Danıştay 9. Daire 2021/1168 Esas 2022/1241 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2021/1168
Karar No : 2022/1241

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Bankası Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Bakanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı banka tarafından kullandırılan kredilerin geri ödenmemesi sebebiyle, ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla yapılan takip sonucu icra kanalıyla satışa çıkarılan taşınmazın alacağa mahsuben satın alınması nedeniyle ödenen icra tahsil harcının iadesi istemiyle yapılan düzeltme şikayet başvurusunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti:
Vergi Mahkemesince ilk olarak verilen kararında; tahsil harcının mükellefinin borçlu olduğu gerekçesiyle davacının muafiyet iddiası yerinde görülmeyerek dava reddedilmiş, karara yönelik davacı temyiz istemi ise Dairemizce kabul edilerek, harcın Devlet tarafından yapılan bir hizmetin karşılığı olarak katlanılan mali bir yükümlülük olduğu, davaya konu icra tahsil harcı karşılığında yapılan hizmet ise, borçlu hakkında yapılan icra takibi neticesinde elde edilen paranın alacaklıya ödenmesi olduğu, 492 sayılı Kanunun 28. maddesinin 1-b bendine göre alacaklıya yapılan ödeme sırasında alınan bu harcın yükümlüsünün, yine aynı Kanun'un 11. maddesine göre harca mevzu olan işlemin yapılmasını isteyen alacaklı olduğu, davacı banka tarafından ... Grup Eğitim Sağlık Ofis Mobilyaları İnşaat ve Dekorasyon Temizlik Elektronik San. Tic. Ltd. Şti.'den olan alacağın tahsili amacıyla ... İcra Müdürlüğü'nün E.... sayılı dosyası üzerinden ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile takip başlatıldığı, teminat olarak gösterilen taşınmazın 31/01/2013 tarihinde yapılan ikinci ihalede alacağa mahsuben satın alındığı, 20/02/2013 tarihinde taşınmazın satış bedeli üzerinden 56.672,40 TL icra tahsil harcının ödendiği ve söz konusu harcın iadesi için yapılan düzeltme ve şikayet başvurusunun zımnen reddi üzerine görülmekte olan davanın açıldığı, davacı tarafından yapılan icra takibi sonucunda teminat olarak gösterilen taşınmazın ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla satın alındığı görülmekte olup, yukarıda anılan yasal düzenleme doğrultusunda tahsil harcının alınmasını gerektiren hizmetin yapılması, alacaklı konumunda bulunan davacı tarafından istenildiğinden, tahsil harcının yükümlüsünün davacı olduğu sonucuna ulaşıldığı, bu durumda, Vergi Mahkemesince davacının iddialarının 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 117. ve 118. maddelerinde tanımlanan hesap hataları ile vergilendirme hataları kapsamında incelenmesi ve ortaya çıkan sonuca göre karar verilmesi gerekirken, 2004 sayılı İcra İflas Kanunu'nun 15'nci maddesi uyarınca icra tahsil harcı ödeme yükümlülüğünün borçlu tarafından yerine getirilmesi gerektiğinden, alacaklı konumunda bulunan davacının muafiyet iddiası yerinde görülmeyerek, harcın iadesi talebinin reddine dair işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddedilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyle vergi mahkemesi kararı bozulmuştur.
Dairemizce verilen bozma kararına uyularak karar verdiğini belirten vergi mahkemesince; davacı tarafından yapılan icra takibi sonucunda teminat olarak gösterilen taşınmazın ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla satın alındığı, tahsil harcının alınmasını gerektiren hizmetin yapılması, alacaklı konumunda bulunan davacı tarafından istenildiği, tahsil harcının yükümlüsünün davacı olduğu anlaşıldığından, harcın iadesi talebinin reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Yerel mahkemece verilen ret kararı bozulduğundan yeniden ret kararı verilemeyeceği, bozma üzerine ya bozmaya uymalı yada direnme kararı verilerek temyiz merciinin de gösterilmesi gerektiği, kararın bu yönleriyle usule aykırı olduğu, 4603 sayılı yasanın 4. maddesinde bankalarına özel bir muafiyet tanındığı ve yeniden yapılandırma sürecinde açılmış ve açılacak tüm dava ve takiplerde yargı harçlarından muaf olduğu, iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY: Davacı banka tarafından kullandırılan kredilerin geri ödenmemesi sebebiyle, ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla yapılan takip sonucu icra kanalıyla satışa çıkarılan taşınmazın alacağa mahsuben satın alınması nedeniyle ödenen icra tahsil harcının iadesi istemiyle yapılan düzeltme şikayet başvurusunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istemine ilişkindir.

