MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik verilen hükmün süresi içinde davalı ... Temizlik ve Özel Sağlık Hizmetleri İnş. Taah. Turizm Tekstil Gıda San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. ile ... Temizlik Gıda İnşaat Rehabilitasyon Antrenörlük San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. vekillerince ayrı ayrı temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- K A R A R -

Davacı vekili, müvekkili ile davalı şirketler arasında hizmet alım sözleşmesi bulunduğunu, sözleşme kapsamında davalı tarafından çalıştırılan dava dışı işçinin müvekkili aleyhine açtığı kıdem,ihbar,genel tatil ücreti ve yıllık izin ücreti alacağı ile ilgili davanın işçi lehine sonuçlandığını ve bu kapsamda müvekkili tarafından dava dışı işçiye icra takibi sonucunda ödeme yapıldığını, yapılan bu ödemeden sözleşme hükümlerine göre davalıların sorumlu olduğunu, müvekkili tarafından ödenen bedelin davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... Temizlik ve Özel Sağlık Hizmetleri İnş. Taah. Turizm Tekstil Gıda San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. ile ... Temizlik Gıda İnşaat Rehabilitasyon Antrenörlük San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. vekilleri davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, dosya kapsamı ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, taraflar arasındaki sözleşme ve bağlı şartname hükümlerine göre davacının dava dışı işçiye ödediği miktarın tamamını davalılardan rücuen talep etmekte haklı olduğu, ihbar tazminatından dolayı oluşan sorumluluğun son işveren konumundaki davalı ... Ltd. Şti."ne ait olduğu, bilirkişi tarafından ulusal bayram ve genel tatil ücreti yönündeki sorumlulukda son işveren sıfatıyla bu şirkete yüklenmiş ise de, anılan emsal içtihat gözetilerek sadece ihbar tazminatından doğan sorumluluğun son işveren konumundaki davalıya yüklenmesi gerektiği, yapılan hesaplamalar sonucunda davalı ... Temizlik Gıda İnşaat Rehabilitasyon Antrenörlük San. ve Dış Tic. Ltd. Şti"nin toplam sorumluluğu 2.394,96 TL, davalı ... Temizlik ve Özel Sağlık Hizmetleri İnş. Taah. Turizm Tekstil Gıda San. ve Dış Tic. Ltd. Şti"nin sorumluluğu ise 8.564,78 TL olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararı, davalılar vekilleri temyiz etmiştir.
1) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı ... Ltd. Şti vekilinin tüm, diğer davalı ... Ltd. Şti. vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2)Dava, taraflar arasındaki hizmet alım sözleşmesine dayalı rücuen tazminat istemine ilişkindir.
Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş aktinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar.
Yıllık izinler kullanılmadığı taktirde iş sözleşmesinin feshi ile ücrete dönüşmektedir. Sözleşmeyi feshedenin son yüklenici olduğu ve yıllık izinlerinde bu fesih ile ücrete dönüştüğü gözönüne alındığında yıllık izin ücretinden son yüklenici sorumlu olacaktır.
İhbar tazminatından son işveren sorumludur. Bunların dışında hafta tatil ücreti, ücret alacağı, fazla mesai ücreti gibi işçiye ödenen tazminatlardan yükleniciler işverene karşı işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak sorumlu olacaklardır.
İşveren tarafından bu ödemelerin feri mahiyetinde yapılan ödemeler de ayrı esasla yüklenicilerden tahsil edilebilecektir.
Yükleniciler aleyhine açılan rücu davalarında ayrı sözleşmelerle hizmet ifa eden yükleniciler mecburi dava arkadaşı olmadığı gibi borçtan müteselsilen sorumlu olacaklarına ilişkin kanun hükmü veya sözleşme bulunmamaktadır. Bu nedenle alacak davalarında her davalı aleyhine ayrı tahsil hükmü kurulmalıdır. Davanın itirazın iptali şeklinde açılmış olması durumunda ise takibin hangi davalı açısından hangi miktarla devam edeceği ayrı ayrı belirlenmelidir.
Bu durumda mahkemece davacı tarafından kararın temyiz edilmemiş olması nazara alınarak kazanılmış haklarda gözetilerek yukarıda belirlenen ilkeler çerçevesinde bilirkişiden ek rapor alınıp sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yanılgılı gerekçe ile kıdem tazminatı dışındaki yıllık ücretli izin tazminatının tüm yükleniciler arasında paylaştırılarak karar verilmesi doğru olmamıştır.
SONUÇ : Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Ltd. Şti vekilinin tüm, diğer davalı ... Ltd. Şti. vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Ltd.Şti. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalı ... Ltd.Şti. yararına BOZULMASINA, alınması gereken harcın mahsubu ile arta kalan miktarın talep halinde davalı ... Ltd. Şti"ye iadesine, peşin alınan temyiz harcın talep halinde davalı ... Ltd. Şti"ne iadesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere 30.01.2020 tarihinde oy çokluğuyla karar verildi.

