MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Katkı Payı Alacağı

... ile ... aralarındaki katkı payı alacağı davasının reddine dair Kadıköy 3. Aile Mahkemesinden verilen 14.07.2009 gün ve 579/609 sayılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:

K A R A R

Davacı ... ...vekili, evlilik birliği içinde alınan 786 ada 22 parselde kayıtlı 3-14 ve 15 nolu bağımsız bölümler ile 1495 parselde kayıtlı bulunan taşınmaz için katkı payı alacağı, ...plakalı araç için ise katılma alacağı isteğinde bulunmuştur.
Davalı ... vekili, davacının ev hanımı olup taşınmazlar ve araca katkısının bulunmadığını, taşınmazların bir bölümünün kardeşleriyle ortak olarak aldıkları arsanın kat karşılığı müteahhide verilmesi suretiyle, bir bölümünün de babasından sağlığında kardeşleriyle aralarında yaptığı paylaştırma ile edinildiğini, aracın ise babası adına kayıtlı bulunan kamyonun satılması sonucu elde edilen para ile satın alındığını açıklayarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, koşulları oluşmayan ve kanıtlanmayan davanın reddine karar verilmesi üzerine; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar, 30.11.1976 tarihinde evlenmişler, 20.11.2006 tarihinde açılan boşanma davasının kabul edilmesi üzerine 19.3.2008 tarihinde boşanmalarına karar verilmiş, hüküm 25.6.2008 tarihinde kesinleşmiştir. Eşler arasında 1.1.2002 tarihine kadar mal ayrılığı (743 sayılı TMK.nun md.170) bu tarihten sonra edinilmiş mallara katılma rejiminin geçerli olduğu anlaşılmaktadır. Mal rejimi boşanma davasının açıldığı tarihte sona ermiştir. (TMK.nun 225/son)
Dosya arasında yer alan tapu kayıtlarına göre, dava konusu 1495 parselin 2/6 payı 31.08.1989, 786 ada 22 parseldeki 3, 14 ve 15 numaralı bağımsız bölümlerin 10.10.1996 tarihinde iptal suretiyle, ...plakalı aracın ise edinilmiş mallara katılma rejiminin geçerli olduğu 18.11.2003 tarihinde alınarak ½ payının davalı adına tescil edildiği anlaşılmaktadır. Taşınmazlar 743 sayılı TKM.nun yürürlük zamanında edinildiğinden buna ilişkin uyuşmazlığın Borçlar Kanununun genel hükümlerine göre, araçın ise 4721 sayılı TMK.nun yürürlüğe girmesinden sonra edinilmesi nedeniyle araçla ilgili uyuşmazlığın anılan kanun uyarınca çözüme kavuşturulması gerekmektedir.
Davacı, ev hanımı olduğunu, taşınmazlar ve araç alınırken bileziklerinin bozdurulduğunu, davalının mal edinirken kendisinin çocuklarını büyüttüğünü, mutfak ve temizlik işleriyle uğraştığını, hatta katkı olması amacıyla yaz aylarında memleketlerine giderek tarlalarda çalıştığını açıklayarak istemde bulunmuş, davalı ise davacının parasal bir katkısının olmadığını savunmuştur. Dinlenen tanıklar, davacının parasal gelire sahip bir işte çalışmadığını bildirmişler, bilezikler hususunda ise görgüye dayalı bilgilerinin bulunmadığını açıklamışlardır. 743 sayılı TKM.nun yürürlükte olduğu 1.1.2002 tarihinden önce, eşler arasında yasal mal ayrılığı rejiminin geçerli olduğu dönemde kadın veya kocanın diğerinden katkı payı karşılığı bir tazminat isteyebilmesi için mutlaka parasal veya para ile ölçülebilen maddi bir değer koymak suretiyle bir katkısının olması gerekir. Aynı kanunun 153.maddesi gereğince, eve kadın bakar. Başka bir anlatımla, kadının eve bakması ve ev işlerini yapması yasal ödevidir. Şayet, eşlerden birinin edindiği mala, diğer eşin doğrudan maddi bir katkısı yoksa bu talep kabul edilemez. Bu nedenle kadının ev işlerini yapması ve çocuklara bakmış olması diğer eşin edindiği mala katkı sayılamaz. Somut olayda, davacının açıklandığı şekilde taşınmazların edinilmesine parasal katkısı bulunmadığından dava konusu edilen taşınmazlara yönelik katkı payı alacağına ilişkin davanın reddine karar verilmiş olmasında herhangi bir isabetsizlik bulunmadığından hükmün bu bölümünün ONANMASINA,
