Danıştay 6. Daire 2022/1125 Esas 2022/4237 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2022/1125
Karar No : 2022/4237

TEMYİZ EDEN TARAFLAR : I. (DAVACI) ...
VEKİLİ : Av. ... II. (DAVALILAR)
1-...Bakanlığı-...
VEKİLİ : Av. ...

2- ...Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

3- ...Belediye Başkanlığı - ...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF : 1- ...Bakanlığı
2- ...Büyükşehir Belediye Başkanlığı
3- ...Belediye Başkanlığı
4- ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul İli, Avcılar İlçesi, ...Mahallesi, ...pafta, ...parsel sayılı, ...arsa paylı, .... kat ...numaralı taşınmazın 28/06/2005 tarih ve 2005/109 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile "Afete Maruz Bölge" ilan edilen alanda kalması ve sonrasında yıkılmasında davalı idarelerin hizmet kusuru bulunduğundan bahisle uğranıldığı iddia edilen 150.000,00-TL maddi ve 60.000,00-TL manevi zararın davanın açıldığı tarihten itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idarelerden tazminine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ...İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararda; davacının maddi tazminat isteminin kısmen kabulü ile davalı idarelerin kusur oranları dikkate alınmak suretiyle 54,374,61-TL'nin Avcılar Belediye Başkanlığı, 27,187,31 TL'nin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı, 27,187,31-TL'nin ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından davanın açıldığı 13/10/2017 tarihten itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine, davacının manevi tazminat isteminin 10.000,00-TL'lik kısmının kabulü ile davanın açıldığı 13/10/2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte kusur oranlarına göre davalı idarelerden alınıp davacıya ödenmesine, diğer maddi ve manevi tazminat istemlerinin ise reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İdare Mahkemesi kararına karşı davacılar tarafından yapılan istinaf başvurusunun, hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek reddine, davalılar tarafından yapılan istinaf başvurusunun ise; aynı hukuki durumda bulunan başka dosyalarda kabul edilen ve kesinleşen kusur oranlarıyla çelişmemesi için Mahkeme kararın gerekçesinde belirtilen kusur oranlamasının değiştirilmesi suretiyle, değişik gerekçeyle reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
1- Davacı tarafından, davanın reddine ilişkin kısmın usul ve hukuka aykırı olduğundan bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
2- Davalı Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından,davanın kabule ilişkin kısmının süre aşımı, husumet ve idari merci tecavüzü gibi nedenlerle usul yönünden, kusurun oluşmadığı, zararla eylem arasında illiyet bağının olmadığı gibi sebeplerle esas yönünden bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
3- Davalı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından, kusur oranlamasının yanlış olduğu, emsal dosyalara uymadığı, oluştuğu iddia edilen zarardan dolayı sorumluluklarının bulunmadığı gerekçeleriyle hukuka aykırı olan kararın bozulması gerektiği ileri sürülmüştür.
4- Davalı Avcılar Belediye Başkanlığı tarafından, davanın kabulüne ilişkin maddi ve manevi tazminat yönünden verilen kararın hukuka aykırı olduğundan bahisle bozulması gerektiği ileri sürülmüştür.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI : Taraflarca savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Davacının vefat etmesi nedeniyle Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, 29/10/2021 günlü, 31643 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 85 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 1. maddesi uyarınca, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Altıncı Kısmının Dördüncü Bölümünün başlığı "Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği" şeklinde değiştirildiğinden, husumetin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yerine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına yöneltilmesine karar verilerek, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
İstanbul İli, Avcılar İlçesi, ...Mahallesi, ...pafta, ...parsel sayılı, ...arsa paylı, .... kat ...numaralı taşınmaz 28/06/2005 tarih ve 2005/109 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile "Afete Maruz Bölge" ilan edilen alanda kalmış, daha sonra ikamet edilmesi mümkün olmayan yapı 13.09.2017 tarihinde Avcılar Belediye ekiplerince yıkılmış, bunun üzerine görülmekte olan dava açılmıştır.
Davacının ise 24.02.2016 tarihinde vefat ettiği anlaşılmıştır.


İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "İdari dava türleri ve idari yargı yetkisinin sınırı" başlıklı 2. maddesinde; "İdari dava türleri şunlardır:
a) İdarî işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlâl edilenler tarafından açılan iptal davaları, ... ", "Dilekçeler üzerine ilk inceleme" başlıklı 14. maddesinde; " ... 3. Dilekçeler, Danıştayda daire başkanının görevlendireceği bir tetkik hakimi, idare ve vergi mahkemelerinde ise mahkeme başkanı veya görevlendireceği bir üye tarafından: ... c) Ehliyet, ... Yönlerinden sırasıyla incelenir.
", "İlk inceleme üzerine verilecek karar" başlıklı 15. maddesinde ise; "1. Danıştay veya idare ve vergi mahkemelerince yukarıdaki maddenin 3 üncü fıkrasında yazılı hususlarda kanuna aykırılık görülürse, 14 üncü maddenin; ... b) 3/c, 3/d ve 3/e bentlerinde yazılı hallerde davanın reddine, ... Karar verilir" hükümleri yer almaktadır.
2577 sayılı Kanun'un 31. maddesinin ehliyet konusunda yollamada bulunduğu 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun "Taraf ehliyeti" başlıklı 50. maddesinde; "(1) Medenî haklardan yararlanma ehliyetine sahip olan, davada taraf ehliyetine de sahiptir.", "Dava ehliyeti" başlıklı 51. maddesinde; "(1) Dava ehliyeti, medenî hakları kullanma ehliyetine göre belirlenir.
", 71. maddesinde ise; "(1) Dava ehliyeti bulunan herkes, davasını kendisi veya tayin ettiği vekil aracılığıyla açabilir ve takip edebilir." hükümlerine yer verilmiştir.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 8. maddesinde; "Her insanın hak ehliyeti vardır. Buna göre bütün insanlar, hukuk düzeninin sınırları içinde, haklara ve borçlara ehil olmada eşittirler.", 9. maddesinde; "Fiil ehliyetine sahip olan kimse, kendi fiilleriyle hak edinebilir ve borç altına girebilir.", 28. maddesinde; "Kişilik, çocuğun sağ olarak tamamıyla doğduğu anda başlar ve ölümle sona erer. ..." hükmü, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 513. maddesinde; "Sözleşmeden veya işin niteliğinden aksi anlaşılmadıkça sözleşme, vekilin veya vekâlet verenin ölümü, ehliyetini kaybetmesi ya da iflası ile kendiliğinden sona ermiş olur. ..." hükmü yer almıştır.


HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen hükümler uyarınca, yargılama işlemlerinde bulunabilmek için, öncelikle hak ehliyetine sahip olmak gerektiği, gerçek kişiler için bu durumun tam ve sağ doğum ile başladığı, ölüm ile sona erdiği açıktır.
Ölüm ile hak ehliyetinin kaybedilerek; gerçek kişinin taraf ehliyeti de son bulmakta ve vekilin temsil yetkisi ortadan kalkmaktadır.
Olayda, davacı tarafından Av....'e 06/03/2015 tarihinde vekaletname verildiği, 13/10/2017 tarihinde ise davacıyı temsilen bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Davacı ...'ın 24/02/2016 tarihinde vefat ettiği göz önünde bulundurulduğunda; davacının öldüğü tarihten sonra hak ve taraf ehliyetine sahip olması mümkün olmadığından, İdare Mahkemesince davanın objektif ehliyet yönünden reddedilmesi gerekirken, davanın esasına yönelik inceleme yapılarak verilen temyize konu kararda hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davanın kısmen kabulü, kısmen reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak taraflarca yapılan istinaf başvurularının reddi yolundaki temyize konu ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,
2. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 05/04/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.