Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2021/3954 Esas 2022/1254 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/3954
Karar No : 2022/1254

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Kurumu
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ...

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onuncu Dairesinin 17/05/2021 tarih ve E:2019/8256, K:2021/2266 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacının kullanmak zorunda olduğu kulak arkası programlanabilir işitme cihazı için düzenlenen fatura karşılığında eksik ödenen bedelin ödenmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine dair Sosyal Güvenlik Kurumunun ... tarih ve ... sayılı işlemi ile anılan işleme dayanak gösterilen Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği'nin iptali ve ödenmeyen 1.500,00-TL'nin yasal faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesi istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onuncu Dairesinin 17/05/2021 tarih ve E:2019/8256, K:2021/2266 sayılı kararıyla;
Davacı hakkında düzenlenen Başkent Üniversitesi Hastanesinin 05/02/2019 tarihli tıbbi malzeme raporunda, kullanılması gereken tıbbi malzemenin özelliklerinin belirtildiği, buna istinaden davacı tarafından 15/02/2019 tarihli fatura ile 1.500,00-TL bedelli işitme cihazı alındığı ve 26/03/2019 tarihinde anılan fatura bedelinin ödenmesi talebiyle Sosyal Güvenlik Kurumuna başvuruda bulunulduğu;
Sosyal Güvenlik Kurumunun ... tarih ve ... sayılı işlemi ile, Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği'nde programlanabilir dijital işitme cihazı bedeli olarak 750,00-TL fiyat belirlendiği, firma tarafından; programlanabilir dijital işitme cihazı ve işitme cihazı pili için medula sistemine (750,00-TL+30,68-TL) toplamda 780,68-TL kayıt yapıldığı, emekli sigortalıdan %10 katılım payı kesilerek, 705,68-TL işitme cihazı ve işitme cihazı pil bedeli olarak SUT hükümleri çerçevesinde ödeme yapılacağının bildirilmesi üzerine, anılan işlem ile dayanağı Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği'nin eki EK-3/C-3 listesinin "DO1004" kısmında yer alan "dijital programlanabilir işitme cihazı" için 750,00-TL ödeme yapılacağına ilişkin ibarenin iptali ile ödenmeyen 1.500,00-TL'nin yasal faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açıldığı;
Anayasa'nın 2., 5., 17., 56., 60., 65. maddeleri, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 1., 63., 72. maddeleri ile 5502 sayılı, dava konusu düzenlemenin tesis edildiği tarihteki adıyla, Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu'nun, yine aynı tarihte yürürlükte olan 1., mülga 3. ve mülga 41. maddelerine yer verilerek,
Sağlık Uygulama Tebliği'nin eki EK-3/C-3 listesinin "DO1004" kısmında yer alan "dijital programlanabilir işitme cihazı" için 750,00-TL ödeme yapılacağına ilişkin ibare yönünden;
Mevzuat hükümleri uyarınca, finansmanı sağlanacak sağlık hizmetlerine ilişkin, ödeme usul ve esaslarını belirlemede Sosyal Güvenlik Kurumu yetkili idare olmakla birlikte, Kurumun bu konuda düzenleme yapmadan önce 5510 sayılı Kanun gereğince sağlık otoritesi olan Sağlık Bakanlığından görüş alma zorunluluğu bulunduğu, görüşe uyulmasının ihtiyari olmasının da bu zorunluluğu ortadan kaldırmadığı,
Kurumun işlem tesis etmeden önce yerine getirmesi gereken bu yükümlülüğün, yasal olarak zorunlu olduğu, aksi durumun işlemi, şekil unsuru açısından hukuka aykırı kılacağı,
Dairelerinin 04/03/2021 tarih ve E:2019/8256 sayılı ara kararı ile Sağlık Bakanlığı ve davalı Sosyal Güvenlik Kurumundan, dava konusu düzenlemelere ilişkin Sağlık Bakanlığının görüşünün alınıp alınmadığının ve anılan düzenlemeye yönelik olarak piyasa araştırması ve maliyet analizi çalışması yapılıp yapılmadığının, anılan belirleme ve maliyet hesaplaması yapılırken Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonu tarafından hangi ölçütlerin gözönüne alındığının sorulmasına karar verildiği;
Sağlık Bakanlığının cevabında, dava konusu düzenlemeye ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumuna verilmiş bir görüşlerinin bulunmadığı; Sosyal Güvenlik Kurumunun cevabında ise, Sağlık Bakanlığından tıbbi malzemelerin teminine ilişkin endikasyon kriterleri gibi bilimsel konularda görüş alındığı, fiyat konusunda görüş alınmadığı, belirlenen teknik özellikleri haiz olan cihazlar için firmalardan fiyat teklifleri alınarak bedellerin belirlendiğinin bildirildiği;
