8. Hukuk Dairesi 2009/3709 E. , 2010/1269 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Katkı Payı Alacağı
... (... ile ... aralarındaki katkı payı alacağı davasının kabulüne dair Antalya 2.Aile Mahkemesinden verilen 29.05.2007 gün ve 502/581 sayılı hükmün Yargıtay’ca incelenmesi davalı vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı ... vekili; davalı eşin evlilik birliğinin kurulmasından sonra edindiği tüm mal varlığına, vekil edeninin ziynet eşyalarını vermek ve davalı ile aynı işte birlikte çalışmak suretiyle katkıda bulunduğunu ileri sürerek katkı karşılığı olan 100.000.000.000 TL nin dava tarihinden itibaren işleyecek faizi ile de birlikte davalıdan alınarak vekil edenine verilmesini istemiş, 5.2.2003 hakim havale tarihli dilekçe ile maddi imkansızlık nedeniyle istek konusu olan bedelin 30.000.000.000 liraya ilişkin bölümünü harçlandırabildiklerini, bu nedenle fazlaya ilişkin haklarını saklı tuttuklarını bildirmiştir.
Davalı ... vekili ise, davacının ev hanımı olduğunu, gelir getiren bir işte çalışmaması nedeniyle vekil edeninin sahip olduğu mal varlığının edinilmesinde hiç bir katkısı bulunmadığını, ziynet eşyalarının davacı elinde bulunduğunu, zaten tarafların 1997 yılından beri ayrı yaşadıklarını ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulü ile 30.000,00 YTL nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, 30.000-100.000 YTL arası fazlaya ilişkin davacı taraf hakkının saklı tutulmasına karar verilmesi üzerine; hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar 17.6.1988 tarihinde evlenmişler, 9.5.1997 tarihinde açılan boşanma davasının red edilip 10.11.1998 tarihinde kesinleşmesinden sonra tarafların bir araya gelmemesi nedenine dayanılarak TMK nun 134/son maddesi hükmü uyarınca 13.11.2001 tarihinde açılan 2.boşanma davasının kabulüne ilişkin hükmün kesinleşmesiyle 6.12.2004 tarihinde boşanmışlardır. Boşanmaya ilişkin bulunan hüküm dosyasına göre, tarafların ilk boşanma davasının açıldığı 9.5.1997 tarihinden sonra bir araya gelmedikleri ve ayrı yaşadıkları anlaşılmaktadır.17.6.1988-9.5.1997 tarihleri arasındaki dönem 743 sayılı TKM’nin 170. maddesine göre eşler arasında mal ayrılığı rejiminin geçerli olduğu döneme ilişkin bulunduğuna göre, taraflar arasındaki uyuşmazlığın Borçlar Kanununun genel hükümlerine göre ve 17.06.1988–9.5.1997 tarihleri arasındaki süre gözetilerek çözüme kavuşturulması gerekmektedir. Bu durumda davacı evlilik birliğinin başladığı 17.6.1988
tarihinden 9.5.1997 tarihine kadar geçen dönem içinde davalı tarafından edinilen mallara doğrudan maddi bir katkısı olduğunu ispatlayabildiği taktirde katkı payı alacağı hakkına sahip olabilir.
Mahkemece, dava konusu bağımsız bölümlerin (Antalya Merkez Varsak 1362 ada 1 parsel ile Tahılpazarı Mahallesi 3352 ada 1 parsel numaralı taşınmaz ve üzerindeki muhdesatın) toplam değerinin 550.000 YTL olduğu, bu mal varlığının edinilmesinde davacının dikiş-nakış işlemleriyle tekstil üretiminde bulunması ve bu çalışmanın zamanla atölye çapında büyütülmesi, davalının da üretilen tekstil ürünlerini pazarlaması nedeniyle yaklaşık olarak ve hakkaniyet gereği yarısı üzerinde davacının hakkı bulunduğu görüşünden hareketle davanın kabulüne karar verilmiş ise de ; var olduğu kabul edilen çalışmaların nasıl belirlendiği açıklanmamış, taraf tanıkları dinlenmemiş, çalışma süresi, çalışmanın şekli, bu çalışmalar sırasında elde edilen gelirin miktarının ne olduğu hususunda somut bir araştırma ve değerlendirme yapılmamıştır.
Bu amaçla; tarafların iddia ve savunmaları dikkate alınarak liste ile gösterdikleri tanıkların dinlenilmesi, uyuşmazlık konusu (17.6.1988 -9.5.1997) döneme ait gelir durumlarını gösterir belgelerin taraflardan ve bulunabilecekleri kurumlardan istenilmeli, davacının var olduğu ileri sürülen , gelir getiren bir çalışmasının bulunup bulunmadığı belirlenip değerlendirilmeli, evlenme tarihinden; boşanma davasının açıldığı 9.5.1997 tarihinden önce edinilen taşınmazların satın alındığı tarihe kadar eşlerin her birinin ayrı ayrı toplam gelirleri saptanmalı, ondan sonra tarafların kişisel harcamaları ile davalı kocanın 743 sayılı TMK.nun 152. maddesi uyarınca evi geçindirme yükümlülüğü de gözönünde bulundurularak her eşin ayrı ayrı yapabilecekleri tasarruf miktarı tespit edilmeli, toplam tasarruf miktarı karşısında davacının yapabileceği tasarruf oranı belirlenmeli, bulunan katkı oranı taşınmazların dava tarihindeki değeri ile çarpılarak katkı payı alacağı saptanmalıdır. Bu hesaplama yapılırken varsa borçlar da gözönünde tutulmalı, ondan sonra uyuşmazlık hakkında bir karar verilmesi gerekir. Açıklanan yönler üzerinde durulmadan yaklaşık ve hakkaniyet gereğinden bahsedilerek davalıya ait mal varlığı üzerinde davacının ½ oranında katkısının bulunduğunun ispatlandığından söz edilemez. Boşanma davasının açıldığı 9.5.1997 tarihinde mal rejimi sona erdiğinden bu tarihten sonra davalı tarafından alınan taşınmazlar için katkı payı söz konusu olamaz.
Davalı vekilinin yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulüyle eksik araştırma ve incelemeye dayalı usul ve kanuna aykırı bulunan hükmün HUMK.nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA ve 13,10 TL peşin harcın istek halinde temyiz eden davalıya iadesine 23.03.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.