Çizelgesinin 2. ve 3. sırasında yer alan ibareler ve puanlar, Ek-9 sayılı Çizelgesinin 3., 4. ve 11. sırasında yer alan ibareler ve puanlar ile dava konusu bireysel işlemin davacı şirkete 220 ihtar puanı verilmesi ve bunun sonucunda iş güvenliği uzmanlığı eğitim kurumu yetki belgesinin 6 ay süreyle askıya alınmasına yönelik kısmı bakımından davanın reddine ilişkin kısmının onanmasına, ... tarih ve ... sayılı bireysel işlemin davacı şirkete ait işyeri hekimliği eğitim kurumu yetki belgesinin 6 ay süreyle askıya alınması bakımından davanın reddine ilişkin kısmının ise bozulmasına karar verilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 46. maddesinin 1. fıkrasında, Danıştay dava daireleri kararlarına karşı Danıştay'da temyiz yoluna başvurulabileceği; 2575 sayılı Danıştay Kanunu'nun 38. maddesinde, idari dava dairelerinden ilk derece mahkemesi olarak verilen kararların İdari Dava Daireleri Kurulunca temyizen inceleneceği hükme bağlanmış; 2577 sayılı Kanunun 49. maddesinin 4. fıkrasında ise, Danıştay dava dairelerine, ilk derece mahkemesi olarak verdikleri kararların temyizen bozulması halinde ısrar olanağı tanınmamıştır.
Bu durumda, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun bozma kararına uyularak bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.

İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
İlgili Mevzuat:
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun "Tanımlar" başlıklı 3. maddesinde,
"d) Eğitim kurumu: İş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personelinin eğitimlerini vermek üzere Bakanlıkça yetkilendirilen kamu kurum ve kuruluşlarını, üniversiteleri ve Türk Ticaret Kanununa göre faaliyet gösteren şirketler tarafından kurulan müesseseleri ifade eder." hükmü;
"Teftiş, inceleme, araştırma, müfettişin yetki, yükümlülük ve sorumluluğu" başlıklı 24. maddesinde, "(1) Bu Kanun hükümlerinin uygulanmasının izlenmesi ve teftişi, iş sağlığı ve güvenliği yönünden teftiş yapmaya yetkili Bakanlık iş müfettişlerince yapılır. Bu Kanun kapsamında yapılacak teftiş ve incelemelerde, 4857 sayılı Kanunun 92, 93, 96, 97 ve 107 nci maddeleri uygulanır.
(2) Bakanlık, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği konularında ölçüm, inceleme ve araştırma yapmaya, bu amaçla numune almaya ve eğitim kurumları ile ortak sağlık ve güvenlik birimlerinde kontrol ve denetim yapmaya yetkilidir. Bu konularda yetkilendirilenler mümkün olduğu kadar işi aksatmamak, işverenin ve işyerinin meslek sırları ile gördükleri ve öğrendikleri hususları tamamen gizli tutmakla yükümlüdür. Kontrol ve denetimin usul ve esasları Bakanlıkça düzenlenir.
(3) Askeri işyerleriyle yurt güvenliği için gerekli maddeler üretilen işyerlerinin denetim ve teftişi konusu ve sonuçlarına ait işlemler, Millî Savunma Bakanlığı ve Bakanlıkça birlikte hazırlanacak yönetmeliğe göre yürütülür." hükmü;
"İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çeşitli yönetmelikler" başlıklı 30. maddesinde, "(1) Aşağıdaki konular ile bunlara ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmeliklerle düzenlenir:
b) İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ile ilgili olarak;
1) ...
2) İşyeri sağlık ve güvenlik birimi ile ortak sağlık ve güvenlik biriminde görev alacak işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelinin nitelikleri, işe alınmaları, görevlendirilmeleri, görev, yetki ve sorumlulukları, görevlerini nasıl yürütecekleri, işyerinde çalışan sayısı ve işyerinin yer aldığı tehlike sınıfı göz önünde bulundurularak asgari çalışma süreleri, işyerlerindeki tehlikeli hususları nasıl bildirecekleri, sahip oldukları belgelere göre hangi işyerlerinde görev alabilecekleri.
3) ...
4) ...
5) İşyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelinin eğitimleri ve belgelendirilmeleri, unvanlarına göre kimlerin hangi sınıf belge alabilecekleri, işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personeli eğitimi verecek kurumların belgelendirilmeleri, yetkilendirilmeleri ile eğitim programlarının ve bu programlarda görev alacak eğiticilerin niteliklerinin belirlenmesi ve belgelendirilmeleri, eğitimlerin sonunda yapılacak sınavlar ve düzenlenecek belgeler.
