17. Hukuk Dairesi 2016/3171 E. , 2019/2926 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı ... Belediye Başkanlığı vekili ve davalı ...Ş. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkilinin 19/04/2007 günü kullanmakta olduğu araç ile..."ya yolcu taşımakta iken davalılardan... Belediyesine ait aracın sürücüsü ..."ün sol şerit ihlali yaparak müvekkilinin kullandığı aracın önüne çıkıp çarpması sonucu 8/8 kusurlu olarak trafik kazası meydana geldiğini, müvekkilinin ayağında kalıcı iş göremezlik sakatlığının meydana geldiğini, kazada müvekkilinin hiçbir kusurunun bulunmadığını, kaza nedeniyle müvekkilinin uzun süre yattığını, birkaç ameliyat geçirdiğini ve telafisi imkansız acılar çektiğini belirterek fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla 1.000,00 TL maddi tazminatın ve 100,00 TL ilaç tedavi giderinin kazanın olduğu 19/04/2007 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte... Belediyesinden istihdam eden sıfatıyla, diğer davalı ... Sigorta A.Ş."den aracın sigortasını yapması nedeniyle müştereken ve müteselsilen tahsiline, 30.000,00 TL manevi tazminatın kazanın olduğu 19/04/2007 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı ... Belediye Başkanlığından tahsiline, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılar üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... Belediye Başkanlığı vekili ve davalı ...Ş. vekili davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, toplanan delillere dayanılarak davanın kısmen kabulü ile; maddi tazminat yönünden davanın konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına, 15.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihi olan 19/04/2007 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ... Belediye Başkanlığı"ndan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, karar verilmiş; hüküm davalı ... Belediye Başkanlığı vekili ve davalı ...Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde, dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı ... Belediye Başkanlığı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazasından kaynaklanan cismani zarar nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Borçlar Kanunu"nun 47. maddesi hükmüne göre hakimin özel halleri göz önünde tutarak manevi zarar adı ile hak sahibine verilmesine karar vereceği bir para tutarı adalete uygun olmalıdır. Hükmedilecek bu para, zarara uğrayanda manevi huzuru doğurmayı gerçekleştirecek tazminata benzer bir fonksiyonu olan özgün bir nitelik taşır. Bir ceza olmadığı gibi, mamelek hukukuna ilişkin zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir. O halde, bu tazminatın sınırı onun amacına göre belirlenmelidir. Takdir edilecek miktar, mevcut halde elde edilmek istenilen tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli olan kadar olmalıdır. 22.06.1966 günlü ve 7/7 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı"nın gerekçesinde takdir olunacak manevi tazminatın tutarını etkileyecek özel hal ve şartlar da açıkça gösterilmiştir. Bunlar her olaya göre değişebileceğinden hakim bu konuda takdir hakkını kullanırken ona etkili olan nedenleri de karar yerinde objektif ölçülere göre isabetli bir biçimde göstermelidir.
Hakimin bu takdir hakkını kullanırken, ülkenin ekonomik koşulları, tarafların sosyal ve ekonomik durumları, paranın satın alma gücü, tarafların kusur durumu, olayın ağırlığı, olay tarihi gibi özellikleri göz önünde tutması ve buna göre manevi tazminat takdir edilmesi gerektiği açıkça ortadadır. (HGK 23/06/2004, 13/291-370)
Yukarıda belirtilen hususlar dikkate alındığında, takdir olunan manevi tazminatın bir miktar fazla olduğu görülmüş ve hakkaniyete uygun bir manevi tazminata hükmedilmek üzere kararın bozulması gerekmiştir.
3-2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 91/1. maddesinde, “İşletenlerin, bu kanunun 85/1. maddesine göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunludur.”; 85/1 maddesinde, “Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.”; 85/son maddesinde ise, “İşleten ve araç işleticisi teşebbüsün sahibi, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur.” hükümlerine yer verilmiş, Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının A-1. maddesinde de, “Sigortacı bu poliçede tanımlanan motorlu aracın işletilmesi sırasında bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermesinden dolayı 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre işletene düşen hukuki sorumluluğu, zorunlu sigorta limitlerine kadar temin eder.” şeklinde ifade edilmiştir.
Motorlu Kara Taşıt Araçları İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının 1. maddesine göre ise, sigortacı, zorunlu mali sorumluluk sigortası poliçe limitinin dışında (üstünde) kalan miktardan başlayıp, ihtiyari mali sorumluluk sigortası teminat limitine kadar sorumludur.
Bahse konu düzenlemelerden de anlaşılacağı üzere, yasa koyucu trafik sigortacısı ve ihtiyari mali sorumluluk sigortacısı bakımından müştereken ve müteselsilen bir sorumluluk öngörmemiş, sıralı bir sorumluluk düzenlemiştir.
Somut olayda, davalı ...Ş, kazaya neden olan aracın ihtiyari mali mesuliyet (İMSS) sigortacısı olup, olay tarihi itibariyle bu davalının, ZMSS limitini aşan kısımdan (ve temin ettiği İMSS poliçe limiti dahilinde sınırlı olarak) sorumlu olacağı açıktır.
Kazaya sebebiyet veren aracın ZMSS"si olmadığı için Güvence Hesabı tarafından davacı ..."e 26/06/2010 tarihinde 29.108,00 TL ve 08/06/2012 tarihinde 30.892,00 TL ödeme yapılmış olup, mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesinde hesaplanan maddi zarar ile Güvence hesabı tarafından yapılan ödemeler uyuştuğundan ve davacı tarafça da yapılan ödemeler kabul edildiğinden konusuz kalan maddi tazminat bakımından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Bu durumda, Güvence hesabının sorumlu olduğu limitin üzerinde zarar bulunmadığından, İMS"nin maddi tazminattan sorumlu olmadığı ve davacının İMS yönünden dava açmakta haklı olmadığı gözetilerek mahkemece davalı İMS aleyhine yargılama gideri ve vekalet ücretine de hükmedilmemesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Belediye Başkanlığı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Belediye Başkanlığı vekilinin, (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ...Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalılar... Belediye Başkanlığı ve Axa Sigorta A.Ş."ye geri verilmesine 13/03/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.