Danıştay 7. Daire 2021/1471 Esas 2022/1425 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/1471
Karar No : 2022/1425

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı adına
… Gümrük Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının aleyhlerine olan kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına 2016 ila 2017 yıllarında tescilli muhtelif tarih ve sayılı 17 adet serbest dolaşıma giriş beyannamesi muhteviyatı eşya için ödenen verginin eşyaya ait faturada gösterilen kıymete göre hesaplanan tutardan fazlasının 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 211. maddesi uyarınca iadesi isteminin reddine dair karara vaki itirazın reddi yolundaki işlemin iptali ile fazladan ödenen tutarın tahsil tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte iadesine hükmedilmesi istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:…sayılı kararıyla, davacının geri verme başvurusuna konu ettiği serbest dolaşıma giriş beyannameleri içeriği eşyaların bir kısmının ithalatta gözetim uygulaması kapsamında olduğu, bir kısmının ise herhangi bir gözetim uygulamasına tabi olmadığı anlaşıldığından ayrı ayrı inceleme yapılması gerektiği, dava konusu işlemin, işleme konu serbest dolaşıma giriş beyannamelerinin "şemsiye, oyuncak, oyuncak silah, granit, kozmetik fırça ve buzdolabı" cinsi eşyalara isabet eden iade talebine ilişkin kısımlarının incelenmesinden; gözetim uygulaması öngörülmesi aşamasında, gözetim önlemi uygulanmasına karar verilen eşyanın, belirlenen bir kıymetin altında ithal edilmek istenilmesi halinde, sadece, ''gözetim belgesi'' ibrazı zorunluluğu getirildiğinden, bu zorunluluğa uyulmaması halinin, Gümrük Kanunu hükümlerine göre ek tahakkuk yapılmasını gerektirir bir durum olmadığı ve Gözetim Tebliğinde belirtilen birim kıymet, eşyanın, Gümrük Kanunu hükümlerine göre belirlenmiş gerçek satış bedeli olmadığından, gözetim önlemlerinin yanlış uygulanması suretiyle ödenen verginin iadesi istemiyle Gümrük Kanunu'nun 211. maddesine uygun olarak süresinde yapılan başvurunun reddine dair işlemin "şemsiye, oyuncak, oyuncak silah, granit, kozmetik fırça ve buzdolabı" cinsi eşyalara isabet eden iadeye ilişkin kısmında hukuka uygunluk bulunmadığı, davacının yasal faiz istemine gelince; 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 07/11/2019 tarihinde yürürlüğe giren 7190 sayılı Yasa ile değişik 216. maddesi gereğince, iadesi istenen vergilerin idareye başvuru tarihinden itibaren aynı dönemde 6183 sayılı Kanuna göre belirlenen tecil faizi oranında hesaplanacak faiziyle birlikte iadesi gerektiği; dava konusu işlemin, işleme konu serbest dolaşıma giriş beyannamelerinin "ruj, fondoten, pudra ve kozmetik" cinsi eşyalara isabet eden iade talebine ilişkin kısımlarının incelenmesinden; olayda, davalı idarenin zorlaması sonucunda davacı tarafından serbest dolaşıma giriş beyannamesinde yurt dışı gider kaleminin yüksek bir tutarda beyan edildiği hususunu destekler nitelikte herhangi bir genel düzenleyici işlem ya da bu iddiaları somut bir şekilde kanıtlayacak herhangi bir bilgi belgeye rastlanılmadığı, davacının beyan etmiş olduğu yurt dışı gider kaleminin satış bedeline dahil olmaması gerektiği yönünde açık ve net herhangi bir veri olmaması karşısında, yurt dışı gider kaleminde beyan edilen tutarın gerçeği yansıtmadığı hususu ile gerçek satış bedelinin tespiti için inceleme, araştırma ve hukuki yorum yapılması gerektiğinden ve iade istemi 4458 sayılı Kanun'un 211. maddesinde öngörülen koşulları taşımadığından, dava konusu işlemin " ruj, fondoten, pudra ve kozmetik " cinsi eşyalara isabet eden iade talebine ilişkin kısımlarında hukuka aykırılık görülmediği, dava konusu işlemin 02/02/2016 tarih ve 453 sayılı beyannameye ilişkin kısmına gelince; geri verme talebinde bulunulabilmesi için 3 yıllık sürenin bulunduğu, sürenin beyannamenin tescil tarihinde başlayacağı, olayda