Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/7166 Esas 2022/10175 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
İlk Derece Mahkemesi : Gümüşhane İş Mahkemesi


Dava, 16.03.2017 tarihli olayın iş kazası olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine dair verilen karara karşı davacılar vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun kabulü ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Dava, davacılar murisi ...'nın 16.03.2017 tarihinde iş kazasına maruz kaldığının tespiti istemine ilişkindir.
II-CEVAP
Davalı kurum vekili, ...'nın diğer davalıya ait taşınmazda çalışmakta iken 16.03.2017 tarihinde vefat ettiğini, davalı aleyhine ise olayın iş kazası olarak tespitine yönelik bu davayı ikame ettiğini, dava dosyası arasına alınan beyanlardan anlaşılacağı üzere vefat eden ...'nın havuz ve bahçe sulama tesisat işleri yaptığını, olay tarihinde diğer davalı ...'e ait havuz inşaatında çalıştığının sabit olduğunu, vefat eden ... ile iş sahibi ... arasındaki ilişkinin hizmet akdi olduğunu, öte yandan müvekkilin davaya konu olayda kusuru bulunmadığını beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... vekili, müteveffa ...'nın davalının eşine ait taşınmazda kendi nam ve hesabına ve eser sözleşmesi kapsamında çalışmakta iken 16.03.2017 tarihinde tümüyle kendi kusurundan kaynaklanan sebeplerle vefat ettiğini, davacıların da sigorta ve davalı ... aleyhine iş kazası tespitine ilişkin huzurdaki davayı açtığını, Gümüşhane Asliye Ceza Mahkemesi'nin 2018/12 Esas sayılı dosyasında alınan rapordan da anlaşılacağı üzere ...'in hiçbir kusuru bulunmadığını, dava dosyası arasına alınan beyanlardan anlaşılacağı üzere vefat eden ...'nın havuz ve bahçe sulama tesisat işleri yaptığını, olay tarihinde de havuz inşaatında çalıştığının sabit olduğunu, ceza dosyası kapsamında alınan rapor uyarınca müteveffa ...'nın asli kusurlu olduğu heyet raporu uyarınca ortaya çıktığını, davalı ile müteveffa ile arasında hiçbir şekilde işçi - işveren ilişkisinin bulunmadığının sabit olduğunu, tüm işlerin müteveffa tarafından gerçekleştirildiğinin davacılar ve davalılar tarafından uyuşmazlık konusu olmaktan çıkmış olduğunu, davalı yönünden pasif husumet yokluğu yönünden karar verilmesi gerektiğini beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
"Davanın reddine" karar verilmiştir.
B-BAM KARARI
"Yargılamada eksiklik bulunmamakla beraber kanunun olaya uygulanmasında hata edildiği ve yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmadığı anlaşılmakla H.M.K. 353/1-b-2 maddesi uyarınca mahkeme kararının ortadan kaldırılmasına,
Davanın kısmen kabul - kısmen reddi ile;
1-Müteveffa ...'nın 16.03.2017 tarihinde vefatına neden olan kazanın 5510 sayılı Yasa'nın 4/1-b maddesi kapsamında iş kazası olduğunun tespitine,
2-Davalı ... yönünden davanın husumetten reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili, davaya konu kararın bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Eldeki davada, davacılar murisi ..., 1.9.2014 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı almaktadır. Davacılar murisi, yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra da vergi kaydını sonlandırmamış, “bina ve diğer inşaat projelerinde su ve kanalizasyon tesisat onarımı” faaliyetini sürdürmüştür. Kaza tarihi (16.3.2017) itibariyle vergi kaydı yükümlülüğü devam etmekte ise de 4/b sigortalılığı sona erdirilmiş durumdadır. Davacılar murisi, davalı ...’in evinin havuz kısmındaki pompanın onarım işini almış olup 16.3.2017 tarihinde bu işle ilgilenirken elektrik çarpması ile vefat etmiş, davacılar bu olayın iş kazası olduğunun tespitini istemişlerdir.
Yaşlılık aylığı almakta iken 4/b kapsamında çalışmaya devam edenlerin, sigortalılıkları 10.2.2016 tarihinde yürürlüğe giren 6663 sayılı Kanunla eklenen 5510 sayılı Kanun m.6/(n) bendi uyarınca, bu tarihten itibaren sona erdirilmiştir. Söz konusu hükümde yaşlılık aylığı almakta iken bu aylıkları kesilmeksizin 4/b kapsamında çalışanların sigortalı sayılmayacakları düzenlenmiştir. Maddede, Kanunun 30/3 hükmüne göre çalışmaların istisna tutulduğu belirtilmiştir. İstisna tutulan m.30/3- (b) bendine göre, yaşlılık aylığından sonra 4/b statüsünde çalışanların aylıklarının kesilmesi için yazılı talepte bulunmaları halinde aylıklarının kesileceği tüm sigorta kollarına tâbi olarak çalışabilecekleri düzenlenmiştir.
Somut olayda davacılar murisi 5510 sayılı Kanun m.30/3 fıkrasındaki istisnadan yararlanmamış, yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra, m.6/(n) kapsamında sigortalı sayılmayan kişiler kapsamında çalışmasını devam ettirmiştir. Olay tarihinde sigortalı sayılmayan kişi durumunda olduğundan, hakkında iş kazası hükümleri uygulanamayacaktır. İlk derece mahkemesinin ret kararına karşı; Bölge Adliye Mahkemesince davacılar murisinin 2014’de yaşlılık aylığı aldığı, kanun değişikliğinin 2016’da yapıldığı sebebiyle iş kazası olduğunun tespitine karar verilmişse de davacılar murisinin yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra SGDP’li çalışması da söz konusu olmadığından, olayın iş kazası olarak nitelendirilmesi mümkün değildir. Kanunların derhal yürürlüğe girmesi ilkesi uyarınca m.6/(n) bendi hükmünün uygulanması gerekli olup ilgili mevzuat hükmü uyarınca çalışanların sigortalı kabul edilemeyeceği belirtildiğinden davanın reddine karar verilmesi gerekirken hatalı gerekçelerle davanın kısmen kabulüne karar verilmesi yerinde olmamıştır.
Yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesinin davacılar vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile davanın kısmen kabulüne ilişkin kararı bozulmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi kararının yukarıda açıklanan nedenlerle HMK’nın 373/2 maddesi gereği BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 30.06.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.