MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı; 21/05/2007 ile 31/10/2014 tarihleri arasında davalı işyerinde "Kamyon Şoförü" olarak görev yaptığını, iş akdinin işveren tarafından yazılı bildirim yapılmak suretiyle feshedildiğini, fesih bildiriminde "... şirket yönetim kurulunun 27/10/2014 tarihinde almış olduğu işletmesel karar gereği iş akdiniz geçerli nedenle feshedilmiştir." şeklinde beyan edildiğini, davalı işverenin iş akdi feshinde tutarlı, objektif ve ölçülü davranmadığını iddia ederek, işveren tarafından yapılan fesih işleminin geçersiz olduğunun tespiti ile işe iadesine, işe başlatılmama halinde 8 aylık ücreti tutarında iş tazminatına ve boşta geçen 4 aylık ücret ve sosyal haklarının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı; şirketin 27/10/2014 tarihinde toplanarak şirket işleyişi ve mali durumu ile ilgili işletmesel kararların alındığını, Taşıma ve Nakliye bölümünde kullanılmakta olan araçların aşınmaları ve bakım masraflarının oldukça yüksek olması nedeni ile çoğunluk bir bölümün satışına karar verildiğini, araçların satışı ile birlikte iş bu araçları kullanmakta olan şoför işçilerin iş akdi feshedilmeden önce şirket bünyesinde başkaca çalışabileceği ve değerlendirilebileceği bölümlerin araştırıldığını, ancak davacının şoför olması ve şirketin başkaca bir bölümünde şoför ihtiyacının bulunmaması nedeni ile davacının başka bir bölümde değerlendirme imkanının bulunmadığını, davacının tüm işçilik hak ve alacaklarının ödenmek suretiyle feshedildiğini savunarak davanın reddini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davalının geçerlilik-haklı fesih durumunu ispat ettiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Davacı, davalının yaptığı fesih işleminin geçersiz olduğunu iddia etmiş, davalı da davacının iş sözleşmesinin şirketin aldığı işletmesel karar nedeniyle davacının tüm hak ve alacakları ödenmek suretiyle feshedildiğini savunmuştur.
Mahkemece, davalının feshin geçerliliğini ispat ettiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
İşletmesel kararın amacı ve içeriğini belirlemekte özgür olan işveren, işletmesel kararı uygulamak için aldığı tedbirin feshi gerekli kıldığını, feshin geçerli nedeni olduğunu kanıtlamalıdır. İşletmesel kararın amacı ve içeriğini serbestçe belirleyen işveren, uygulamak için aldığı, geçerli neden teşkil eden ve ayrıca istihdam fazlası doğuran tedbire ilişkin kararı, sürekli ve kalıcı şekilde uygulamalıdır. İşveren işletme, işyeri ve işin gerekleri nedeni ile aldığı fesih kararında, işyerinde istihdam fazlalığı meydana geldiğini ve feshin kaçınılmazlığını kanıtlamak zorundadır. İş sözleşmesinin feshiyle takip edilen amaca uygun daha hafif somut belirli tedbirlerin mevcut olup olmadığının değerlendirilmesi, işverenin tekelinde değildir. Bir bakıma feshin kaçınılmaz olup olmadığı yönünde, işletmesel kararın gerekliliği de denetlenmelidir. Feshin kaçınılmazlığı ekonomik açıdan değil, teknik denetim kapsamında, bu kararın hukuka uygun olup olmadığı ve işçinin çalışma olanağını ortadan kaldırıp kaldırmadığı yönünde, kısaca feshin son çare olması ilkesi çerçevesinde yapılmalıdır.
İş ilişkisinde işletmesel kararla iş sözleşmesini fesheden işveren, Medeni Kanun’un 2. maddesi uyarınca, yönetim yetkisi kapsamındaki bu hakkını kullanırken, keyfi davranmamalı, işletmesel kararı alırken dürüst olmalıdır. Keyfilik denetiminde işverenin keyfi davrandığını işçi iddia ettiğinden, genel ispat kuralı gereği, işçi bu durumu kanıtlamalıdır.
Somut uyuşmazlıkta, alınan işletmesel karar gereği, şirketin taşıma ve nakliye işlerinde kullanılmakta olan aşınmaları nedeniyle yüksek bakım masrafları gerektiren araçların önemli bir bölümünün satışına, bu araçları kullanan şoförlerden performansları da değerlendirilerek, geriye kalacak az sayıda araç için gerekenler ayrılarak, diğerlerinin ise şirkette münhal bulunan kadrolarda değerlendirme imkanı olmadığından, emeklilik hakkını kazanmış olanlardan başlanarak iş akitlerinin feshedilmesine karar verilmiştir.
Davalı şirketin Şiranlı şirketi ile yaptığı ticari araç sözleşmesinde 7 adet TIR’ın satışının yapıldığı görülmektedir. İşletmesel kararda ise bu araçları kullanan şoförlerin performansları değerlendirilerek başka kadrolarda çalıştırılma imkanı bulunmadığından öncelikle emeklilik haklarını kazanmış olanlardan başlanarak iş akitlerinin feshedilmesine karar verilmiştir.
Dairemizce aynı gün incelenen ve onanan 2016/4461- 4462- 4463- 4464- 9670- 11168 -11824-12643-13539-15162 Esas sayılı dosyalarda da aynı şirkete karşı dava açan ve kamyon şoförü olan işçilerin aynı işletmesel karar nedeniyle işten çıkarıldıkları görülmektedir. Satılan araç sayısından fazla işçi çıkarıldığı ve işletmesel kararın tutarlı uygulanmadığı anlaşılmaktadır.
4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarda açıklanan gerekçe ile;
1. Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının İŞE İADESİNE,
3. Davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen davalı işverence süresi içinde işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının davacının kıdemi, fesih nedeni dikkate alınarak takdiren davacının 5 aylık brüt ücreti tutarında BELİRLENMESİNE,
4. Davacı işçinin işe iadesi için işverene süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalıdan tahsilinin GEREKTİĞİNE,
5. Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
6. Davacının yaptığı (257.20) TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
7. Davacı vekil ile temsil ile temsil edildiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT"si uyarınca belirlenen 1.980,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 19.01.2017 tarihinde oybirliği ile karar verildi.