6) ... " hükmü;
"Belgelendirme, ihtar ve iptaller" başlıklı 31. maddesinde ise, "(1) İş sağlığı ve güvenliği hizmeti sunan, ölçüm ve analizleri yapan kişi, kurum, kuruluşlar ve eğitim kurumları ile ilgili olarak yetkilendirme ve belgelendirme bedelleri, bu kişi ve kurumlara getirilen kuralların ihlali hâlinde hafif, orta ve ağır ihtar olarak kayda alınması ile yetki belgelerinin geçerliliğinin doğrudan veya ihtar puanları esas alınarak askıya alınması ve iptaline dair usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir." hükmü yer almaktadır.
Dava konusu işlem tarihinde yürürlükteki haliyle 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'un "Görev" başlıklı 2. maddesinin (r) bendinde, "İşyerindeki sağlık ve güvenlik risklerini önleyici ve koruyucu hizmetleri yürütenlerin niteliklerini belirlemek, eğitimlerini ve sertifikalandırılmalarını sağlamak" Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının görevleri arasında sayılmış; 12. maddesinin 1. fıkrasının (m) bendinde de, "İşyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı, diğer teknik ve sağlık personel ile işçilere eğitim vermek için kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ve Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre faaliyet gösteren şirketler ile ortak sağlık ve güvenlik birimlerini yetkilendirmek, gerektiğinde yetkilerini iptal etmek, hizmetin etkin ve verimli bir şekilde verilip verilmediğinin kontrol ve denetimini sağlamak, işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının eğitimleri sonundaki sınavları yapmak veya yaptırmak, belgelerini vermek" İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün görevleri arasında sayılmıştır.
İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliğin dava tarihi itibarıyla "İhlaller ve ihtar puanı uygulanması" başlıklı 33. maddesinde,
"(1) 29 uncu maddede yer alan yetki belgesinin geçerliliğinin doğrudan iptalini gerektiren durumların dışındaki ihlallerde, EK-8 ve EK-9’da belirtilen ihtar puanları uygulanır.
(2) Bir takvim yılı içinde hafif ihlallerin ihtar puanlarının toplamının 30’a, orta ihlallerin ihtar puanlarının toplamının 60’a ulaşması durumunda kişi ve kurumların o yıl içinde işleyecekleri diğer hafif ve orta ihlaller bir üst derecenin tavan puanı esas alınarak uygulanır.
(3) Beş yıllık sürenin sonunda vize işlemini tamamlayan kişi ve kurumların; uygulanmasının üzerinden en az bir yıl geçmiş olan tüm ihtar puanları silinir." düzenlemesi;
"Yetkilerin askıya alınması ve iptali" başlıklı 34. maddesinde,
"(1) Bu Yönetmelik uyarınca yetkilendirilen veya belgelendirilen kişi ve kurumların belgelerinin geçerliliği;
a) İhtar puanları toplamının, kişiler için 100, kurumlar için 200 puana ulaşması,
b) Denetim veya kontrollerde tespit edilen noksanlıkların giderilmesi için verilen en fazla otuz günlük süre sonunda noksanlıkların devam etmesi hallerinden birinin gerçekleşmesi durumunda altı ay süreyle askıya alınır.
(2) Yetki belgelerinin geçerliliğinin altı ay süreyle askıya alınması işlemini gerektiren durumların bir vize süresi içinde tekrarı halinde bir yıl süreyle yetki belgesinin geçerliliği askıya alınır.
(3) Yetki belgelerinin geçerliliği askıya alınan kişi ve kurumlar askıya alınma süresince bu Yönetmelik kapsamındaki yetkilerini kullanamazlar. Ancak, yetki belgesinin geçerliliği askıya alınan veya belgesi doğrudan iptal edilen eğitim kurumunun faaliyeti yüz yüze eğitimi başlamış olan onaylı program bitinceye kadar devam eder. Askıya alınma süresi, programın bitiminde başlar. Yetki belgesi doğrudan iptal edilen kurumlar taahhüt ettikleri hizmetleri herhangi bir ek ücret talep etmeden bir başka eğitim kurumundan temin etmek zorundadırlar.
(4) Yetki belgesinin geçerliliğinin askıya alınması veya doğrudan iptali durumunda önceden yapılan aday kayıt işlemlerinden doğan hukuki sonuçlardan iptal edilen veya geçerliliği askıya alınan yetki belgesi sahipleri sorumludur." düzenlemesi yer almıştır.