Dosyada yer alan bilgi ve belgeler ile davalının ara kararına verilen cevabından, dava konusu düzenlemenin yasal zorunluluk olan Sağlık Bakanlığının görüşü alınmadan tesis edildiğinin anlaşıldığı; Her ne kadar 5510 sayılı Kanun'un 72. maddesinde öngörülen Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonunca, Sağlık Bakanlığı temsilcisinin iştirakiyle dava konusu düzenlemeye ilişkin kararlar alındığı savunulmuş ise de, komisyonda Sağlık Bakanlığı temsilcisinin yer almasının, kurumsal olarak Sağlık Bakanlığından görüş alınması ile aynı kapsamda değerlendirilemeyeceğinden, dava konusu Tebliğ'in anılan ibaresinde şekil unsuru yönünden hukuka uyarlık görülmediği;
Dava konusu Sosyal Güvenlik Kurumunun ... tarih ve ... sayılı işlemi ile davacıya ödenmeyen 1.500,00 TL'nin yasal faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesi istemi yönünden;
Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği'nin eki EK-3/C-3 listesinin "DO1004" kısmında yer alan "dijital programlanabilir işitme cihazı" için 750,00-TL ödeme yapılacağına ilişkin ibaresinde hukuka uyarlık görülmediğinden bu düzenleme gerekçe gösterilerek tesis edilen dava konusu işlemde de hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle,
Sosyal Güvenlik Kurumunun ... tarih ve ... sayılı işlemi ile anılan işlemin dayanağı Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği'nin eki EK-3/C-3 listesinin "DO1004" kısmında yer alan "dijital programlanabilir işitme cihazı" için 750,00-TL ödeme yapılacağına ilişkin ibarenin iptaline, ödenmeyen 1.500,00-TL'nin davalı idareye başvuru tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte tahsiline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, Kurumca finansmanı sağlanan tıbbi malzemelerin fiyatlarının, 5510 sayılı Kanun'un 72. maddesi hükümleri doğrultusunda Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonunca sağlıkta finansmanın sürdürülebilirliği de dikkate alınarak belirlendiği, Kurumun dava konusu düzenlemeyi yapmadan önce Sağlık Bakanlığının görüşünü alma zorunluluğu bulunmadığı; tedavi giderleri ile ilgili olarak serbest piyasa ortamında sunulan çeşitli mal ve hizmetler bakımından oluşan farklı fiyatlar arasında azami faydayı en düşük maliyetle sağlayacak olanın seçilerek bedelinin ödenmesinin temin edilmesi, böylelikle gereksiz kaynak aktarımının önüne geçilerek kamu kaynaklarının yerinde kullanılmasının amaçlandığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2.Dava konusu işlemlerin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptali ile ödenmeyen bedelin tahsiline ilişkin Danıştay Onuncu Dairesinin temyize konu 17/05/2021 tarih ve E:2019/8256, K:2021/2266 sayılı kararının ONANMASINA,
3.Kesin olarak, 06/04/2022 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY
X- Anayasa'nın 65. maddesinde, Devletin sosyal ve ekonomik alanlarda Anayasa ile belirlenen görevlerini, ekonomik istikrarın korunmasını gözeterek mali kaynaklarının yeterliliği ölçüsünde yerine getireceği öngörülmüştür.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 63. maddesinde, Kurum tarafından finansmanı sağlanan sağlık hizmetleri ile bu hizmetlerin süresine dair usul ve esaslara yer verilmiş, son fıkrasında da, Kurumun, finansmanı sağlanacak sağlık hizmetlerinin teşhis ve tedavi yöntemleri ile (f) bendinde belirtilen sağlık hizmetlerinin türlerini, miktarlarını ve kullanım sürelerini, ödeme usul ve esaslarını Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığının görüşünü alarak belirlemeye yetkili olduğu ancak, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının görüşünün alınması (f) bendinde belirtilen ortez, protez ve diğer iyileştirici nitelikteki araç ve gereçlerin miktarını, standartlarını, sağlanmasını, uygulanmasını, kullanma sürelerini ve garanti süresi sonrası bakım, onarım ve yenilenmesi hususlarını kapsayacağı, Kurumun, bu amaçla komisyonlar kurabileceği, ulusal ve uluslararası tüzel kişilerle işbirliği yapabileceği, Komisyonların çalışma usul ve esaslarının Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak Kurumca belirleneceği hükme bağlanmıştır.