ise; serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil tarihinin 02/02/2016 olmasına rağmen geri verme başvurusuna ait dilekçenin kayıt tarihinin 06/02/2019 olduğu görülmekle, başvurunun 3 yıllık süre geçtikten sonra yapılmış olması nedeniyle işleminin bu beyannameye isabet eden kısmında da hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin kısmen iptaline kısmen davanın reddine, fazladan ödenen tutarın geri verilmesine karar verilen kısım için idareye başvuru tarihinden itibaren işletilecek tecil faiziyle birlikte iadesine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf istemine konu vergi mahkemesi kararının, "şemsiye, oyuncak, oyuncak silah, granit, kozmetik fırça ve buzdolabı" cinsi eşyalara isabet eden ve fazla ödenen vergilerin tecil faiziyle iadesine ilişkin kısmı ile … tarih ve … sayılı beyannameye ilişkin istemin reddine dair hüküm fıkrası uygun görülmüş olup, tarafların istinaf dilekçelerinde ileri sürülen nedenlerin kararın bu kısmını kusurlandıracak nitelikte bulunmadığı; istinaf istemine konu vergi mahkemesi kararının, "ruj, fondoten, pudra ve kozmetik" cinsi eşyalara isabet eden ve fazla ödenen vergilerin iadesi talebinin reddine ilişkin kısımlarına gelince; ithal edilen eşyanın gümrük kıymeti, eşyanın satış bedeli olduğundan, gümrük vergilerinin hesaplanmasında satış bedelinin esas alınması; satış bedelinin esas alınması için gerekli koşulların mevcut olmadığının tespit edilmesi halinde de sırasıyla diğer yöntemlere başvurulması gerektiği, iade istemine konu gümrük ve katma değer vergilerinin davacının beyanına göre tahsil edildiği tartışmasız olmakla birlikte, beyannamede eşyaya ilişkin fatura kıymeti ile yurt dışı gider adı altında beyan olunan kıymeti arasındaki farkın çok fazla olduğu, vergi tahakkuk ve tahsilinde fatura bedelinin gerçeği yansıtmadığı yönünde herhangi bir veri, emsal referans veya tespitin bulunmadığı, dolayısıyla beyan ile fatura arasındaki yüksek orandaki farkın serbest iradeyle beyan edildiğinin kabulünün hayatın olağan akışı ve ticari hayatın gerçekleriyle bağdaşmayacağı, bu bakımdan; davacıdan tahsil edilen vergilerin, eşyaya ait faturada gösterilen kıymete göre hesaplanan tutardan fazlasının iade edilmemesinin, yukarıda açıklanan hukuki duruma aykırılık oluşturacağı anlaşıldığından, dava konusu işlemin bu kısmında ve bu kısma karşı açılan davayı reddeden mahkeme kararında hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle kararın serbest dolaşıma giriş beyannamelerinin "ruj, fondoten, pudra ve kozmetik" cinsi eşyalara isabet eden iade talebine ilişkin kısımlarının kaldırılmasına, dava konusu işlemin bu kısmının iptaline, bu kısma isabet eden vergilerin idareye başvuru tarihinden itibaren hesaplanacak tecil faiziyle birlikte iadesine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Hatalı alınmış bir verginin söz konusu olmadığı, davacının beyanı doğrultusunda işlem yapıldığı, gözetim belgesi ibraz etmek yerine eşyanın kıymetini gözetim belgesinde yazılı tutara yükseltmek suretiyle yapılan ithalatın bu kapsamda olduğu, davacının bilerek bu şekilde beyanda bulunup idarenin kıymet araştırmasına gitmesini engellediği, kanunu dolanma kastının olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kısmen kabulü ile kararın faize ilişkin hüküm fıkrasının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dayandığı hukuki ve kanuni nedenlerle gerekçesi yukarıda açıklanan bölge idare mahkemesi kararının, işlemin, … tarih ve … sayılı beyanname dışındaki diğer beyannameler yönünden iptali ve fazladan ödenen vergilerin idareye başvuru tarihinden itibaren hesaplanacak tecil faiziyle birlikte iadeye ilişkin hüküm fıkrasının, yasal faize isabet eden kısmı aynı gerekçe ve nedenlerle Dairemizce de uygun görülmüş olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, anılan hüküm fıkrasının bozulmasını gerektirecek nitelikte bulunmamıştır.