MUHALEFET ŞERHİ

Davacıya ait ... bünyesinde hizmet alım sözleşmeleri yapıldığı, sözleşmeler ile hizmeti üstlenen davalı firmalar ile TCDD arasında asıl ve alt işveren ilişkisi olduğundan davacının taşeron işçilerinin gerek işçi sözleşmesinden gerekse iş kanunundan doğan haklarından taşeron ile birlikte sorumlulukları sözkonusudur.
4857 Sayılı İş Kanunu"nun 6. maddesinde iş yeri veya işyerinin bir bölümü hukuki bir işleme dayalı olarak başka birisine devredildiğinde devir tarihinde iş yerinde veya bir bölümünde mevcut olan iş sözleşmeleri bütün hak ve borçları ile birlikte devralana geçer.
Mülga 1475 Sayılı Yasa"nın ayrık tutulup halen yürürlükte bulunan 14. maddesi gereğince "işçilerin kıdemleri hizmet akdinin devam etmiş veya fasılalarla yeniden akdedilmiş olmasına bakılmaksızın aynı iş verenin bir veya değişik iş yerlerinde çalıştıkları süreler gözönüne alınarak hesaplanır. İş yerlerinin devir veya intikali yahut herhangi bir suretle bir işverenden başka bir işverene geçmesi veya başka bir yere nakli halinde işçinin kıdemi, işyeri ve işyerlerindeki hizmet akitleri sürelerinin toplamı üzerinden hesaplanır. 12.07.1975 tarihinden itibaren işyerinin devri veya herhangi bir suretle el değiştirmesi halinde işlemiş kıdem tazminatlarından her iki işveren sorumludur. Ancak işyerini devreden işverenlerin bu sorumlulukları işçiyi çalıştırdıkları sürelerle ve devir esnasındaki işçinin aldığı ücret seviyesiyle sınırlıdır. 12.07.1975 tarihinden evvel iş yeri devrolmuş veya herhangi bir suretle el değiştirmişse devir mukavelesinden aksine bir hüküm yoksa işlemiş kıdem tazminatlarından yeni işveren sorumludur." hükmü mevcuttur.
Dava dışı işçinin iş akdinin fesih tarihi itibariyle son iş veren durumunda bulunan ... Tem. Gıda Ltd. Şti. işverenlik süresinin başlamasından önce adı geçen işçiyi çalıştıran ve devreden durumunda bulunan diğer davalıların kıdem tazminatından sorumluluğu herbirinin işverenlik süresi ve bu sürenin sona erdiği tarihteki ücrete göre hesaplanacak kıdem tazminatı tutarı ile sınırlı olacaktır. Bilirkişiden ek rapor alınırken yukarıda belirtilen husus göz önüne alınarak hesaplama yapılması gerekir. Dairemizin sayın çoğunluğunun kıdem tazminatı yönünden bozulması gerektiği şeklindeki kararına katılmakla birlikte ... Ltd. Şti. açısından kendi dönemindeki süre ve ücretle sorumlu olması gerektiğinden Dairenin sadece son işveren dönemindeki ücret üzerinden hesaplama gerektiği şeklindeki kararına muhalifim.