Aynı Kanun'un 72. maddesinde ise, 65. madde gereği ödenecek gündelik, yol, yatak ve yemek giderlerinin Kurumca ödenecek bedellerini belirlemeye Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonunun yetkili olduğu, Komisyonun, tıp eğitimini, hizmet basamağını, alt yapı ve kaynak kullanımı ile maliyet unsurlarını dikkate alarak sağlık hizmeti sunucularını fiyatlandırmaya esas olmak üzere ayrı ayrı sınıflandırabileceği, 63. madde hükümlerine göre finansmanı sağlanan sağlık hizmetlerinin Kurumca ödenecek bedellerini; sağlık hizmetinin sunulduğu il ve basamak, Devletin doğrudan veya dolaylı olarak sağlamış olduğu sübvansiyonlar, sağlık hizmetinin niteliği itibarıyla hayati öneme sahip olup olmaması, kanıta dayalı tıp uygulamaları, maliyet-etkililik ölçütleri ve genel sağlık sigortası bütçesi dikkate alınmak suretiyle, her sınıf için tek tek veya gruplandırarak belirlemeye yetkili olduğu belirtilmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca, kaynakların etkin ve verimli kullanılması, daha etkin ödeme ve denetim sisteminin kurulması, yersiz ödemelerin önüne geçilebilmesi ve mali sürdürülebilirliğin sağlanabilmesi adına 5510 sayılı Kanun'un ilgili hükümleri çerçevesinde yayımlanan Sağlık Uygulama Tebliği ve eki listeler kapsamında geri ödeme kurallarının belirlenmesi zorunluluk arz etmektedir.
Bu nedenle 5510 sayılı Kanun'un ilgili hükümleri doğrultusunda yapılan davaya konu düzenlemelerin hukuki dayanağının mevcut olduğu, sağlık hizmeti sunumu ile sosyal güvenlik sisteminin ekonomik bakımdan sürdürülebilir kılınması amacıyla geri ödeme kapsamındakilerin özel koşulları gözetilmek suretiyle ve sağlığa erişim haklarının engellenmemesi koşuluyla çeşitli tedbirler alınabilmesini sağlamak amacıyla idareye düzenleme yetkisi verildiği izahtan varestedir.
Davalı idarece, dava konusu düzenlemenin belirtilen mevzuat doğrultusunda yapıldığı, Sağlık Bakanlığının yetkili temsilcisinin komisyon çalışmalarında yer aldığı ve Sağlık Bakanlığının düzenleme hakkında olumsuz bir görüşünün bulunmadığı da göz önünde bulundurulduğunda, dava konusu düzenlemelerin dayanağı mevzuata uygun olduğu, kamu yararı ile hizmet gerekleri gözetilerek tesis edildiği anlaşılmakla anılan düzenlemede ve düzenleme uyarınca tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, Daire kararının bozulması gerektiği oyuyla, karara katılmıyoruz.