Danıştay 13. Daire 2017/2390 Esas 2022/1403 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2017/2390
Karar No:2022/1403

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ...Kurumu
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF DAVACI) : ...Petrol Ürünleri Otomotiv Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. ... (...Akaryakıt İstasyonu)

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesi'nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Bayilik lisansı sahibi davacıya ait akaryakıt istasyonunda 02/09/2013 tarihinde yapılan denetimde, vaziyet planında bulunmayan ve otomasyona bağlı olmayan pompa ile tank tespit edildiğinden bahisle davacıya 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun 19. maddesinin 7. fıkrası uyarınca 70.000,00-TL idarî para cezası verilmesine ilişkin Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nun (Kurul) ...tarih ve ...sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesi'nce verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararda; ''Tokat İli, Turhal İlçesi, ...Mah., Tokat-Turhal Karayolu'nun birinci kilometresi''nde akaryakıt bayii olarak faaliyet gösteren davacı şirkete ait akaryakıt istasyonunda 02/09/2013 tarihinde yapılan denetim esnasında vaziyet planında gözükmeyen ve otomasyona bağlı olmayan pompa ile tank tespit edildiği, konuya ilişkin soruşturma sürecinde davacı tarafından özetle; "İstasyon sahasında olup da otomasyona bağlı olmayan bir tank veya pompa bulunmadığı, istasyona bitişik parseldeki şirket müdürüne ait olan arsaya on yıl önce akaryakıt fiyatlarındaki değişkenlikten korunmak amacıyla söz konusu tankın yerleştirildiği, 30/08/2013 tarihinde akaryakıta zam geleceğinin haber alınması üzerine dağıtım şirketinden alınan kapasitenin üstündeki akaryakıtın geçici olarak bu tanka boşaltıldığı, bunun faturasının ve diğer resmi evraklarının mevcut olduğu, sonrasında bu yakıtın tekrardan otomasyona bağlı olan tanklara aktarıldığı, kötü bir niyetin bulunmadığı, yalnızca ticari kaygılarla hareket edildiği, cezayı hak edecek bir eylemlerinin olmadığı..." yönündeki savunmasından da görüleceği üzerine söz konusu tankın gerektiğinde aktif olarak kullanıldığı, buna karşın otomasyona dahil edilmeyip vaziyet planında da gösterilmediği, konuya ilişkin davalı idareye herhangi bir bildirimin yapılmadığı, bu doğrultuda özel ve nitelikli bir sektörde faaliyet gösteren davacı şirketin Kanun'da belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmediği anlaşıldığından, davacıya 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun 19. maddesinin 7. fıkrası uyarınca idarî para cezası verilmesine ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesi'nce; davalı idare tarafından idarî para cezasının hangi nedenle üst sınırdan verildiğinin somut bilgi ve belgelerle ortaya konulamadığı, ayrıca bu konuda herhangi bir açıklamada getirilmediği anlaşıldığından, herhangi bir kriter gözetmeksizin salt takdir yetkisinden hareketle Kanun'da öngörülen üst sınırdan idarî para cezası verilmesine ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, davacının istinaf başvurusunun kabulü ile .... İdare Mahkemesi'nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının kaldırılmasına, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 4. fıkrası uyarınca dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, tesis edilen işlemin hukuka uygun olduğu, söz konusu ceza uygulanan fiilin davacının kusuru dolayısı ile meydana geldiği, vaziyet planında gözükmeyen ve otomasyona bağlı olmayan pompa ile tank bulunduğu, davacı tarafından söz konusu tanka ilişkin olarak herhangi bir bildirimde bulunulmadığı, yazılı savunmasında gerektiğinde tankın aktif biçimde kullanıldığı hususunun davacı tarafından kabul edildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, Bölge İdare Mahkemesi'nce kesin olarak karar verildiği, söz konusu karara karşı temyiz isteminde bulunulamayacağı ileri sürülerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
Bölge İdare Mahkemesi'nce her ne kadar kararın kesin olarak verildiği belirtilmişse de; düzenleyici ve denetleyici Kurul tarafından verilen idari para cezasından kaynaklanan uyuşmazlığın, 2577 sayılı Kanun'un 46. maddesinde yer alan temyize tabi uyuşmazlıklar arasında olduğu anlaşıldığından, temyiz isteminin esasının incelenmesine geçildi.