İLGİLİ MEVZUAT:
4603 sayılı "Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası, Türkiye Halk Bankası Anonim Şirketi ve Türkiye Emlak Bankası Anonim Şirketi Hakkında Kanun"un amacını düzenleyen 1. maddesinde: Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası, Türkiye Halk Bankası Anonim Şirketi ve Türkiye Emlak Bankası Anonim Şirketinin (bankalar) çağdaş bankacılığın ve uluslararası rekabetin gereklerine göre çalışmalarını ve özelleştirmeye hazırlanmalarını sağlayacak şekilde yeniden yapılandırılmaları ile hisse satışlarına ilişkin düzenlemelerin ve hisselerin tamamına kadarının özel hukuk hükümlerine tabî gerçek ve tüzel kişilere satışının gerçekleştirilmesi olduğu belirtilmiştir.
Anılan Kanun'un (4684 sayılı Kanun'un 2. maddesi ile değişik) Geçici 4. maddesi 2. fıkrasında ise; yeniden yapılandırma süreci içinde, bankalarca kredi alacaklarının tahsili amacıyla açılmış veya açılacak dava veya takipler sonuçlandırılıncaya kadar 492 sayılı Harçlar Kanununun 2 nci, 23 üncü, 29 uncu maddeleri ve 2548 sayılı Ceza Evleriyle Mahkeme Binaları İnşası Karşılığı Olarak Alınacak Harçlar ve Mahkumlara Ödettirilecek Yiyecek Bedelleri Hakkında Kanunun 1 inci maddesi hükümleri uygulanmayacağı gibi her türlü ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz taleplerinde teminat şartı aranmayacağı, ayrıca bankaların mahkeme ilamını alması ve tebliğe çıkartması işlemlerinde karşı tarafa yükletilmiş olan harcın ödenmiş olması şartı da aranmayacağı belirtilmiştir.
492 sayılı Harçlar Kanunu 10 Kısımdan oluşmakta, "Yargı Harçları" başlıklı I. Kısım 5 bölüme ayrılmış olup, 2-37. maddelerde çeşitli yargı harçlarına ilişkin hükümler yer almaktadır.
Harçlar kanunun Birinci Kısım, Birinci Bölümünde "mükellefiyet" düzenlenmiş, "mevzuu" başlıklı 2. maddesinde ise: yargı işlemlerinden bu kanuna bağlı (1) sayılı tarifede yazılı olanların, yargı harçlarına tabi olduğu belirtilmiştir
Yargı Harçları başlıklı (1) sayılı tarife B bendi İcra ve iflas harçlarını düzenlemekte olup, anılan bendin 1. maddesinde icra harçları başlıklı kısmın alt bentlerinde icra aşamalarına göre alınan harç oranlarına yer verilmiştir. Şöyle ki:
B) İcra ve iflas harçları:
I. İcra harçları:
1.İcraya başvurma harcı 24,30
2.Değeri belli olmayan icra takiplerinde, icranın yerine getirilmesi harcı 24,30
3.Değeri belli olan icra takiplerinde tahsil harcı, değer üzerinden:
a) Ödeme veya icra emrinin tebliği üzerine hacizden evvel ödenen paralardan (Yüzde 4,55)
b)Hacizden sonra ve satıştan önce ödenen paralardan(Yüzde 9,10)
c)Haczedilen veya rehinli malların satılıp paraya çevrilmesi suretiyle tahsil olunan paralardan (Yüzde 11,38)
.....
şeklinde fıkralar halinde devam etmektedir.
Harçlar Kanunun Yargı Harçlarını düzenleyen 1. Kısım 4. Bölüm 28. madde b fıkrasında icra tahsil harcı ile ilgili hükümler bulunmaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dairemizce tahsil harcının yükümlüsünün davacı olduğu ve davacının iddialarının 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 117. ve 118. maddelerinde tanımlanan hesap hataları ile vergilendirme hataları kapsamında incelenmesi ve ortaya çıkan sonuca göre karar verilmesi gerkçesiyle bozulmuş olmasına rağmen mahkemece davacının 4603 sayılı yasa uyarınca her türlü yargı harcından muaf olduğu yönündeki iddiası incelenmeden karar verildiği görülmüştür.
Bu durumda vergi mahkemesince yukarda hükümlerine yer verilen 4603 sayılı yasanın 4. maddesi ile bu düzenleme nedeniyle davacı hakkında uygulanamayacağı belirtilen Harçlar Kanunun 2. maddesi ile atıfta bulunduğu 1 sayılı tarife hükümleri kapsamında, davacı bankanın icra tahsil harcından muaf olup- olmadığı incelenerek bir karar verilmesi gerekirken, bu şekilde bir inceleme yapılmaksızın verilen kararda isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E:.., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 07/04/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.