Temyize konu kararın faiz istemine ilişkin hüküm fıkrasının yasal faiz oranını aşan kısmına gelince;
4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 216. maddesinin 07/11/2019 tarih ve 30941 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 24/10/2019 tarih ve 7190 sayılı Kanun'un 8. maddesiyle değişik 1. fıkrasında, gümrük vergileri ile bunların ödenmelerine bağlı olarak tahsil edilmiş gecikme faizinin veya gecikme zammının geri verilmesinde, geri vermeye konu fazla tahsilatın yükümlüden kaynaklanması durumunda geri verme başvurusunun yapıldığı tarihten, diğer durumlarda ise tahsilat tarihinden geri verme kararının tebliğ edildiği tarihe kadar geçen süre için geri verilecek tutar üzerinden, aynı dönemde 6183 sayılı Kanuna göre belirlenen tecil faizi oranında hesaplanacak faizin ödeneceği hükmü yer almaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, yurt dışı giderin artırılması suretiyle gözetim kıymeti üzerinden beyan edilen eşyaya ilişkin serbest dolaşıma giriş beyannamelerinin 2016 ila 2017 yıllarında tescil edildiği, vergilerin geri verilmesinde 6183 sayılı Kanun'a göre belirlenen tecil faiziyle iade edilmesine ilişkin yasal değişikliğin ise 07/11/2019 tarihinde yürürlüğe girdiği anlaşılmaktadır. Buna göre fazla ödemeye konu serbest dolaşıma giriş beyannamelerinin 07/11/2019 tarihinden önce tescil edilmiş olması karşısında, gümrük yükümlülüğünün başladığı beyannamelerin tescil tarihi itibarıyla 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun'da öngörülen yasal faiz oranında hesaplanacak faiziyle iade edilmesi gerekmekte olup, anılan tarihte yürürlükte olmayan hükme dayanılarak tecil faiziyle iadeye ilişkin hüküm fıkrasının yasal faiz oranını aşan kısmında hukuka uygunluk görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kısmen reddine, kısmen de kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının; işlemin … tarih ve … sayılı beyanname dışındaki diğer beyannameler yönünden iptale ve fazladan ödenen tutarların, idareye başvuru tarihinden itibaren tecil faiziyle iadesine ilişkin hüküm fıkrasının yasal faize isabet eden kısmının ONANMASINA,
3. Kararın, faize ilişkin hüküm fıkrasının yasal faiz oranını aşan kısmının ise BOZULMASINA,
4. Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Daireye gönderilmesine,
5. 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 13. maddesinin (j) bendi parantez içi hükmü uyarınca alınması gereken harç dahil olmak üzere, yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine, 05/04/2022 tarihinde kesin olarak oyçokluğuyla karar verildi.




(X) KARŞI OY :

4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 210. maddesinde; bu Kanun'da geçen “geri verme” deyiminin, ödenmiş olan gümrük vergilerinin tamamen veya kısmen geri ödenmesi; “kaldırma” deyiminin, henüz ödenmemiş olan gümrük vergilerinin tamamen veya kısmen alınmamasına karar verilmesi anlamına geldiği belirtilmiştir. Aynı Kanun’un 211. maddesinde; kanunen ödenmemeleri gerektiği halde ödenmiş olduğu belirlenen gümrük vergilerinin geri verileceği, kanunen tahakkuk ettirilmemeleri gerektiği halde tahakkuk ettirilen gümrük vergilerinin kaldırılacağı, ancak, kanunen ödenmemesi veya tahakkuk ettirilmemesi gereken gümrük vergileri ilgili kişinin kasten yaptığı bir tahrifat sonucunda ödenmiş veya tahakkuk ettirilmişse, bu vergilerin geri verilmesine veya kaldırılmasına ilişkin taleplerin kabul edilmeyeceği, kanunen ödenmemeleri gereken gümrük vergilerinin, söz konusu vergilerin yükümlüye tebliğ edilmesi ve ilgilinin üç yıl içinde gümrük idaresine müracaatı üzerine geri verileceği veya kaldırılacağı kurala bağlanmıştır.