Aynı Yönetmeliğin Ek-8 sayılı İş Güvenliği Uzmanları, Eğiticiler ve Sorumlu Müdürler İçin İhtar Tablosu Çizelgesinin 2. sırasında, sorumlu müdürlerin görev ve sorumluluklarını yerine getirmemesi durumunda aykırılık başına 10 ihtar puanı; 3. sırasında ise, eğiticilerin görev ve sorumluluklarını yerine getirmemesi durumunda aykırılık başına 10 ihtar puanı verileceği; Ek-9 sayılı İş Güvenliği Uzmanlığı Eğitim Kurumları İçin İhtar Tablosu Çizelgesinin 3. sırasında, eğitim kurumlarının görev ve sorumlulukları olarak belirtilen hususlarda aykırılık durumunda her bir aykırılık başına 10 ihtar puanı; 4. sırasında, eğitim kurumlarına ve katılımcılara ilişkin kayıtların eksik tutulması veya tutulmaması durumunda eğitim programı başına 10 ihtar puanı; 11. sırasında ise, onaylanmış eğitim programının herhangi bir unsurunda Bakanlığın onayı alınmadan değişiklik yapılması durumunda uygunsuzluk başına 40 ihtar puanı verileceği öngörülmüştür.
Dava konusu ... tarih ve ... sayılı işlemin davacı şirkete ait işyeri hekimliği eğitim kurumu yetki belgesinin 6 ay süreyle askıya alınmasına ilişkin kısmının incelenmesi:
Dava dosyasının incelenmesinden; davacı şirket nezdinde gerçekleştirilen denetim neticesinde eksiklik ihtiva ettiği gerekçesiyle ihtar puanı tatbikine neden olan katılımcı devam çizelgelerinin ... ve ... ID kodlu C Sınıfı İş Güvenliği Uzmanlığı Temel Eğitim Programlarına ait olduğu; davacı şirkete 40 ihtar puanı verilmesine neden olan asil ve yedek eğiticiler arasında yer almayan ...'ın verdiği "Türkiye'de ve Dünyada İş Sağlığı ve Güvenliği" dersinin ... ID kodlu C Sınıfı İş Güvenliği Uzmanlığı Temel Eğitim Programı kapsamında yer aldığı; dava konusu bireysel işlemin iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevli iş güvenliği uzmanlarının nitelikleri, eğitimleri ve belgelendirilmeleri, görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esaslarını düzenleme amacıyla ihdas edilen İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik hükümleri ile eki ihtar tablolarına istinaden tesis edildiği, buna karşın dava konusu bireysel işlemle davacı şirkete ait işyeri hekimliği eğitim kurumu yetki belgesinin de 6 ay süreyle askıya alındığı görülmektedir.
Dava konusu bireysel işleme dayanak teşkil eden ve yukarıda aktarılan İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliğin 34. maddesinde, Yönetmelik kapsamında belgelendiren kurumların belgelerinin 200 ihtar puanına ulaşılması halinde 6 süreyle askıya alınacağı hükme bağlanmıştır. İptali istenen bireysel işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunduğu haliyle İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliğin 19. maddesinde, eğitim kurumlarına şartları taşımaları halinde Ek-4'teki örneğe uygun yetki belgesinin verileceği hükme bağlanmış; Ek-4'te ise, bu belgenin "İş Güvenliği Uzmanlığı Eğitim Kurumu Yetki Belgesi" olduğuna işaret edilmiştir.
Yine aynı tarihte, işyeri hekimliği eğitim kurumu yetki belgesinin temini ve askıya alınması rejimi, 20/07/2013 tarih ve 28713 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik ile düzenlenmiştir. Bu çerçevede, bireysel işlemin tesis edildiği tarih itibarıyla, işyeri hekimliği eğitim kurumu yetki belgesi ile iş güvenliği uzmanlığı eğitim kurumu yetki belgesinin ayrı yönetmeliklerle düzenlendiği, bu yönetmeliklerde aynı kuruma verilen yetki belgelerinden birinin askıya alınması halinde diğer yetki belgesinin de askıya alınacağına yönelik herhangi bir hükme yer verilmediği anlaşılmaktadır.
Dolayısıyla, iş güvenliği uzmanlığı eğitim programları ile ilgili tespit edilen eksiklikler nedeniyle davacı şirkete uygulanan ihtar puanlarının 200'ü aşması üzerine, salt aynı şirkete ait olduğu ve aynı numara ile verildiği gerekçesiyle işyeri hekimliği eğitim kurumu yetki belgesinin de askıya alınmasında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün ... tarih ve ... sayılı işleminin davacı şirkete ait işyeri hekimliği eğitim kurumu yetki belgesinin 6 ay süreyle askıya alınmasına ilişkin kısmının İPTALİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam ... TL yargılama giderinin 1/2'si olan ...TL'sinin davacı üzerinde bırakılmasına, 1/2'si olan ... TL'sinin ise davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca duruşmalı işler için belirlenen ... TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, davanın retle sonuçlanan ve onanarak kesinleşen kısmı için ilk kararda davalı idare lehine vekalet ücreti takdir edildiğinden bu konuda yeniden vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
4. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'na temyiz yolu açık olmak üzere, 05/04/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.