Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/5067 Esas 2022/9028 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :İş Mahkemesi



Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyularak ilâmında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar ve feri müdahil Kurum vekilleri ile katılma yoluyla davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Davacı; davalıya ait kuyumculuk işyerinde 16.06.2008-25.11.2014 tarihleri arasında kesintisiz ve hizmet akdine dayalı olarak çalıştığından Kuruma bildirilmeyen hizmet süresinin tespiti ile uyuşmazlık konusu dönemde dava dışı farklı işyerlerinden yapılan bildirimlerin davalı nezdinde geçtiğinin tespitini talep etmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak davanın kısmen kabulüne, davacının, davalı işveren ...'a ait ... sicil numaralı işyerinde hizmet akdine dayalı olarak asgari ücretle 16/06/2008-08/11/2014 tarihleri arasında 2303 gün çalıştığının, 299 günlük çalışmanın Kuruma bildirildiğinin, ... sicil numaralı işyerinden 07/09/2010-18/10/2010 tarihleri arasında bildirilen 42 gün, ... sicil numaralı işyerinden 07/01/2012-31/01/2012 tarihleri arasında bildirilen 25 gün ve 01/02/2012-18/03/2012 tarihleri arasında bildirilen 48 gün, ... sicil numaralı işyerinden 19/03/2012-19/11/2012 tarihleri arasında bildirilen 242 gün, ... sicil numaralı işyerinden 01/04/2013-01/04/2014 tarihleri arasında bildirilen 361gün, ... sicil numaralı işyerinden 02/04/2014-22/08/2014 tarihleri arasında bildirilen 141 gün, ... sicil numaralı işyerinden 23/08/2014-08/11/2014 tarihleri arasında bildirilen 77 günlük çalışmaların davalı işveren ...'a ait ... sicil numaralı işyerinde geçtiğinin ve bu işyerine aktarılması gerektiğinin tespitine, davacının ... ,..., ...,..., ..., ... sicil numaralı işyerlerinde fiili olarak çalışmadığının tespitine, karar verilmiştir.
Mahkemece, davacının çalıştığını iddia ettiği davalı ...’a ait ... sicil sayılı dosyada işlem gören “mithatpaşa cad. n:197 narlıdere /...” adresinde kurulu kuyumcu işyerinin 20.07.2011 tarihinde kanun kapsamına alınması karşısında, davacının çalıştığını iddia ettiği kuyumcu işyerinin açılış tarihi ve vergi kaydı araştırılmalı, bu hususa yönelik emniyet araştırması yapılmalı, bu işyerine komşu işyerleri ile komşu işyerlerinde hizmetleri kayıtlara geçmiş çalışanlar tanık sıfatıyla dinlenmeli, kuyumcu işyerinin dava konusu edilen 16.06.2008 tarihinden sonraki bir tarihte açıldığının anlaşılması halinde, kuyumcu işyerinin açılış tarihinden önce davacının diğer davalılara ait inşaat işyerlerinde çalışması olup olmadığı üzerinde durularak tüm deliller toplanıp birlikte değerlendirilmek suretiyle, elde edilecek sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalılar ve feri müdahil Kurum vekilleri ile katılma yoluyla davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgililere iadesine,14.06.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.