Davacı vekilinin ticari araç yönünden temyiz itirazlarına gelince; dava konusu ...plakalı 2002 model Otokar marka ticari aracın 20.11.2003 tarihinde satış suretiyle ½ payı davalı ..., ½ payı davada yer almayan 3. kişi adına tescil edilmiştir. Davacı vekili araç ile ilgili isteklerinin TMK.nun 231.maddesine dayandığını açıklamıştır. Aracın davalıya ait bölümünün adına tescil edildiği tarihe göre taraflar arasında edinilmiş mallara katılma rejimi geçerli bulunmaktadır. Dosya kapsamına göre, ticari araç hattı ve 34 M 3230 plakalı minübüs kaydı ilk olarak 8.8.1988 tarihinde davalı adına tescil edilmiştir. Bu tarihten itibaren çalıştırılan minibüs satılarak yerine 20.11.2003 tarihinde ...plakalı araç alınmış, bedelinin bir bölümü bu şekilde ödenmiş, kalan miktarı ise minibüsün gelirinden karşılanmıştır. Mal ayrılığı döneminde tarafların sahip oldukları mal varlıkları, edinilmiş mallara katılma rejimine kişisel mal olarak girer. Aksi kararlaştırılmamışsa kişisel malların geliri de edinilmiş mal sayılır. (4721 sayılı TMK.nun 219/4. bent) Çalışmayan, herhangi bir geliri ve kazancı bulunmayan davacının bu aracın edinilmesine herhangi bir katkısı kanıtlanamamıştır.Bu nedenle davacı katkı payı talebinde bulunamaz. Dava dilekçesi ve dosya kapsamına göre davacının talebi dava konusu araç üzerinde katılma alacağı isteğine ilişkindir. Edinilmiş mallara katılma rejiminin geçerli olduğu döneme ilişkin olarak, bu rejimden kaynaklanan artık değer üzerindeki katılma alacağı istenebilir. (TMK.nun 231.) Katılma alacağı isteğinde ise, edinilmiş mal her eşin mal rejiminin devamı süresince karşılığını vererek elde ettiği malvarlığı değerleridir. Mal rejiminin başlangıcında eşlerden birine ait malvarlığı değerleri o eşin kişisel malıdır. Bu ilkeler doğrultusunda tarafların kişisel mallarının (08.08.1988"de alınan minibüsün satışından elde edilen para davalının kişisel malı olup, kişisel malın gelirleri ise edinilmiş maldır TMK.nun mad.219/4) katılma alacağının hesabından düşülmesi gerekir.
O halde davalı koca adına ½ oranında kayıtlı ticari araç edinilmiş mallara katılma rejiminin geçerli olduğu 18.11.2003 (20.11.2003) tarihinde satın alınmıştır. 20.11.2006 tarihinde açılan boşanma davası ile mal rejimi sona ermiştir. (TMK.nun mad.225/son) Bu durum karşısında daha önce davalı adına kayıtlı bulunan 34 M 3230 plakalı araç satılıp ... plakalı aracın ½ payının alındığı gözetilerek ... plakalı aracın kaça satıldığı, ...plakalı araçtaki ½ payın alımında tamamını kullanıp kullanmadığı, 18.11.2003 (20.11.2003) tarihinde ½ payı kaç TL"ye satın aldığı, minibüs parası olan edinilmiş malından (parasından) bir katkı yapıp yapmadığı gerekirse konunun uzman bilirkişiden yararlanılarak saptanmalı, ...plakalı araçtan ½ payın alındığı 18.11.2003 (20.11.2003) tarihi ile boşanma davasının açıldığı 20.11.2006 tarihleri arasında ticari araçtan elde ettiği l/2 paya ait ve gelir belirlenmeli, yapılan ve kabul edilebilir harçamalar ile varsa borçlar gelirden düşürülmeli, net gelir bulunmalı ve ½ paya edinilmiş maldan katkı varsa bu da gözetilerek yarısının davacıya verilmesi düşünülmelidir. Yani ortaya çıkan net gelir ile edinilmiş malın yarısı davacının edinilmiş mallara katılma alacağı olmaktadır.
Mahkemenin katılma alacağı konusunda uzman bilirkişiden açıklanan hususları da içeren gerekçeli rapor alması ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek bir hüküm kurulması gerekirken yazılı şekilde katılma alacağı istemi yönünden de davanın reddine karar verilmiş olması doğru görülmemiştir.
Davacı vekilinin temyiz itirazları bu bakımdan yerinde olduğundan kabulü ile ticari araca ilişkin hüküm bölümünün HUMK.nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA ve aşağıda dökümü yazılı 15,60 TL peşin harcın onama harcına mahsubu ile kalan 1,55 TL"nin temyiz eden davacıdan alınmasına 22.3.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.