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Tokat İli, Turhal İlçesi, ...Mah. Tokat-Turhal Karayolu'nun birinci kilometresinde akaryakıt bayii olarak faaliyet gösteren davacı şirkete ait akaryakıt istasyonunda 02/09/2013 tarihinde yapılan denetim esnasında vaziyet planında bulunmayan ve otomasyona bağlı olmayan pompa ile tank tespit edildiği, tank içerisindeki motorinle ilgili yapılan ölçümlerde ulusal marker seviyesine uygun ve geçerli sonuç elde edildiği, fiilin 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun 3. maddesinin 10. fıkrası ile 4. maddesinin 1. fıkrasına aykırı olduğunun değerlendirildiği, yapılan soruşturma sonucunda düzenlenen ...tarih ve ...sayılı soruşturma raporu ve alınan yazılı savunma sonrasında 5015 sayılı Kanun'un 19. maddesinin 7. fıkrası uyarınca 70.000,00-TL idarî para cezası verilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun 4. maddesinin birinci fıkrasında, "Lisans, sahibine lisansta yer alan faaliyetin yapılması ile bu konularda taahhütlere girişilmesi haklarını verir."; ikinci fıkrasında, "Lisans ile tanınan haklar; bu Kanunun, ilgili diğer mevzuatın ve lisansta yer alan kayıtlı hususların yerine getirilmesi koşuluyla kullanılır."; 19. maddesinin 7. fıkrasında, "Yukarıda belirtilenlerin dışında kalan ancak Kanunun getirdiği yükümlülüklere uymayanlara Kurumca binbeş yüz Türk Lirasından yetmişbin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir." kuralına yer verilmiştir.
11/04/2013 tarih ve 28615 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 6455 sayılı Gümrük Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 37. maddesi ile, 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun "Lisans sahiplerinin temel hak ve yükümlülükleri" başlıklı 4. maddesinin 4. fıkrasına (l) bendi eklenmiş, buna göre lisans sahipleri, "Kaçak akaryakıt veya sahte ulusal marker elde etmeye, satmaya ya da herhangi bir piyasa faaliyetine konu etmeye yarayacak şekilde lisansa esas teşkil eden belgelerde belirlenenlere aykırı sabit ya da seyyar tank, düzenek veya ekipmanı bulundurmamak" ile yükümlü tutulmuşlardır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bayilik lisansı kapsamında faaliyette bulunan davacı şirkete ait akaryakıt istasyonunda yapılan denetimde, vaziyet planında bulunmayan ve otomasyona bağlı olmayan pompa ile tank tespit edildiği, davacının yazılı savunmasında söz konusu tankın gerektiğinde aktif olarak kullanıldığı, buna karşın otomasyona dahil edilmeyip vaziyet planında da gösterilmediği, konuya ilişkin davalı idareye herhangi bir bildirimin yapılmadığı, bu nedenle dava konusu idarî para cezası tesisine dayanak olan fiilin sabit olduğu anlaşılmıştır.
Uyuşmazlık konusu idarî para cezasına ilişkin düzenlemenin yer aldığı kanun maddesinde idarî para cezası için alt ve üst sınır belirlenmiş olup, idare takdir yetkisini kullanarak üst sınırdan idarî para cezası vermiştir.
Petrol piyasasına ilişkin düzenlemeler yapmak Kurul'un görevleri arasındadır. Kurul görevini yerine getirirken, tüketicileri ve diğer piyasa aktörlerini korumak ve piyasa faaliyetlerinin yapılan düzenlemelere uygun bir şekilde devamının sağlanması için gerektiğinde yaptırım uygulayabilmektedir. Bayilik lisansı sahibi davacı şirketin, lisansın kendisine tanıdığı haklar dışında faaliyette bulunduğu açıktır. Bu nedenle, sabit olduğu anlaşılan eylemin ağırlığı ve yürütülen faaliyetin niteliği göz önüne alınarak Kanunda öngörülen üst sınırdan idarî para cezası uygulanması yönünde idarece takdir yetkisinin kullanılmış olmasında ölçülülük ilkesine aykırılık görülmemiştir.
Bu itibarla, bayilik lisansı sahibi davacı şirkete 5015 sayılı Kanun'un 19. maddesinin 7. fıkrası uyarınca idarî para cezası verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun kabulü ile dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesi'nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesine, 05/04/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.