Davacının geri verme başvurusuna konu ettiği serbest dolaşıma giriş beyannameleri içeriği eşyaların bir kısmının ithalatta gözetim uygulaması kapsamında olduğu, bir kısmının ise herhangi bir gözetim uygulamasına tabi olmadığı ileri sürüldüğünden, ayrı ayrı inceleme yapılması gerekmektedir.
Dava konusu işlemin, işleme konu serbest dolaşıma giriş beyannamelerinin "şemsiye, oyuncak, oyuncak silah, granit, kozmetik fırça ve buzdolabı" cinsi eşyalara isabet eden iade talebine ilişkin kısımlarının incelenmesinden; gözetim belgesi alınması gerektiği halde bundan kaçınarak eşyanın kıymetinin Tebliğ'de belirlenen kıymete yükseltilmesi suretiyle ithalatın gerçekleştirilmesi, mevzuata aykırı olduğu gibi iyiniyet kuralları ile de bağdaşmamakta, uygulamada gözetim belgesi alan yükümlüler aleyhine de eşitsiz bir durum oluşturmaktadır. İdarenin yükümlüden gözetim belgesi temin etme olanağı da hukuken ve fiilen ortadan kalkmış olmaktadır. Bunun sonucunda, ilgili düzenleyici işlem idarece geri alınmış ya da yargı kararıyla iptal edilmiş olmamasına rağmen düzenleyici işlem ile (Tebliğ) getirilen gözetim uygulaması ve 4458 sayılı yasanın, 61. maddesi ile düzenlenen beyanın bağlayıcılığı ilkesi de fiilen askıya alınmış olmaktadır. Bu durumda Tebliğ ile belirli bir CIF değerin altında ve belirli miktarların üzerinde ithal edilmek istenen eşyanın gözetim uygulaması kapsamına tabi kılınan eşya için gözetim belgesi almak amacıyla anılan belgeyi vermeye yetkili Ticaret Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğüne davacı tarafından başvuruda bulunulup bulunulmadığının araştırılarak fazladan ödendiği ileri sürülen vergilerin 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 211. maddesi uyarınca geri verilip verilemeyeceğinin saptanması suretiyle bir karar verilmesi gerekmektedir.
Diğer yandan, dava konusu işlemin, işleme konu serbest dolaşıma giriş beyannamelerinin "ruj, fondoten, pudra ve kozmetik" cinsi eşyalara isabet eden iade talebine ilişkin kısımlarının incelenmesinden; olayda, davalı idarenin zorlaması sonucunda davacı tarafından serbest dolaşıma giriş beyannamesinde yurt dışı gider kaleminin yüksek bir tutarda beyan edildiği hususunu destekler nitelikte herhangi bir genel düzenleyici işlem ya da bu iddiaları somut bir şekilde kanıtlayacak herhangi bir bilgi belgeye rastlanılmadığı gibi davacının beyan etmiş olduğu yurt dışı gider kaleminin satış bedeline dahil olmaması gerektiği yönünde açık ve net herhangi bir veri olmaması karşısında ve ayrıca beyanın bağlayıcılığı ilkesi gereği yurt dışı gider olarak beyan edilen tutar matraha dahil olduğundan, davacı tarafından da söz konusu farkın sebebi açıklanamadığından, geri verme isteminin 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 211.maddesinde öngörülen koşulları taşımaması nedeniyle, dava konusu işlemin "ruj, fondoten, pudra ve kozmetik" cinsi eşyalara isabet eden iade talebine ilişkin kısımlarında hukuka aykırılık görülmediğinden kararın bozulması gerektiği oyu ile, Dairemiz kararına katılmıyorum.